Extreemrechts wint Israëlische verkiezingen

Likoed dat naar de verkiezingen trok met een programma waarin er geen plaats is voor een Palestijnse staat, haalde met 21 % van de stemmen 27 zetels binnen op een totaal van 120. Het racistische Yisrael Beitenu van Avigdor Lieberman, die er geen doekjes om windt dat Israël moet gezuiverd worden van het Arabische deel van de bevolking, sleept met 12 % 15 zetels in de wacht.
Likoedleider Benjamin Netanyahu heeft al met Lieberman contact opgenomen om de leiding te nemen van een nieuwe regering. Lieberman stelt alvast dat hij de sleutel in handen heeft voor de volgende regering, tenzij er alsnog een vergelijk komt tussen Likoed en Kadima van Tzipi Livni dat een zetel meer heeft (28 zetels – 23 %) dan Likoed.
Kadima is de partij die door Ariel Sharon is opgericht na zijn vertrek uit Likoed. Deze duidelijk rechtse partij wordt in de media steevast als ‘centrumrechts’ omschreven. Sharon was de politiek verantwoordelijke voor de slachtpartijen in de Palestijnse kampen Sabra en Shatilla (Libanon, 1982). Verder wordt gemakkelijk over het hoofd gezien dat Sharon met zijn ‘unilateraal’ disengagementplan niet alleen gezorgd heeft voor de ontruiming van Gaza, maar ook voor de consolidatie en uitbreiding van de nederzettingen op de Westelijke Jordaanoever.
Het is dat plan dat tot de interne breuk leidde met Likoed. Onder Sharon heeft ook de zware repressie plaatsgevonden tegen de tweede intifada, uitgebroken na een provocatief bezoek van Sharon aan de Tempelberg. Datzelfde Kadima is nu verantwoordelijk voor de uithongerings- en oorlogscampagne tegen de bevolking van Gaza.

 Annexeren

Bij al dit rechts geweld moet ook nog het extreemrechtse Nationale Unie (4 zetels) worden gerekend, een coalitie van verschillende kleine partijen die met elkaar gemeen hebben dat ze alle Palestijnse gebieden willen annexeren, vinden dat er te weinig militair wordt opgetreden tegen het ‘terrorisme’ en die net als Liebermans partij Israël etnisch willen zuiveren van de ‘Arabieren’ (Palestijnen en Bedoeïenen).
Daarmee verwant is de andere extreemrechtse coalitie, Joods Tehuis dat als nieuwe partij 3 zetels binnenhaalt. Een aantal van de extreemrechts figuren uit deze partijtjes is overigens overgestapt naar Likoed. Een van hen is Effi Eitam, een ex-minister onder Ariel Sharon die de Arabische inwoners van zijn land als een kanker heeft omschreven en opriep om de Arabische parlementsleden uit de Knesset te zetten en naar Gaza te sturen.
Ter rechterzijde bevinden zich ook de religieuze partijen. De grootste is Shass dat 11 zetels in de wacht heeft gesleept (9 %) en zich voor een groot-Israël (Eretz Israël dat is dus inclusief de Palestijnse gebieden) uitspreekt, maar tegelijk dubbelzinnig blijft door niet te zeggen dat er nooit een Palestijnse staat zou kunnen komen. Het kleinere Verenigde Torah Judaïsme (5 zetels – 4 %) is een ultraorthodoxe partij die voorstander is van de uitbreiding van de nederzettingen op de Westelijke Jordaanoever.
 Alles opgeteld heeft extreemrechts dus 49 zetels (een stijging met 17 zetels) in de nieuwe Knesset en religieus rechts 16 zetels (- 2 zetels). Deze partijen kunnen samen een coalitie vormen met een comfortabele meerderheid en het ‘gewone’ rechtse Kadima (verlies met een zetel) in de oppositie duwen.

