‘Ik heb geen tijd om te werken’

Enige tijd geleden zat ik toevallig samen op de bus met een van de vrienden en mede-centrumbewoner van een aantal van mijn jongens. Een fijne, verzorgde, vriendelijk en uiterst beleefde jongen. Ik ken hem niet zo goed maar zijn brede glimlach en pretoogjes vallen mij steeds op. Gezellig een beetje keuvelen kan nooit kwaad.

Dus ik vraag hem waar hij naar school gaat en het blijkt ‘de school achter de grote markt mevrouw’.  En of hij graag naar school gaat? ‘Natuurlijk mevrouw want dan kan ik veel leren maar… moeilijk nu, andere school binnenkort en kiezen, werken, moeilijk.’  

De jongens hebben er nu bijna allemaal hun jaar OKAN opzitten en moeten nu doorstromen naar andere opleidingsvormen in het reguliere of volwassenenonderwijs. Voor velen is dit een gigantisch probleem. Ze hebben geen ouders die hen bij de keuze kunnen helpen en steunen.

Ik vertel hem dan ook dat ik begrijp dat die keuze moeilijk is maar wil hem helpen nadenken. Ik vraag wat hij zou gestudeerd hebben indien hij in zijn geboorteland zou gebleven zijn.

‘Nee nee ik niet werken, in Afghanistan ik niet wil werken, werken niet goed, ik geen tijd om te werken.’

‘ik niet school in Afghanistan, mevrouw.’ 

OK,  je bent daar niet naar school geweest maar als je er nu nog zou wonen, waar zou je dan gaan werken?

‘Nee nee ik niet werken, in Afghanistan ik niet wil werken, werken niet goed, ik geen tijd om te werken.’

Gek toch, zo op de bus. De jongen heeft die laatste woorden nog maar net uitgesproken of we worden bestookt  met afkeurende blikken, gefronste wenkbrauwen. De man voor ons draait zich even om en bij de uitdrukking op zijn gezicht hoef ik echt geen tekstballon.   

Gelukkig heb ik al wat ervaring in communicatie met vluchtelingen en zet ik het gesprek rustig verder.

Niet “uit” werken

Ik vraag hem wat hij dan zoal deed gedurende de dag in Afghanistan. 

Het blijkt dat zijn vader land had waarop hij samen met zijn twee zonen, waaronder dus de jongen in kwestie,  groenten teelde. 

“Thuis werken op het land van zijn vader” had hij duidelijk niet onder de betekenis van het woord “werken” geplaatst.

Voor dag en dauw vertrok het drietal naar het land om te werken, wanneer ze ‘s avonds laat terug kwamen dan zorgden zij nog voor de enkele schaapjes en de twee geiten die de familie bezat. De grootmoeder woonde bij hen in maar die was al heel oud, de mama zorgde voor de twee kleine zusjes, voor de dieren ‘s morgens, het eten en het huishouden en de grootmoeder. De mama was echter ook ziek en dus heel zwak waardoor de zorg voor de dieren ‘s avonds voor haar te veel was en de twee jongens dit nog voor hun rekening namen. 

Nogal logisch denk ik dan dat de jongen geen tijd had of zou hebben om daarnaast nog “uit” werken te gaan. Thuis werken op het land van zijn vader had hij duidelijk niet onder het woord ‘werken’ geplaatst.

I rest my case

De blikken op de bus werden nietszeggend en op een punt ergens in de verte gericht.  Geen enkele blijk van schaamte of begrip alhoewel ik de indruk niet van me kan afzetten dat de meeste oren opeens wel heel groot leken.

Meer en meer ondervind ik toch dat wij zelf de barrières opwerpen door onvoldoende te luisteren naar elkaar.

Taal vormt soms echt wel een barrière tussen mensen, dat klopt. Meer en meer ondervind ik toch dat wij zelf de barrières opwerpen door onvoldoende te luisteren naar elkaar. We trekken vlug conclusies of, nog het vaakst hebben we onze mening al klaar.

Ik wens de jongen alle geluk van de wereld toe en ik hoop dat hij hier in ons land een mooie toekomst mag en kan opbouwen. 

Hij wacht immers ook nog steeds op het verhoor in zijn procedure en een beslissing over zijn toekomst.