Marihuana is de snelst groeiende economie in de VS

De geur van 9452 marihuanaplanten is een ervaring die het menselijke brein niet snel vergeet. Zelfs voordat ik door de twee zware veiligheidsdeuren stapte, walmde het krachtige, zoete aroma van marihuana me tegemoet door de frisse lucht van Colorado. De fabriekshal die ik binnenstapte was volgestouwd met groene planten in de knop. ‘Dit zijn de moederplanten’, zegt Jimmy Caesano, de manager, terwijl hij naar de tweede verdieping wijst. ‘Van hen klonen we’, klonk het met moederlijke bezitterigheid.

Elke week coördineert Jimmy de oogst in verschillende ruimtes, voor zowat twee kilo per week. Met een marktprijs van ongeveer 6000 dollar (4350 euro) per kilo, is het een lucratieve bezigheid –voor wie over de twee miljoen dollar (1,4 miljoen euro) beschikt die nodig zijn om een speler te worden in de sector.

Hele kamers zijn volgepropt met grond en meststoffen. Aan de muur hangen een tikklok en teelttoelatingen voor marihuana van de staat Colorado. Ik zie planken met glazen bokalen, vol met groene knoppen ter waarde van duizenden dollars. Deze indrukwekkende productiehallen tonen welke omvang de legale marihuanaproductie in de VS gekregen heeft. ‘Onze elektriciteitsrekening is momenteel ongeveer 15.000 dollar (10.000 euro) per maand en tegen het einde van het jaar verwachten we dat die zal oplopen tot het vijfvoud’, legt Jeremy Heidl uit tijdens de rondleiding door zijn kwekerij.

Interimkantoor voor marihuanawerkers

Marihuana is al sinds 1995 legaal in Californië, althans voor volwassen die medische redenen kunnen inroepen. Het eerste experiment met legale verkoop voor recreationeel gebruik begon op 1 januari van dit jaar, in Colorado. Op slag explodeerde de industrie. Toeristen stroomden toe uit de hele wereld. Al snel werden tekorten gemeld. De prijzen piekten en de plantenmanagers kregen te maken met extra werkdruk. ‘Mensen denken dat ik een ontspannen baantje heb, omdat ik in de marihuana werk. Ik kan je vertellen: dat valt best tegen’, zegt Jimmy.

Ervaren snoeiers zijn sindsdien ook schaars, weet Jimmy. Het is eentonig werk dat toch heel bijzondere vaardigheden vraagt, die je niet van vandaag op morgen leert. ‘Als je een kilo per dag haalt, dan ben je behoorlijk goed in het werk’, zegt Jimmy. ‘Meestal leggen we de lat op een halve kilo per dag.’

Een onhandige snoeier kan voor honderden dollars marihuana verknoeien door de knoppen kapot te hakken. ‘Je hebt snoeiers die het zelfs na een jaar nog niet helemaal onder de knie hebben. Ik weet niet of het een kwestie van motivatie is of van werkethiek’, zegt Jimmy, die zo wanhopig op zoek is naar medewerkers dat hij een beroep heeft gedaan op een gespecialiseerd interimkantoor voor marihuanawerkers. Maar dat was niet tot zijn voldoening: ‘Van de zes gasten die we vorige week ingeschakeld hebben, leverde eentje aanvaardbaar werk –maar dat was het dan ook. Ik heb het interimkantoor laten weten dat ik de vijf andere kon missen als kiespijn.’

Een onhandige snoeier kan voor honderden dollars marihuana verknoeien door de knoppen kapot te hakken.

In het vlakbij gelegen laboratorium, waar een mengmachine de knoppen vermaalt tot een stof die dan in roestvrij stalen buizen gaat om er marihuana-olie uit te trekken, hebben ze geen behoefte aan trimmers of snoeiers, daar is een meer selecte groep marihuanawerkers aan de slag. Op het moment van mijn bezoek wordt net nieuwe labo-uitrusting van Duitse makelij geïnstalleerd. ‘Dit heeft veel paardenkracht’, grapt Ralph Morgan, medeoprichter van OrganaLabs en al jaren gespecialiseerd in marihuana-extractie.

