Internationaal Energieagentschap opvallend hard voor fossiele sector

Producenten van fossiele brandstoffen moeten nu beslissen of ze inzetten op groene investeringen en de klimaatdoelstellingen, of doorgaan met een gevaarlijke business as usual-strategie. Dat is de opvallend sterke waarschuwing in een nieuw rapport van het  Internationaal Energieagentschap (IEA).

‘Dit is het moment van de waarheid voor de olie- en gassector’, zegt IEA-baas Fatih Birol een week voor de start van de klimaattop in Dubai (COP28).  

‘Olie- en gasproducenten over de hele wereld moeten verregaande beslissingen nemen over hun toekomstige plaats in de wereldwijde energiesector. De industrie moet zich inzetten om de wereld echt te helpen om aan de energiebehoeften te voldoen en tegelijk de klimaatdoelstellingen te respecteren. Dat betekent ook dat ze de illusie moet laten varen dat gigantische hoeveelheden koolstofafvang de oplossing zijn’, zegt Birol.

De oproep staat in The Oil and Gas Industry in Net Zero Transitions, een speciaal rapport dat donderdag is gepubliceerd. Het IEA schetst daarin een routekaart voor de olie- en gasindustrie om een positieve bijdrage te leveren aan een ‘nieuwe energie-economie’.

1 procent

Het agentschap dringt er bij olie- en gasbedrijven op aan om verantwoordelijkheid op te nemen voor de klimaatschade die hun business aanbrengt. ‘Vertrouw daarvoor niet langer op de inzet van koolstofafvang als de spil in de transitie voor de industrie en de oplossing voor de enorme uitstoot van broeikasgassen.’

Volgens het rapport is de olie- en gassector - met twaalf miljoen werknemers wereldwijd- in het gunstigste geval slechts een ‘marginale kracht’ geweest in de overgang naar schone energie, ondanks het feit dat de sector zich wel in een goede positie bevindt om cruciale technologieën voor de overgang naar netto nuluitstoot op te schalen. Het rapport benoemt zaken zoals waterstof, koolstofopvang, gebruik en opslag (CCUS), vloeibare biobrandstoffen en windenergie op zee.

Vandaag komt amper 1 procent van de globale investeringen in schone energie van de fossiele brandstofbedrijven - en 60 procent daarvan is afkomstig van slechts vier bedrijven.

Sector moet mee investeren

De grootste olie- en gasproducten wakkeren de klimaatcrisis aan, maar toch gaat slechts 2,5 procent van de totale kapitaaluitgaven van de sector naar schone energie, stelt het IEA.

‘De fossiele sector moet nu moeilijke keuzes maken en deze zullen gevolgen hebben voor de komende decennia.’

Als ze zich zouden willen richten op de 1,5-graad Celsius-doelstelling, zouden ze tegen 2030 zowat de helft van hun uitgaven moeten reserveren voor projecten rond schone energie. Dat moet bovenop de investeringen komen die nodig zijn om de uitstoot van de resterende olie- en gasindustrie te verminderen, aldus het agentschap

In 2022 bedroegen de totale kapitaalinvesteringen van de sector zo’n 800 miljard dollar - grotendeels voor de ondersteuning van activiteiten op het gebied van fossiele brandstoffen. Volgens het IEA is dat ongeveer het dubbele van wat elk jaar nodig is om tegen 2030 de energieproductie CO2-vrij te maken en in overeenstemming te brengen met een 1,5 graden-scenario.

‘De fossiele sector moet nu moeilijke keuzes maken en deze zullen gevolgen hebben voor de komende decennia’, zegt Birol. ‘De vooruitgang op het gebied van schone energie zal doorgaan, met of zonder olie- en gasproducenten. De reis naar netto-nul zal echter veel duurder zijn en moeilijker worden als de sector niet mee aan boord springt.’