Taliban doen Pakistan kennismaken met steniging

“Shano Bibi was een getrouwde vrouw uit Peshawar”, zegt Mohammad Asad, een woordvoerder van de taliban. “Familieleden hadden klacht ingediend omdat ze zou zijn ontvoerd door Daulat Khan. Maar later bleek dat ze er met hem vandoor was gegaan”.

Volgens Asad oordeelde een religieuze rechtbank van de taliban de twee schuldig aan overspel. Daarom werden ze veroordeeld tot de dood door steniging. Het vonnis werd uitgevoerd in de streek van Khwezai-Baezai, 60 kilometer ten noorden van de grensstad Peshawar. De steniging vond plaats op 1 april, twee weken nadat de taliban het vonnis hadden geveld.

Khwezai-Baezai maakt deel uit van de uitgestrekte stammengebieden aan de grens met Afghanistan waar de Pakistaanse overheid weinig te zeggen heeft en de taliban sterk staan.

Mensenrechtenorganisaties hebben de executie veroordeeld. Ze maken zich zorgen over de nieuwe draai die de taliban geven aan eremoorden, op zich een eeuwenoude praktijk in de stammengebieden. “De regering moet de verantwoordelijken arresteren en berechten”, vindt Kamran Arif van de onafhankelijke Mensenrechtencommissie van Pakistan. Rahshanda Naz van de Auratstichting, een organisatie die in heel Pakistan kantoren heeft, sluit zich daarbij aan.

Golf van eremoorden

Volgens Noor Alam Khan, een advocaat uit Peshawar, werden er de laatste tijd veel eremoorden gepleegd in de stammengebieden. “Vrouwen, dochters, zussen en moeders worden hier vermoord voor de minste seksuele indiscretie of het kleinste vermoeden van overspel”, zegt Khan.

Waarschijnlijk komen veel gevallen nooit aan het licht. “Elke maand zijn er wel één of twee gevallen, maar we kunnen er niet over schrijven omdat er hevige reacties zouden volgen in de betrokken gemeenschappen”, zegt Zahir Ali, een journalist van Aaj, een krant uit Peshawar. Volgens hem werd er in een dorp in de streek op 1 mei nog een koppel vermoord omdat ze getrouwd waren zonder toestemming van hun families.

Minnelijke schikking

Pakistan keurde in 2005 een wet goed die het rechtbanken moeilijker maakt de daders van eremoorden vrij te spreken. Dat gebeurde vroeger vaak op grond van een minnelijke schikking. Maar volgens Khan, de advocaat uit Peshawar, heeft de verstrenging van de strafwet niet het gewenste resultaat. Het hooggerechtshof in Peshawar en de ordediensten blijken de nieuwe regels niet altijd te volgen.

In april vernietigde het hooggerechtshof de doodstraf die was uitgesproken tegen een man die zijn vrouw en drie dochters had vermoord omdat ze zonder zijn toestemming het huis hadden verlaten. De voorzitter van het rechtscollege in beroep velde zijn vonnis nadat hij had gehoord dat de drie zoons hun vader hadden vergeven.

In andere gevallen volgt het hooggerechtshof de nieuwe regels dan weer wel. In maart vorig jaar bevestigde het hof een gevangenisstraf van 10 jaar tegen een man uit het district Dir die zijn moeder had vermoord. “Sommige achtergebleven gebieden behandelen vrouwen als tweederangsburgers. Dat is tegen de islam en tegen de wet”, verklaarde Dost Muhammad Khan, de voorzitter van het hof, bij die gelegenheid.

Maar ook de politie maakt de berechting van de daders van eremoorden in het grensgebied moeilijk. In Mardan, een plaats op 60 kilometer van Peshawar, ondernam de politie niets tegen een machtige grootgrondbezitter die er recent van beschuldigd werd zijn dochter en een chauffeur neergeschoten te hebben omdat ze ervandoor waren gegaan.

De autoriteiten “gaan helemaal niet op de rem staan”, oordeelt Jamila Bibi van de Mensenrechtencommissie van Pakistan. Eremoorden blijven overigens niet beperkt tot het grensgebied. In 2006 werden 355 Pakistaanse mannen ervan beschuldigd hun vrouw te hebben vermoord, zegt de Mensenrechtencommissie. In 2005 telde de organisatie 296 gevallen. Het is niet bekend in hoeveel gevallen het om eremoorden gaat. Daarover bestaat alleen een oudere schatting. Volgens de Mensenrechtencommissie van Pakistan werden tussen 1998 en 2002 1339 eremoorden gepleegd in Pakistan.