Rode Lijst bedreigde diersoorten zwelt aan door klimaatcrisis

De klimaatcrisis bedreigt steeds meer dier- en plantensoorten die op de beruchte “Rode lijst” staan. Gelukkig is er ook goed nieuws te melden: inspanningen om diersoorten te redden werken wel degelijk.

De Rode Lijst, opgesteld door de International Union for Conservation of Nature (IUCN), wordt beschouwd als het meest gezaghebbende overzicht van de staat van dier- en plantensoorten op de wereld. Deze week werd de nieuwste versie gepubliceerd op de VN-klimaattop in Dubai.

De lijst telt nu in totaal meer dan 44.000 soorten, waarvan er meer dan 7000 bedreigd worden door de klimaatverandering. Van de zoogdiersoorten wordt 26 procent met uitsterven bedreigd, bij amfibieën is dat zelfs meer dan 41 procent, gevolgd door haaien en roggen (37 procent), koralen (36 procent) en naaldbomen (34 procent). 

Milieubescherming werkt

Er is ook goed nieuws: de sabelantilope (algazel) gold eerder als uitgestorven, maar blijkt toch nog voor te komen in de Sahel. Het is al de vierde keer dat een grote zoogdiersoort terugkeert. Ook de saiga-antilope in Rusland en Kazachstan lijkt het weer beter te doen en is niet langer ‘ernstig bedreigd’. Dat is vooral te danken aan maatregelen tegen stroperij en bescherming van het leefgebied.

Dat toont aan dat bescherming werkt, zegt IUCN-voorzitter Razan Al Mubarak. ‘De nieuwe lijst toont te kracht van gecoördineerde lokale, nationale en internationale inspanningen om soorten te beschermen. Om die bescherming duurzaam te maken, moeten we de onderling verweven klimaat- en biodiversiteitscrisis aanpakken.’

Zoetwatervissen

De laatste lijst vestigt ook de aandacht op zoetwatervissoorten, waarvan nu een kwart officieel met uitsterven bedreigd is. Dat heeft veel te maken met de toestand van rivieren, meren en wetlands overal ter wereld, die hard getroffen worden door vervuiling en dammen, en ook in toenemende mate door de klimaatverandering. 

‘Het is nog maar eens een wake-up call voor beleidsmakers dat natuurherstel niet lang kan wachten.’

Watervervuiling heeft een impact op 57 procent van alle bedreigde zoetwatersoorten - dammen en waterwinning op 45 procent. Maar de klimaatcrisis is een groeiende bedreiging, die nu al 17 procent van de bedreigde soorten treft, bijvoorbeeld door een dalend waterpeil of verzilting. 

Zalm

Een iconische soort zoals de Atlantische zalm is een goed voorbeeld. De klimaatverandering treft de vissen in alle fases van hun levenscyclus, vermindert het aantal prooien en geeft invasieve soorten vrije baan. En de zalm had het al moeilijk door de vele dammen, watervervuiling en ziektes die afkomstig zijn uit kwekerijen. 

‘In Europa doen we niet genoeg om onze vissen te beschermen’, zegt Claire Baffert van het Wereldnatuurfonds (WWF) in een reactie. ‘Als we niet snel actie ondernemen om onze rivieren, meren en draslanden te herstellen, kunnen soorten zoals de Atlantische zalm in de geschiedenisboeken belanden. Het is nog maar eens een wake-up call voor beleidsmakers dat natuurherstel niet lang kan wachten.’