G20 en VN moeten armoede meer aandacht geven

De Boliviaanse president, Evo Morales, was woensdagavond de zoveelste in de rij om te hameren op het feit dat de crisis de armste landen het ergste treft. Maar Morales riep tijdens zijn toespraak ook op om niet alleen te kijken naar de effecten van de economische crisis, maar ook te spreken over de oorzaken -die hij zelf omschreef als ongebreidelde consumtie en uitbuiting van de aarde. In dat verband stelde Morales voor om een Internationaal Hof voor Klimaatrecht op te richten, waar al wie de planeet onrecht aandoet aangeklaagd en berecht kan worden.
De Nederlandse premier Balkenende deed geen vernieuwende voorstellen op een forum over de impact van de crisis voor evenwichtige en duurzame ontwikkeling op donderdagochtend. Balkenende pleitte wél onverkort voor het uitvoeren van reeds gemaakte beloften en aangekondigde initiatieven voor ontwikkeling. Hij verwees in dat verband onder andere naar de belofte van de rijke landen om 0,7 procent van hun bni te besteden aan ontwikkelingshulp.
Ook het hoofd van het VN Programma voor Ontwikkeling (UNDP), Helen Clark, benadrukte dat er veel meer aangekondigd wordt dan uitgevoerd. Volgens haar is 80 tot 90 procent van de bijkomende hulp die de G8 beloofden in Glenaegles nog niet beschikbaar gemaakt. En van de 50 miljard dollar die de Wereldbank bijkomend ter beschikking zou krijgen om arme landen bij te staan in hun reactie op de huidige crisis -zoals aangekondigd op de G20 in Londen- is ook al niets terechtgekomen, zegt Clark.
Op onze vraag of hulp niet leidt tot afhankelijkheid en corruptie, en of het dus wel een goed idee is om de hulp te blijven verhogen, antwoordde Clark zonder omwegen dat officiële ontwikkelingshulp zonder twijfel een deel van de oplossing vormt, in plaats van een deel van het probleem. ‘Zonder toenemende ontwikkelingshulp is het uitgesloten dat we de millenniumdoelstellingen realiseren’, reageert Helen Clark.
De Mozambikaanse minister van Buitenlandse Zaken en Ontwikkeling somde op de UNDP-bijeenkomst kort op hoe de financiële en economische crisis zijn land treft: ‘Ontwikkelingshulp dreigt te verminderen, handel krimpt, de investeringen blijven achterwege, er komen minder toeristen, migranten sturen minder spaargeld terug, werkloosheid stijgt en de schuldenlast van het land stijgt weer.’
Minister Oldemiro Baloi concludeerde dat de crisis voor de hele wereld misschien een nieuwe uitdaging is, maar niet voor Afrika: ‘Wij zijn de voorbije decennia van de ene crisis in de andere terechtgekomen. Als de rijke landen ons niet helpen deze crisis te keren met voldoende hulp, dan verliezen we op korte tijd de ontwikkelingswinst die we de voorbije jaren gemaakt hebben dankzij beter bestuur.’
Dezelfde bezorgdheid werd kernachtig uitgedrukt door Nancy Byrdsall van het Center for Global Development, die vroeg dat de G20 en andere internationale fora dringend werk maken van een systeem dat arme landen kan verzekeren tegen economische ontwikkelingsrisico’s. ‘Als het huis van de arme afbrandt omdat het grootste gebouw in het dorp in brand staat, moet hij nu geld lenen bij de veroorzaker van de ramp om zijn woonst te herstellen. Waarom bestaat er geen verzekering voor landen zoals we allen verzekerd zijn voor brandschade thuis?’
Verschillende sprekers verwezen ook naar de noodzaak om werk te maken van een internationale belasting op financiële transacties -de zogenaamde Tobin-taks. Volgens Helen Clark van UNDP zal dat idee een cruciale rol spelen op de Klimaattop in Kopenhagen, aangezien de kwestie van bijkomende en voorspelbare middelen voor ontwikkelingslanden daar van cruciaal belang zal zijn.