Gekke geleerde

Zoals de meeste marihuana-ondernemers in Denver begon Morgan zijn carrière met de verkoop van marihuana aan aidspatiënten, mensen met chronische pijn en anderen die werkelijk marihuana nodig hadden om de kwaliteit van hun leven te verbeteren. ‘Die mensen vroegen ons of we hen geen oplossing konden bieden voor de pijn en de slapeloosheid die ermee gepaard ging. Wij antwoordden dan: “Ja, die hebben we. En ons middeltje heeft een aangename roes als bijwerking.”’ Hij glimlacht. ‘Niet slecht, toch?’

Morgan bouwde een elektronische sigaret om tot een pijp die marihuana-olie verdampt, en biedt die uitvinding nu aan als O.pen VAPE, een succesvol merkverhaal dat hem wellicht miljoenen zal opbrengen. Al geeft hij met zijn uitstraling van gekke geleerde niet de indruk dat het hem echt om de centen te doen is. Net als zijn vrouw heeft hij een achtergrond in de gezondheidszorg. Hij experimenteert al lang met marihuana-olie in de context van medische behandelingen. ‘Ik ben gevaarlijk vertrouwd met de chemie’, zegt Morgan. ‘Dit is de hoogste voldoening voor mij: de kans krijgen mee geschiedenis te schrijven, mensen echt te helpen en tegelijk succesvol zijn. Prachtig.’

De absolute explosie van de verkoop van marihuana-olie is de grote verrassing van het voorbije jaar. Dat heeft te maken met het toenemend aantal gebruikers – zowel medische als recreatieve – die het schadelijke roken vervangen door hun THC (de psychoactieve stof in marihuana) te verdampen, of door marihuana te eten in bereide gerechten. Dat laatste gaat van frisdranken tot chocoladerepen. Een jaar geleden werd niet meer dan vijf procent van de marihuanamarkt in olie omgezet, vandaag is dat al dertig procent.

De ultieme roeservaring

Een heel ander soort laboratorium bevindt zich in de heuvels van Boulder, waar de studenten van de Universiteit van Colorado zoeken naar de strafste wiet ter wereld. In achterkamerlabo’s creëren groepen scheikundigen een heel nieuwe klasse van marihuana-“was”, die in pijpen gebruikt of gekookt kan worden. Een van hun sterkste producten is een amberkleurig vel van bijna pure THC met de naam “shatter”, verpletterend. Morgans nieuwe zoektocht gaat niet zozeer over de ultieme roeservaring, maar draait veeleer rond ultieme sensaties. Hij ontwikkelt een reeks marihuanaproducten, waarvan sommige lokale pijnen zoals artritis moeten verzachten, terwijl andere een totaal-lichamelijke high moeten opwekken.

In de heuvels van Boulder zoeken de studenten van de Universiteit van Colorado naar de strafste wiet ter wereld. 

Morgan is optimistisch. Hij gelooft dat Colorado’s “experiment met legalisering” voortgezet zal worden. De lokale wetsdienaren zijn volgens hem ‘ongelooflijk coöperatief’ geweest. Begin januari was een van zijn medewerkers betrokken in een verkeersongeval. De politie die ter plaatse kwam, vond 4,5 kilo marihuana in zijn koffer. De politie belde Morgan, die nog nageniet van het telefoongesprek. ‘Het gebeurt niet vaak dat de politie je belt met de mededeling dat je even moet langskomen om de 4,5 kilo marihuana op te pikken die je verkoper vervoerde.’

Op het einde van mijn rondleiding toont Morgan een karaf met wat eruitziet als motorolie. ‘Deze olie is 40.000 dollar waard’ (28.000 euro), zegt hij. ‘We namen dik twee kilo marihuana en maakten er 283 gram van deze olie van.’ Tegen die prijzen is het niet te verwonderen dat er stilaan sprake is van een Green Rush op Colorado.

Investeren in mariuhana

‘Vorig jaar kochten Amerikanen voor 1,4 miljard dollar (10 miljard euro) legale marihuana. Dit jaar verwachten we dat dat oploopt tot boven de twee miljard’, zegt Steve Berg, een investeringsbankier uit Californië gespecialiseerd in de marihuana-industrie. ‘Dit is de snelst groeiende sector van de Amerikaanse economie,’ zegt Berg. ‘Hij groeit zelfs sneller zelfs dan die van de smartphones.’ 

