Vooruitgang in Belgische asielhervorming dringt zich op

De regering Verhofstadt wijzigde in 2007 de asielprocedure door ze in te korten tot een jaar. Maar de criteria om een verblijfsvergunning te krijgen bleven erg vaag, wat voor veel frustratie en onzekerheid zorgde bij talloze asielzoekers.
Sinds 2007 zijn de regeringsonderhandelingen om een hervormde asielwetgeving tot stand te brengen in een impasse verzeild.

‘Hoogdrempelig en te technisch’ 

Gisteren werd de Vlaamse ngo Vluchtelingenwerk Vlaanderen gehoord in de senaatscommissie Binnenlandse Zaken over hun evaluatie over de huidige asielwet en mogelijke hervormingen. Vluchtelingenwerk Vlaanderen concludeerde dat de procedure nog te ingewikkeld verloopt en dat de Raad voor Vreemdelingenbetwistingen, de nieuwe asielrechtbankonvoldoende te ontoegankelijk is.
De rol van de asielrechter is volgens hen te beperkt omdat hij zijn uitspraak enkel mag baseren op het voorliggende dossier of ‘algemeen bekende feiten’. Men vreest daarom dat asielrechters over onvoldoende informatie beschikken als zij geen zelfstandig onderzoek kunnen voeren.
Een waterdicht dossier wordt daarom levensbelangrijk zodat advocaten een cruciale rol toebedeeld krijgen. Omdat er volgens de ngo weinig bekwame advocaten zijn in het asielrecht, is de ingewikkelde beroepsprocedure vaak problematisch voor vluchtelingen.

Ongelijke strijd

Daarnaast voeren volgens Vluchtelinenwerk advocaten en hun cliënten een ongelijke juridische strijd, omdat zij amper toegang hebben tot de heersende rechtspraak van de Raad voor Vreemdelingenbetwistingen en diens landeninformatie.
Bovendien worden nieuwe bewijsstukken in asielrechtzaken moeilijk aanvaard. Nochtans zijn nieuwe elementen vaak erg belangrijk voor asielzoekers om hier succes te boeken.
Ten slotte is er volgens Vluchtelingenwerk weinig eenvormigheid tussen de Nederlands-en Franstalige kamers. Daardoor zijn er vaak veel verschillen tussen de beslissingen van beide kamers. 

Slachtoffers van het status quo

Ondanks de grote maatschappelijke druk van zowel sans-papiers zelf, hulpverleners en lokale politici om de asielhervorming door te drukken, blijft het dossier voorlopig muurvast zitten. Minister van Migratie Annemie Turtelboom (Open VLD) wil dat er strikte criteria gehanteerd worden bij asielaanvragen. Maar coalitiepartners CDH en PS verzetten zich tegen hun minister omdat ze criteria willen waarvan verschillende mensen kunnen genieten.  
De onzekerheid die het politieke getouwtrek teweegbracht, heeft verschillende asielzoekers tot waanhoopsdaden aangezet. Met hongerstakingen hoopten zij de politici te overtuigen dat een losser regularisatiebeleid noodzakelijk was. Vele hongerstakers kampen intussen met aanzienlijk gezondheidsproblemen.
De stakende asielzoekers op de Brusselse B-1 parking zullen op vrijdag 40 dagen in staking zijn. Volgens een persmededeling van de VUB zijn de meeste onder hen 20 kilo afgevallen omdat hun lichaam al een week teert op de afbraak van spierweefsel, beenmerg en vitale organen. Sommigen zijn al wekenlang zwaar ziek, anderen lijden aan depresies, slaapstoornissen en onrustwekkende symptomen van paranoia en geheugenverlies. 

Aantal asielzoekers blijft oplopen 

Hoewel de fel geanticipeerde asielhervorming voorlopig nog uitblijft, is het aantal asielzoekers in Europa voor het tweede jaar op rij gegroeid. Volgens een verslag van het VN Vluchtelingenagentschap kwamen in 2008 ongeveer 238.000 nieuwe asielzoekers naar de 27 lidstaten van de EU.
Ten opzichte van het vorige jaar is dit een stijging van 7%. Dit is volgens het rapport vooral te wijten aan de verhoogde immigratie uit conflictgebieden als Somalië, Afghanistan en Irak. Maar in vergelijking met het begin van het decenium ligt dit cijfer al behoorlijk lager (388.400 asielzoekers).
Het meeste asielzoekers kwamen in 2008 uit Irak (27.600), Rusland (18.200), Somalië (17.000), Servië (12.600) en Pakistan (12.000). De meeste geliefkoosde eindbestemming zijn hierbij de Verenigde Staten, gevolgd door respectievelijk Canada, Frankrijk, Italië en het Verenigd Koninkrijk. Op continentaal vlak blijft Europa wel het meeste asielzoekers aantrekken met 62% over alle 51 industrielanden.