Een laatste hoopvolle lijn

Vuurwerk en naastenliefde

Dat betekent niet dat er meer democratische vooruitzichten zijn, laat staan een volwassen politieke dialoog tussen de regering en de oppositie. Het betekent ook niet dat het leven voor de modale Burundees plots minder uitdagend is geworden. Even leek het alsof de storm echt zou losbarsten, toen in de nacht van 4 op 5 juli de politieposten van twee belangrijke invalswegen tot de stad een uur lang werden belaagd met granaten en geweren. In mijn halfslaap dacht ik in eerste instantie alleen maar aan vuurwerk, tot ik wakker genoeg was om te beseffen dat het vuurwerk hier doorgaans van een ander kaliber is dan bij ons. De volgende ochtend werden op de twee plaatsen pamfletten gevonden van een mysterieuze nieuwe groep: Fronabu, ofwel het Front National pour la Révolution au Burundi. De mensen achter Fronabu beweren dat ze Burundi willen redden van deze regering en ze vatten hun oplossingen samen in het magische woord ‘naastenliefde’. De wapens waarmee ze de politieposten onder handen namen, leken me niet echt een goed begin en een duidelijk programma zou misschien meer zoden aan de dijk brengen. Niettemin gaf het voorval me heel even het gevoel dat er iets zou gaan bewegen, dat de Burundezen hun eigen revolutie zouden opeisen. Misschien komt dat nog. Voorlopig lijkt het revolutionaire front in elk geval weer ingedommeld.

Op weg voor een goede reis

Als ik met andere buitenlanders hier praat, besef ik pas ten volle hoe trots en blij ik wel mag zijn met ‘Au Bon Voyageur’. Veel van hen blijven verrast als ik hen vertel dat het werkt, dat restaurant in een buitenwijk van deze stad. En neen, het ziet er niet helemaal uit zoals ik het had gedroomd voor ik op het vliegtuig stapte een paar maanden geleden. Er kan ook nog zoveel meer. Maar het werkt wel en ik heb geleerd om hier met mijn groep mee te dromen, om veel te geven en te steunen maar nog veel meer om los te laten. Het is hún restaurant en straks is het dat zelfs helemaal. Begin juli hebben we de vrouwen een eerste bescheiden salaris uitbetaald, waarvan we een klein deeltje al konden bekostigen met echte winst. De hele groep volgt nu ook mee de bewegingen in het kasboek. Dat bleek een van de beste manieren om de overtuiging en de samenwerking te doen groeien. Ik durf hopen dat de resultaten straks groot genoeg zullen zijn om de wrevels die er vanzelfsprekend altijd zijn, te overstijgen. Het feest op 5 augustus wordt een voorlopige kroon op het werk. Dan koken we een uitgebreid maal voor zo’n 200 gasten en dan krijgen de vrouwen – als het een beetje meezit uit de handen van de burgemeester van Bujumbura – een certificaat van hun opleiding en stage.

Open einde

We hebben onze eerste grote cateringopdracht voor de school in de buurt trouwens met veel stijl vervuld, de ubugari bolognese is helemaal ingeburgerd en in de straten van Musaga roepen op sommige dagen al meer mensen ‘Mini’ dan ‘muzungu’ als ik langskom met de fiets. Jammer genoeg is die fiets het langzaam aan het begeven. Dat hij een van deze dagen wellicht niet meer met mij de lange helling naar Musaga op wil, lijkt een voorbode van het einde dat nu echt wel snel in zicht komt voor mij. Ik merk nu al dat het pijn gaat doen, afscheid nemen. Van het Centre Artisanal, het restaurant en alle vrouwen natuurlijk, maar even goed van deze stad, van het meer, van de gewoontes die ik de voorbije maanden heb gekweekt en van de tijd die ik hier, ondanks alles wat ik doe, altijd een beetje op overschot heb.

Ik kom terug, om eindelijk mijn metekindje in mijn armen te houden, om lange avonden door te brengen met vrienden, om me nog even op te sluiten in de Westhoek en aan het verhaal over 25 jaar Centre Artisanal en 4 maanden muzungu Mini te schrijven. Ik kom terug, voor een echt koude pint op een Gents terras, een vegetarische dagschotel in de Vooruit en zelfs voor al die bizarre groenten uit het biopakket. Ik kom terug, maar ik vermoed toch niet voor altijd.

Tot gauw nu en warme groeten,

Mien