Berg houdt zich bezig met het kanaliseren van kapitaal naar investeringen in de marihuana-industrie. Zijn onderneming – de Arcview Group – heeft al meer dan een miljoen dollar (720.000 euro) bijeengebracht voor wietondernemers. Al zal het meeste geld niet gaan naar wietteelt maar naar afgeleide producten zoals MassRoots, een app-gebaseerd sociaal netwerk dat helemaal gewijd is aan kwalitatieve cannabisinhoud.

‘Je doet me walgen’

Binnen de investeerdersgemeenschap bestaat behoorlijk wat interesse voor de marihuanasector, maar tegelijk blijft een sterk sociaal stigma overeind. Vraag dat maar aan de boomlange Todd Mitchem, een overtuigde marihuana-pleitbezorger. Mitchem is trots op zijn bedrijf, maar toen hij zijn collega’s en zakencontacten aankondigde dat hij ging stoppen met zijn consultancy voor Fortune 500-bedrijven om zich met marihuana te gaan bezighouden, waren de eerste reacties allesbehalve bemoedigend. ‘Ik kreeg een telefoontje van iemand bij Anheuser Bush, waarvoor ik twee jaar gewerkt had. Ik dacht: wat leuk, die belt om me te feliciteren. Maar zijn eerste woorden waren: “Je hebt mijn leven naar de vaantjes geholpen.” Ik probeerde nog luchtig te antwoorden, maar hij wou niet kletsen. “Ik meen het. Ik kan niet geloven dat je dit doet. Je bent een drugsdealer. Je houdt je op met uitschot. Je doet me walgen. Ik wil je nooit meer spreken. Dat wou ik je vertellen.” Ik was in shock voor een seconde of tien, en het enige wat ik nog kon zeggen, was: “Wij vermoorden tenminste geen 38.000 tot 40.000 mensen per jaar.” Dat was het einde van het gesprek.’

Mitchem was echter niet uit zijn lood geslagen. De publieke reacties waren overwegend negatief en onprettig, maar via Facebook en LinkedIn kreeg hij privéberichten met felicitaties en bedankingen. ‘Ik wil het niemand vertellen, maar ik sta helemaal achter jou’, schreef een van zijn “vrienden”.

Daardoor werd bij Mitchem de knop definitief omgedraaid. ‘Ik gebruikte al lang marihuana, maar plots werd het duidelijk dat het tijd was om uit de kast te komen. Met mijn geloofwaardigheid in de zakenwereld en mijn kennis over succesvolle bedrijven uitbouwen, wist ik dat ik het verschil kon maken.’

Bonafide zakenlui

Marihuana is nu wel legaal in Colorado, maar blijft illegaal volgens de federale wet van de Verenigde Staten. Dat is een recept voor massale verwarring. Mogen luchtvaartpassagiers binnen de staat Colorado marihuana mee aan boord nemen? Mogen mensen in het openbaar wiet roken in Colorado? De antwoorden op die vragen zijn tot nu negatief, aangezien de ambtenaren van Colorado hun uiterste best doen om de federale anti-drugsambtenaren niet te provoceren tot invallen of sluitingen binnen deze groeiende economische sector. Wie in de industrie werkt, begrijpt die tegenstellingen niet. De staat Colorado kan wel belastingen heffen op de verkoop van marihuana, maar de winkeliers mogen geen bankrekening openen omdat hun geld dan onder federale wetgeving aangeslagen moet worden.

‘Ik werk met koeriers die al het geld contant ophalen, want de verkoopspunten kunnen enkel op basis van cash werken. Het gevolg is dat die koeriers soms onderweg zijn met 40.000 tot 50.000 dollar’ (30.000 tot 36.000 euro), legt Mitchem uit. Pas na een ernstig incident –een van onze koeriers wordt vermoord en beroofd van tienduizenden dollars bijvoorbeeld – zullen de bankwereld en de politiek hun verantwoordelijkheid opnemen. Ik vind dat een verschrikkelijk idee, dat het mensenlevens moet kosten om tot een rationele oplossing te komen, terwijl het eigenlijk helemaal niet zo moeilijk is. De wet is voorbijgestreefd en was bedoeld om ervoor te zorgen dat kartels en maffiosi hun misdaadgeld niet konden witwassen. Dat gaat dus niet over ons. Wij zijn bonafide zakenlui.’

