Belgen op Filipijnse zwarte lijst

MO* contacteerde een aantal van de genoemde Belgen, en die reageren verbaasd. Dat Pol De Vos -werkzaam bij het Tropisch Instituut in Antwerpen- op de lijst staat, verbaast hem sterk. “Ik ben zelfs nog nooit op de Filipijnen geweest en vind het dus vreemd mijn naam te zien staan op zo’n lijst, waarvan ik het bestaan niet eens vermoedde.” Bert De Belder en Wim De Ceukelaire, twee andere Belgen op de blacklist, waren ook nog niet op de hoogte van hun aanwezigheid op de lijst.
De Belder en De Ceuckelaire zeggen wel op de hoogte te zijn van het bestaan van zulke lijsten. “Ik had weet van een lijst met zo’n 12 Belgen op, geen 20”, zegt De Belder. Toch is geen van beiden echt verrast. “Voor ons, buitenlanders, valt het echter allemaal nog wel mee. Veel gevaarlijker is het voor de Filipino’s zelf. Zij worden vermoord voor kritiek op het gezag.”

“Copy-paste”

De Belder en De Ceuckelaire werken allebei voor Intal, een ngo die eerder aanleunt bij de linkse Partij van de Arbeid en er wellicht ook mee geassocieerd wordt. De PvdA onderhoudt nauwe banden met het communistisch, gewapend verzet in de Filipijnen, getuige het forum dat ze regelmatig biedt aan stichter en leider José Maria Sison. 
Beiden zeggen dat ze wellicht op de lijst beland zijn door hun deelname aan betogingen tegen het regime op de Filipijnen. “Ze copy-pasten ook gewoon de namen van de deelnemers aan internationale conferenties die opkomen voor de mensenrechten. Niemand van hen is daarna nog welkom”, aldus De Belder. Ook Human Rights Watch zoekt het in die richting: ‘Toeval of niet, maar het zijn stuk voor stuk mensen die vreedzaam het beleid van Arroyo aanklagen en opkomen voor de mensenrechten”, zegt de organisatie in een persbericht.
“Dit heeft niets meer te maken met de veiligheid van de staat. President Arroyo definieert haar War on Terror zodanig dat ook mensenrechtenactivisten en democratische volksorganisaties onder de terroristische noemer vallen. Zodra ze oppositie ziet, maakt ze van alles en iedereen terroristen.”
Ook niet iedereen mag het land nog verlaten. Eerder werd een Amerikaanse academische delegatie al verboden terug te keren naar de VS, omdat hun namen op een zwarte lijst bleken te staan. Allen keerden ze terug van een conferentie, die georganiseerd werd door de Filipijnse vrouwenrechtenorganisatie GABRIELA. Pas na zware diplomatieke druk werden hun namen van de lijst verwijderd.

Black or watch?

De lijst dient om niet alleen buitenlanders, maar ook té kritische Filipino’s buiten te houden. Dat de Filipijnse overheid met een geheime lijst werkt, was al langer bekend. Wim De Ceukelaire licht toe: “De overheid werkt met een watchlist en een blacklist. Het is als het ware een lijst met een oranje of een rood licht. De watchlist werkt vooral intimiderend, terwijl je naam op de blacklist effectief betekent dat je geen toegang meer krijgt tot het land.” De blacklist trad zou in werking geweest zijn tussen 24 juli en 10 augustus 2007 “om de veiligheid te garanderen tijdens de top van de ASEAN-landen”, aldus een Filipijnse official van Buitenlandse Zaken. Het is niet geheel duidelijk of de bewuste zwarte lijst ook vandaag nog van kracht is. Ook over het bestaan van nog meer Filipijnse zwarte lijsten is vooralsnog niets bekend.

“Ban de verbanning”

Human Rights Watch vraagt dat de Filipijnse regering stopt met het ontzeggen van de toegang tot het land aan al wie kritiek heeft op de huidige regering. “De overheid heeft het recht en de plicht om de veiligheid van haar burgers te garanderen, maar vreedzame criticasters bestempelen als leden van al-Qaeda ondermijnt alleen maar het vertrouwen in de bestrijding van het terrorisme. Zwarte lijsten van wie kritiek uit op het beleid zijn schandalig in een land dat zich zelf opwerpt als een toonbeeld van democratie en vrije meningsuiting”, aldus Sophie Richardson, directeur van Human Rights Watch Azië. 

Niet geïntimideerd“

De betrokken Belgen zijn alvast niet van plan om zich te laten doen door de regering-Arroyo. De Belder: “Wij organiseren met Intal (International Action for Liberation) nog altijd inleefreizen. Onze contacten en partnerships met de Filipijnen zijn zeer goed. De overheid zal ons niet stoppen.” Zijn collega sluit zich daarbij aan. “Niemand is ermee gebaat als ik me laat intimideren. Ik zal zeker trachten terug te gaan.”

Buitenlandse Belgen

Opvallend is ook dat niet alle Belgische verdachten op de zwarte lijst Belg zijn. Een kleine zoektocht op het internet leert ons bijvoorbeeld dat het nummer 47, Frank Nally, een Ierse missionaris is, die begin dit jaar het land was uitgezet om er nooit meer terug te keren.