G-20 paraat voor Hongkong

De G-20 werd opgericht in augustus 2003 en telt nu 21 leden: de zwaargewichten China, India, Indonesië, Brazilië, Pakistan, Mexico, Nigeria, de Filipijnen, Egypte, Thailand, Argentinië en Zuid-Afrika en hun kleinere bondgenoten Bolivia, Chili, Cuba, Guatemala, Paraguay, Tanzania, Uruguay, Venezuela en Zimbabwe.

Het is niet vanzelfsprekend dat de sterkste ontwikkelingslanden nog altijd gemeenschappelijke standpunten innemen, zegt André Nassar, directeur van het Braziliaanse Instituut voor Studies over Handel en Internationale Onderhandelingen (Icone). Maar dankzij een pragmatische koers is de eenheid bewaard gebleven. De leden van de G-20 hebben volgens hem ingezien dat het beter is minder ambitieuze voorstellen uit te werken dan de groep te doen springen.

Wat de landen van de G-20 samensmeedt, is de eis dat de VS, de EU en Japan hun exportsubsidies en de handelsverstorende interne steun aan hun boeren zouden schrappen om zo ontwikkelingslanden meer exportkansen te bieden. Maar daar houden de overeenkomsten al ongeveer op. De 21 landen hebben sterk uiteenlopende ‘defensieve’ belangen - de bescherming van hun eigen boeren - die niet zo snel op tafel komen maar even zwaar wegen in het beslissingsproces.

China hoedt zich bijvoorbeeld voor afspraken die het land in de toekomst eraan zouden hinderen zelf de prijzen van landbouwproducten en het inkomen van zijn boeren te ondersteunen. China doet dat nu nog niet, maar Peking gaat ervan uit dat het er ooit wel van zal moeten komen.

India verplichtte de andere leden van de G-20 intussen te breken met de oude regel die ontwikkelingslanden bij een eventueel wereldwijd handelsakkoord dwingt hun invoertarieven te verminderen met twee derde van de afbouw die de industrielanden doorvoeren. Voor een land als India, dat heel hoge tarieven hanteert, valt die regeling nadelig uit.

Leden van de G-20 als Brazilië, Argentinië en Chili, die vooral baat hebben bij de vermindering van subsidies en marktbescherming, hebben veel water bij hun wijn gedaan om landen met grote defensieve belangen als China en India ter wille te zijn.

Waarschijnlijk is dat verstandig met het oog op de toekomst. Mario Jales, een onderzoeker van Icone, stelde vast dat de Braziliaanse landbouwexport steeds meer in de richting van andere ontwikkelingslanden gaat. Vorig jaar voerde Brazilië voor het eerst meer uit naar landen in het Zuiden dan naar de VS en Europa.

Niemand verwacht dat er in Hongkong een doorbraak komt in de onderhandelingen over een verdere vrijmaking van de wereldhandel. Dat heeft vooral te maken met de verschillende standpunten die de Europese Unie en de G-20 nog altijd innemen over de landbouwhandel. Maar Nasser gelooft dat de opvattingen op de top wel naar elkaar toe kunnen groeien. Dat kan een beter klimaat scheppen voor de meer concrete onderhandelingen die dan in 2006 zullen worden gevoerd. (PD)