140 miljoen ton voedsel, met dank aan de regenworm

Regenwormen blijken een onderschatte rol te spelen in de mondiale voedselvoorziening. Ze dragen elk jaar bij aan de productie van 140 miljoen ton voedsel, stelt onderzoek in het vakblad Nature.

Dat regenwormen de bodem gezond houden, is niet nieuw. Ze ondersteunen de plantengroei, helpen water vasthouden, verwerken voedingstoffen en ze weren ziektes.

Amerikaanse onderzoekers wilden weten hoe groot de rol van de diertjes precies is in de wereldwijde voedselproductie. In een studie in Nature berekenden ze dat de diertjes samen goed zijn voor een jaarlijkse productie van zo’n 140 miljoen ton voedsel - ongeveer de totale graanproductie van Rusland, de vierde grootste producent ter wereld.

‘Dit is de eerste poging waarvan ik me bewust ben, die probeert een stukje bodembiodiversiteit te nemen en te zeggen: “Oké, dit is de waarde ervan; dit is wat het ons op wereldschaal oplevert”’, zegt Steven Fonte, hoofddocent Agro-ecosysteemecologie aan de Universiteit van Colorado.

Afrika

Fonte en zijn collega’s komen tot die inschatting door gegevens over de aanwezigheid van regenwormen, bodemeigenschappen, bemestingssnelheid en gewasopbrengsten te vergelijken. Ze focussen zich op vier graangewassen: rijst, maïs, tarwe en gerst, en peulvruchten als soja, kikkererwten en linzen.

‘De bodem is nog steeds een enorme, grote zwarte doos die we niet helemaal begrijpen.’

Uit de analyse blijkt dat regenwormen een grotere impact hadden op de graanproductie in het zuiden van de wereld: tot 10 procent van de graanopbrengst in Afrika ten Zuiden van de Sahara en 8 procent in Latijns-Amerika en de Caraïben. Dat heeft waarschijnlijk te maken, zegt Fonte, met het feit dat boeren er meestal minder toegang hebben tot kunstmest en pesticiden. Ze zijn daardoor meer afhankelijk van het werk van de wormen.

Grote, zwarte doos

Fonte hoopt dat de nieuwe studie meer aandacht kan vestigen op de rol van gezonde bodems in de landbouw, want die rol wordt historisch gezien ondergewaardeerd, en is vooral onbekend.

Recent onderzoek schat dat de bodem goed is voor zowat de helft van alle biodiversiteit in de wereld. Als we ze op een duurzamere manier beheren, kunnen we die biodiversiteit beter benutten en duurzamere agro-ecosystemen produceren, zegt hij.

‘Bodems zijn zo’n ingewikkelde habitat, en er zijn echt maar heel weinig pogingen gedaan om te begrijpen wat die biodiversiteit betekent voor onze mondiale gewasopbrengsten’, zegt Fonte. ‘De bodem is nog steeds een enorme, grote zwarte doos die we niet helemaal begrijpen. Dit werk laat zien dat er veel kansen zijn die we gewoon negeren.’