China verzet zich tegen zes klimaatprojecten omdat dwangarbeid in Chinese zonnesector genoemd wordt

China verzet zich tegen enkele projecten van het klimaatfonds van de Verenigde Naties omdat in de vergunningsaanvragen sprake is van een risico op dwangarbeid in de door China gedomineerde toeleveringsketens van zonnepanelen.

Tijdens een vergadering van het Groene Klimaatfonds (GCF) maakte het Chinese bestuurslid Yingzhi Liu bezwaar tegen zes projecten, omdat in hun risicobeoordelingen het risico van dwangarbeid bij de productie van zonnepanelen werd genoemd.

De projecten werden uiteindelijk goedgekeurd met een meerderheid van stemmen. Het ging onder meer over programma’s om kwetsbare bevolkingsgroepen in Sierra Leone, Benin en Laos te helpen omgaan met de gevolgen van de klimaatverandering.

Beschuldigingen van dwangarbeid

China produceert vier vijfde van alle zonnepanelen ter wereld en heeft bijna een monopolie op de productie van bepaalde siliciumonderdelen. Die vormen de kern van zonnecellen.

De Chinese overheid ontkent de aanwezigheid van dwangarbeid in haar toeleveringsketens en stelt dat alle tewerkstelling vrijwillig is.

Beijing is meermaals beschuldigd van het gebruik van dwangarbeid bij de productie van zonnepanelen. Waarnemers maken zich vooral zorgen over de regio Xinjiang, waar de Chinese regering volgens een VN-rapport ‘ernstige mensenrechtenschendingen’ heeft begaan tegen de Oeigoerse bevolking.

Zo’n twee vijfde van alle polysilicium ter wereld komt uit Xinjiang, het is een belangrijke grondstof in de toeleveringsketen van zonnepanelen.

In 2021 meldden academici van de Sheffield Hallam University dat de grootste polysiliciumproducenten in de regio hadden deelgenomen aan programma’s voor ‘arbeidsoverdracht’. Die werden volgens de academici uitgevoerd ‘in een omgeving van ongekende dwang’.

De Chinese overheid ontkent de aanwezigheid van dwangarbeid in haar toeleveringsketens en stelt dat alle tewerkstelling vrijwillig is.

Chinese oppositie

Tijdens de bestuursvergadering van het GCF afgelopen week, zei Yingzhi Liu dat hij tegen ‘de ongefundeerde beschuldigingen van zogenaamde dwangarbeid in de toeleveringsketens van zonne-energie’ was die in de projectdocumenten zijn opgenomen.

‘Het is onacceptabel om dit soort vermoedens van schuld en stigmatisering te uiten over de toeleveringsketens voor fotovoltaïsche cellen (PV)’, voegde hij eraan toe. ‘Chinese PV moet op een eerlijke, rechtvaardige en niet-discriminerende manier worden behandeld in GCF-projecten’.

In geen van de projectdocumenten die de redactie van Climate Home News heeft kunnen inkijken worden China of Chinese bedrijven nochtans direct genoemd.

Potentiële risico’s op dwangarbeid in de toeleveringsketens van zonnepanelen werden genoemd in de ecologische en sociale risico-analyses die instellingen moeten indienen bij hun financieringsaanvragen. Die documenten moeten projectontwikkelaars in staat stellen om de potentiële impact van het programma in te schatten en schade zoveel mogelijk te beperken.

Laos

Een van de voorstellen waar het Chinese bestuurslid moeite mee had, was bijvoorbeeld een project in Laos van Save the Children Australië, om de klimaatweerbaarheid van de gezondheidssector te versterken.

In de documenten die aan het bestuur werden voorgelegd, stond dat Save the Children ‘het risico op dwang- en kinderarbeid bij de aanschaf van deze systemen (zonnepanelen, red.) begrijpt’ en het risico zal beperken via het inkoopproces.

Hoewel Liu het voorstel over het algemeen ‘goed’ vond, stemde hij tegen omdat ‘zogeheten dwangarbeid in de toeleveringsketen van zonnepanelen geviseerd werd’. Hetzelfde gebeurde met vijf andere projecten.

‘Het zijn allemaal goede projecten met een grote impact die voordelen zullen opleveren’, zei hij op het einde van de vergadering nog.

Technische vereisten

In een reactie op de opmerkingen van Liu vertelde een vertegenwoordiger van het GCF aan bestuursleden dat het fonds ‘van geaccrediteerde entiteiten verlangt dat ze due diligence uitvoeren om er zeker van te zijn dat er geen dwangarbeid plaatsvindt in primaire toeleveringsketens’. Dat is in overeenstemming met de prestatienormen die zijn opgesteld door de International Finance Corporation, een afdeling van de Wereldbank.

Het GCF voegde eraan toe dat alle verwijzingen naar dwangarbeid ‘technisch’ zijn en ‘geen politieke dimensie hebben’. Het fonds maakte ook duidelijk dat zulke risicobeoordelingen worden toegepast op alle toeleveringsketens, niet enkel op die van zonne-energie.

Ook in een voorstel om de rijstproductie in Thailand klimaatvriendelijker te maken, werd dwangarbeid genoemd als een van de mogelijke risico’s. De indieners van het project schreven dat ‘hoewel dwangarbeid of kinderarbeid naar verluidt geen ernstig probleem is in de rijstteelt, moeten er maatregelen worden genomen om deze praktijken tegen te gaan’. China maakte geen bezwaar tegen dat voorstel.

Dit artikel is oorspronkelijk verschenen bij IPS-partner Climate Home News.