Links verval

Ter linker zijde is het kommer en kwel. Avoda (de Arbeiderspartij) haalt met nog amper 10 % slechts 13 zetels binnen (een verlies van 6 zetels) en kan overigens nog bezwaarlijk tot het centrumlinkse kamp worden gerekend. De partij is onder Ehud Barak verder naar rechts opgeschoven en stelt zich alsmaar zionistischer op. Barak was de belangrijkste architect van de recente slachting in Gaza en heeft als premier weliswaar gezorgd voor de ontruiming van zuid-Libanon maar op jaarbasis gezien ook het grootst aantal vergunningen ooit toegekend voor de bouw van nieuwe wooneenheden in joodse nederzettingen op de Westelijke Jordaanoever. Barak is een gedecoreerde generaal – eerder regel dan uitzondering in de Israëlische politiek – die als succesvol bedrijfsleider niet meteen het leven leidt van een arbeidersociaal-democraat.
Wat is er dan nog wel ter linkerzijde? De enige partij die nog aanspraak zou kunnen maken op het label ‘links’ is Meretz, dat zichzelf omschrijft als een linkse zionistische partij. Maar ook met die partij gaat het niet goed. Net als Avoda verliest het keer op keer de verkiezingen. Nu haalt Meretz nog maar 3 zetels (3 procent), dat is 2 minder dan in de afgelopen legislatuur.
Het enige lichtpuntje is misschien de kleine vooruitgang van de Arabische partijen (Balad, Hadash en de Verenigde Arabische lijst Ta’al) die samen op 11 zetels uitkomen, dat is een stijging met 1 zetel.

Vredesproces?

Er is natuurlijk nooit echt een vredesproces geweest, want sinds Oslo in ‘93 is de uitbreiding van het aantal nederzettingen juist sterk toegenomen, ook in de ‘Osloperiode’ tussen de twee intifada’s in. Met de partijen die nu aan zet zijn is er tenminste het voordeel van de duidelijkheid. Zij spreken zich openlijk uit tegen de komst van een Palestijnse staat, willen de nederzettingen verder uitbreiden en de discriminatiepolitiek tegen de Arabische inwoners verder versterken. Dat kan ook internationaal zijn gevolgen hebben.
De nieuwe Amerikaanse president, Barak Obama, heeft weliswaar zijn steun uitgesproken voor Israël, maar of hij dat nog zo uitgesproken zal doen met extreemrechts aan de macht is een vraagteken. Het huidige Israëlische kiesresultaat zou wel eens kunnen leiden tot een ander, genuanceerder Amerikaans beleid ten aanzien van Israël en wie weet tot grotere druk op de regering om eindelijk werk te maken van de oprichting van een Palestijnse staat. Maar een echte pro-Palestijnse politiek of een die werk maakt van de uitvoering van de belangrijkste Palestijnse rechten, moeten we van de VS zeker niet verwachten.
Idem voor Europa. Maar ook hier is de belangrijke vraag welke invloed het kiesresultaat zal hebben op de totnogtoe uitstekende relaties met de EU. Zal de opwaardering van het associatieakkoord nu definitief in de koelkast belanden? Of meer, zal het associatieakkoord, dat voor Israël belangrijke handelsvoordelen oplevert, zelf ter discussie komen te staan? De EU is immers veruit de belangrijkste handelspartner van Israël en beschikt dus over een potentieel krachtig wapen. Veel zal afhangen van landen als Duitsland, Nederland en huidige voorzitter Tsjechië die zich traditioneel altijd zeer pro-Israël opstellen.
En Israël zelf? Wel dat is zich verder in de afgrond aan het duwen. De explosie van extreemrechts zal het weinige dat er aan ‘democratie’ nog rest geen goed doen. Want de afgelopen jaren hebben we kunnen zien wat hoe verrottend het bezettingsconflict werkt op het Israëlische politieke systeem. De discriminatie van de Palestijnse Israëli’s (20 procent van de bevolking) is altijd al een smet geweest op het systeem.
De tolerantie en steun voor mensenrechtenschendingen (zoals de langdurige administratieve detenties) de groeiende beperkingen op de vrije meningsuiting, de stapel inbreuken op het internationaal recht zijn de laatste jaren alleen maar toegenomen. Ja, Israël houdt nog altijd verkiezingen, maar of het zionisme en de definitie van Israël als een joodse staat (wat dus met de belangrijke groep niet-joden?), verzoenbaar zijn met een democratische cultuur, is uiterst twijfelachtig.