Dure beloften ten spijt: vernietiging van regenwouden neemt hoge vlucht

In de tropen is vorig jaar 10 procent meer ongerept regenwoud verdwenen dan in 2021, volgens nieuwe satellietbeelden van Global Forest Watch. Ondanks dure internationale beloftes om de ontbossing om te keren, werd vorig jaar elke minuut het equivalent van elf voetbalvelden gekapt.

Het verlies aan tropisch oerbos bedroeg in 2022 in totaal 4,1 miljoen hectare, dat is even groot als de totale oppervlakte van Nederland (inclusief de binnenwateren). Voor alle duidelijkheid: het gaat hier om ongerepte wildernis in de tropen, met een groot potentieel voor CO2-opname en een hoge biodiversiteit. De totale ontbossing wereldwijd ligt nog een pak hoger.

Vooral in Brazilië en Congo is de situatie dramatisch, maar de ontbossing gaat ook in stijgende lijn in andere landen zoals Ghana en Bolivië. Indonesië en Maleisië zijn de goede leerlingen van de klas: beide landen zijn er in geslaagd om het verlies van bosareaal tot een absoluut minimum te beperken.

Twee krachtigste longen

Het grootste deel verdween door bosbranden, maar ook steeds meer door menselijke activiteit. In Brazilië bijvoorbeeld stond het bosverlies dat niet te wijten was aan natuurbranden vorig jaar op het hoogste punt sinds 2005.

Vooral in Brazilië en Congo is de situatie dramatisch, maar de ontbossing gaat ook in stijgende lijn in andere landen zoals Ghana en Bolivië.

Het gaat dan bijna uitsluitend om grote stukken Amazonewoud die kaal gekapt worden voor de houtindustrie en om plantages of veehouderijen op te richten. Dit grote verlies aan oerbossen deed zich voor tijdens het laatste jaar van de regering van de Braziliaanse president Jair Bolsonaro, zijn opvolger Lula heeft beloofd om die trend om te keren.

Het Congolese regenwoud is na het Amazonewoud het tweede grootste ter wereld, en haalt zelfs meer CO2 uit de lucht dan zijn Zuid-Amerikaanse tegenhanger. Maar het is ook in sneltempo aan het verdwijnen, en op korte termijn is er geen verbetering in zicht.

De Democratische Republiek van Congo (DRC), thuishaven van het grootste deel van het regenwoud, heeft een snel groeiende bevolking die steeds meer voedsel en energie nodig. Bomen worden gekapt voor onder meer houtskool waarmee gekookt en verwarmd wordt. Zo ging in DRC alleen al een half miljoen hectare bos voor de bijl, een gebied dat tweemaal zo groot is als de provincie Antwerpen.

Loze beloftes

Al dat bosverlies veroorzaakte in totaal 2,7 gigaton aan CO2-uitstoot, gelijk aan de jaarlijkse uitstoot van India. De hausse in de wereldwijde ontbossing vorig jaar vond plaats ondanks het feit dat de leiders van 145 landen in 2021 beloofden om het bosverlies te stoppen en om te buigen tegen het einde van het decennium. De gegevens van Global Forest Watch, een open source webapplicatie om bossen wereldwijd te monitoren, tonen aan dat de trend hard de verkeerde kant opgaat.

‘Toezeggingen alleen zullen het verlies van bossen niet stoppen’, klinkt het. Global Forest Watch geeft nog mee dat het beschermen van bossen een van de meest doeltreffende manieren blijft om de klimaatverandering binnen de perken te houden en het biodiversiteitsverlies te stoppen.