Le Burkina a gagné!

Het was een vreemd contrast na vier dagen broeierige opwinding. De stilte, de verslagen gezichten. Ik ging samen met één van mijn buurjongens naar de match kijken op een stoffig voetbalterrein in mijn wijk, waar voor de gelegenheid een groot scherm was opgesteld. Honderden supporters zaten er op de punt van hun plastic stoel naar het spel te kijken. Ook zonder dat scherm te zien, had je de bewegingen van de bal precies kunnen volgen. Er ging een golf verwachting door de massa bij elke kans, een diepe zucht van opluchting bij elk doelpunt van de Nigerianen dat werd afgeweerd, luid gejuich telkens als Aristide Bancé of Jonathan Pitroipa, de sterren van deze Burkinese vlucht naar de voetbaltop, in beeld kwamen.

Nationale trots

Ook voor een complete voetballeek als ik was dit een bijzondere ervaring. Ik heb me de voorbije week misschien wel meer geïdentificeerd met de Burkinabè dan dat ik me ooit Belg heb gevoeld. Zo moeilijk was het om niet mee te drijven op die stroom van trots, verwachting en verbondenheid. Het is mogelijk een tip voor Belgische politici: een stevige investering in de Rode Duivels, zou dat wat weerwerk kunnen bieden aan de verdeel en heers die vandaag worden gezaaid? Het aantal Burkinese vlaggen, petjes, T-shirts en lintjes nam sinds de overwinning woensdag in de halve finale elke dag toe. Taxichauffeurs bouwden ingewikkelde constructies op hun wagens om toch maar zoveel mogelijk vlag mee te voeren, zonder helemaal het zicht op de weg te verliezen. Zelfs enkele chique zakenmannen droegen een vlag om hun hals in plaats van hun das.

On va croiser tout ce que est croisable

Op donderdagavond ging ik in het Institut Français naar de viering van 10 jaar Samu Social. Die organisatie vangt straatkinderen op en probeert hen stap voor stap weer in te schakelen in het familie –en schoolleven. Het was één van de zeldzame keren dat er meer Afrikanen dan blanken in het openluchttheater zaten. Op het podium stonden 4 Burkinese artiesten, van wie Alif ‘le prince aux pieds nus’ Naaba mijn favoriet was. De moderator breide de hele avond aaneen met verwijzingen naar de nationale ploeg en naar de ongelooflijke eer die de Coupe d’Afrique voor Burkina zou betekenen. ‘On va croiser tout ce qui est croisable pour une victoire!’ Tot mijn grote verbazing vond ik dat nooit melig of overdreven klinken. Toen een van de artiesten een elektronische versie van de nationale hymne bracht en iedereen prompt ging rechtstaan om uit volle borst mee te zingen, kon ik een beetje kippenvel niet onderdrukken.

Voeten op de grond

Op de grote dag gisteren werd ik voor één keer niet wakker van de zang van de muezzin maar van de muziek die de hele dag lang luid door de boxen schalde. Mijn fietstochtje om de sfeer op te snuiven bracht me langs een kleermaker die in allerijl nog hemdjes in de nationale driekleur zat te naaien, kapsters die een lange rij klanten van Burkinese vlagjes op de wangen voorzagen, en tientallen mensen die me nog hartelijker groetten dan op een doordeweekse dag al het geval is.
Even stond ik weer met de voeten op de grond, toen ik twee legertanks zag passeren, en toen ik merkte dat de verkiezingsaffiches van de CDP ineens weer in het stadscentrum zijn opgedoken. De gemeenteraadsverkiezingen van december vorig jaar worden in twee arrondissementen van de hoofdstad hernomen, wegens ongeregeldheden. Alle voetbalplezier ten spijt woedt in Mali de oorlog voort, en in Burkina Faso blijft de democratie zich weren tegen grof geld en machtswellust.

Een plekje op de kaart

Burkina Faso mag dan wel net naast de Coupe d’Afrique hebben gegrepen maar de winst zit hem op andere vlakken. Ook niet-MO*-lezers weten nu ongetwijfeld van het bestaan van Burkina Faso af en ook in West-Afrika staat het land nu weer even op de kaart om andere redenen dan de flauwe bemiddelingspogingen van president Compaoré in allerlei conflicten. De spelers van de nationale ploeg zijn – niet alleen in Burkina Faso overigens – echte modellen voor de vele mensen die elke dag een strijd moeten voeren met armoede en uitzichtloosheid. Op de Facebookpagina van Le Faso.net staat het mooi verwoord: ‘Vous venez de montrer la voie à tout un peuple. Vous avez transmis des valeurs: l’honneur, la dignité, le courage, le respect!’

Zidisha, intussen

De voetbalkoorts weerhield me de voorbije maand niet om volop verder te bouwen aan de ontwikkeling van Zidisha in Burkina Faso en ook in een aantal andere landen. Met de hulp van onze verificatiepartner en enkele gemotiveerde klanten daar heb ik het programma in Guinee ondertussen zo stevig van de grond gekregen dat ik het kon overlaten aan een nieuwe vrijwilligster, die vanuit Parijs de leenvragen en terugbetalingen verder zal opvolgen. Ik krijg zo de tijd en de ruimte om me helemaal vast te bijten in Niger en Benin. Als het een beetje meezit, reis ik binnenkort naar Niamey, de hoofdstad van Niger, en Parakou, in het noorden van Benin, om het internetcontact te versterken met wat levensechte ontmoetingen.  Eerst maak ik me op voor een nieuw tripje naar het zuidwesten van Burkina Faso, om er de vele nieuwe klanten in Banfora en Bobo Dioulasso een steuntje in de rug te geven. Vergeet niet af en toe eens naar www.zidisha.org te surfen en laat Burkina ook op dat vlak een beetje winnen!