Roestours

Het verzet tegen de legalisering van marihuana in Colorada is opvallend beperkt gebleven. Een paar ouderverenigingen en evangelische groepen lieten van zich horen, maar zelfs die laatste verzachtten hun verzet met de expliciete boodschap dat ze voorstander zijn van medicinaal gebruik in de gezondheidszorg. ‘Het is een kwestie van meer verdraagzaamheid, van meer vrijheid’, zegt William Breathes, een marihuana-columnist voor de lokale krant Westworld. ‘Persoonlijke vrijheid heeft altijd een hoge waardering gekregen in Colorado.’

Dat klimaat van vrijheid en de enorme media-aandacht voor de legalisering zorgde begin dit jaar voor een tsunami aan toeristen die naar Colorado trokken. Ze arriveerden per vliegtuig, trein, bus of liftend om zich in te schrijven voor roestours. Voor 300 dollar (215 euro) per dag worden ze rondgereden in limousines terwijl ze joints roken van Jamaicaanse dimensies. Of ze kiezen voor een fijnproeversaanbod via WeedMaps.com, een smartphone-app die je de dichtstbijzijnde marihuanawinkel toont. De eerste dagen waren wachtrijen van zes uur niet ongewoon. De grote vraag leidde tot het rantsoeneren van de hoeveelheid marihuana die elke klant mee kon nemen.

Jubelend het daglicht tegemoet

Om de nieuwe marihuanacultuur beter te begrijpen, besloot ik ook wat aankopen te doen. De eerste halte op mijn journalistieke onderzoekstocht was Evergreen Apothecary, dat kortingen aankondigde op hasjolie, marihuana-chocolade en de Pen Verdamper, de jongste innovatie van Morgan. Zo’n verdamper maakt het mogelijk de rook te vermijden maar de THC kick te behouden. ‘Als je twee patronen voor de verdamper koopt, krijg je er de pen gratis bij’, weet Daniel, die net voor mij in de lange rij staat aan te schuiven.

De winkel was pas vier dagen legaal, maar Daniel was al lange tijd een groot fan van de verdamper, vertelde hij. En hij toonde me zijn stijlvolle pen, compleet met mondstukje en een vulsel met wat nog het best leek op vloeibare honing. ‘Hasholie! De beste’, aldus Daniel. Geruchten golven heen en weer over de lange rij wachtenden. ‘De winkel is bijna uitverkocht! De rantsoenen zijn klein! De prijzen stijgen!’

De klanten van Evergreen zijn niet de jonge drugsverslaafden die je zou verwachten, maar gezonde ouders die gewoon een pauze willen van de drukke ratrace die het leven voor hen dagelijks is. En aan hun grijze haar te zien, zou je van het ontstaan van een nieuwe subcultuur kunnen spreken: de Boomer Stoners. Niemand hoeft ook voor te wenden dat ze medicinale marihuana nodig hebben, een markt die honderdduizenden Amerikanen van dagelijkse, wekelijkse of maandelijkse porties THC voorziet. Het zijn volwassenen die muziek maken, sport beoefenen, de liefde bedrijven, koken, de kinderen naar het park of de jeugdbeweging brengen, of andere zaken doen die aangenamer worden in een roes van marihuana. Het leek een bijeenkomst van mensen die gedurende decennia ondergronds samenkwamen en nu jubelend in volle daglicht traden. Uit de kast, in de rook.

Alles voor de journalistiek

Voor de deur staat een veiligheidsagent die er meer uitziet als een Blackwater-huurling dan als een poortwachter naar de Hoogste Hemel. Maar de ordediensten hebben er alles aan willen doen om chaos en plunderingen te voorkomen, niet wetend dat rellen met marihuana-klanten even waarschijnlijk zijn als vechtpartijen op een Elton John-concert.

Eenmaal binnen moet ik de Do’s & Dont’s van de marihuanagebruiker lezen. Ik ben van plan me aan alle voorschriften te houden, behalve de ‘niet roken in de luchthaven’ en ‘marihuana niet buiten de staat nemen’. Zelfs een oude wietliefhebber kijkt hier zijn ogen uit.

De oliën eerst. Marihuana-olie bestaat al duizenden jaren, maar een combinatie van moderne scheikunde en miljoenen gebruikers wereldwijd zorgen voor een hedendaagse versie van een olieboom. Ik neem twee patronen organisch geraffineerde marihuana-olie: een “sativa” patroon om me helemaal alert te maken en een “indica”-patroon om de sluiers van rust over mijn brein te trekken. Dat laatste is een staat van bewustzijn die ik verfoei, maar om mijn journalistieke onderzoek ten gronde en op basis van grondige kennis te kunnen voeren, zet ik mijn bezwaren opzij. De elektronische pijp is inderdaad gratis en ik leer snel hoe ik ze oplaad langs de usb-poort van mijn computer. Ik hang ze aan een touwtje rond mijn nek.

Nieuw Amsterdam

De volgende toonbank ligt vol etenswaren, van brood over brownies tot Bhang, een “medicinale chocolade”. ‘Voor mij de Triple Strength chocoladereep, graag.’ Met 48 procent cacao en 10 mg THC per blokje, lijkt me dat ook de moeite om te onderzoeken. Beginners begrijpen vaak de kracht van eetbare wiet niet, zegt de vriendelijke verkoopster. Bij sommige soorten Magische Boter kan het twee uur duren eer er effect optreedt, dus raadt ze me één blokje per keer aan. ‘Dat is de beste manier om ermee vertrouwd te raken.’

Wanneer de winkelier door heeft dat ik een journalist ben, gooit hij me er niet uit, maar begint hij een speciale geschenkenzak samen te stellen met onder andere Canna Tabs – THC-pillen die direct naar de bloedstroom gaan. Hij gooit er veertien soorten marihuana-olie in, elk met een specifiek effect.

Op de bus terug naar mijn jeugdherberg open ik de roze doos chocolade en breek twee brokken af. Ze smelten op mijn tong. Mexicaanse chocolade. Pure THC. Wanneer een dakloze naast me komt zitten, vrees ik dat het verhaal niet goed zal aflopen. Maar Jeffrey is in een goede bui. Hij heeft de voorbije jaren binnen en buiten de gevangenis doorgebracht. Handeltje opgezet in marihuana. En cocaïne. De daklozen zien de nieuwe marihuana-economie helemaal zitten, zegt hij. ‘Ik ken gasten die de vuilniscontainers gaan legen bij de kwekerijen. Ze vinden plastic zakken vol snoeiafval. Ik zag iemand met een volle winkelkar marihuana wegrijden.’

Met 17 winkels voor vrijetijdsmarihuana geopend in januari en 200 zaken die nog bezig zijn met vergunningen en papierwerk, lijkt Colorado snel uit te groeien tot het epicentrum van Amerika’s plotse en onverwachte tolerantie voor marihuana. Denver wordt nu al Nieuw Amsterdam genoemd, naar het georganiseerde gedoogbeleid tegenover drugs in de Nederlandse hoofdstad.

Zelfs Obama rookte ooit wiet

De legalisering begon in Colorado, meteen gevolgd door Washington State. Alaska en Oregon zijn wellicht de volgende staten in wat een grote normaliseringsbeweging voor marihuana lijkt te worden. Deze nieuwe Amerikaanse revolutie vertrekt vanuit het Amerikaanse hartland. Volgens een recente opiniepeiling van de CNN zou 58 procent van de Amerikanen voorstander zijn van een legalisering van marihuana. Zelfs president Obama, de vleesgeworden voorzichtigheid in de politiek, heeft ooit toegegeven wiet gerookt te hebben en erkende onlangs dat wiet ‘minder gevaarlijk’ is dan alcohol. Met betrekking tot de legalisering in Colorado zei hij ‘dat het belangrijk is dat dit voortgezet wordt, omdat het in het belang van de samenleving is dat we niet in de situatie zitten dat een groot deel van de mensen op een of ander moment de wet overtreden hebben terwijl slechts enkelen [lees: jonge zwarte mannen, jf] gestraft worden.’

Een week lang duurde mijn reportagetrip. Rokend, slikkend en drinkend had ik mijn weg door marihuanaland gebaand, tot ik eindelijk opnieuw op de luchthaven belande. Toen herinnerde ik me plots de verdampingspijp rond mijn nek. Meenemen? Het viel me zwaar, maar ik gooi ze toch maar in de vuilnisbak. De chocolade? De laatste twee blokjes topte ik gauw in mijn mond, schoof mijn bagage door de scanners en glimlachte met mijn mond vol smeltende chocolade naar de veiligheidsagent. Net zoals voor de meeste toeristen die in Denver International Airport passeren deze dagen, was dit nog maar het begin van de trip.

Jonathan Franklin is een Amerikaanse onderzoeksjournalist en werkt onder meer als Chili-correspondent voor The Guardian.