Aantal Palestijnse vluchtelingen blijft stijgen

In 2012 waren 5,27 miljoen mensen geregistreerd als vluchteling bij UNRWA, maar de organisatie verwacht dat het cijfer zal stijgen naar 5,75 miljoen in 2016 en 6,46 miljoen in 2021. Een derde van deze vluchtelingen, meer dan 1,5 miljoen mensen, leven in 58 erkende vluchtelingenkampen in Jordanië, Libanon, Syrië, de Gazastrook en de Westelijke Jordaanoever.

Naar aanleiding van de Wereldvluchtelingendag op 20 juni ging UNRWA dieper in op de situatie in Jordanië, Syrië en de Gazastrook. ‘In de Westelijke Jordaanoever worden Palestijnse vluchtelingen geconfronteerd met de Israëlische bezetting en een verdere uitbreiding van de Israëlische nederzettingen. Bovendien worden ze onderworpen aan een vergunningenstelsel dat hun bewegingsvrijheid beperkt en lijden de 1,6 miljoen vluchtelingen door de voedselschaarste’, verklaart Pierre Krähenbühl, de secretaris-generaal van UNWRA.

‘In Syrië werden meer dan 50 procent van de 550.000 vluchtelingen in twaalf Palestijnse vluchtelingenkampen gevestigd. Het aantal vluchtelingen dat voedselhulp krjigt van UNRWA is gestegen van 80.000 mensen in 2000 tot 800.000 vandaag. Bovendien is 90 procent van het water in de kampen ondrinkbaar. Ook heerst er een jeugdwerkloosheid van 65 procent en is 80 procent van de vrouwen werkloos.’

Duizenden op een vierkante kilometer

An Peeters, van de vzw Palestina Solidariteit, verwijst naar het Jalazone vluchtelingenkamp vlakbij Ramallah, op de Westelijke Jordaanoever, om de situatie in de vluchtelingenkampen aan te kaarten. ‘Daar leven nu duizenden mensen op een vierkante kilometer. Af en toe valt het Islaëlische leger binnen in de kampen of in de huizen van de Palestijnen, met traangas, rubberen kogels of echte kogels. Op de nacht van zondag op maandag is een twintigjarige man gedood tijdens een nachtelijke inval. Naar aanleiding van de drie ontvoerde, Israëlische tieners, zijn 300 mensen opgepakt, waarvan velen in vluchtelingenkampen leefden.’

Toch denkt An Peeters dat de situatie voor de Palestijnen in de toekomst kan verbeteren. ‘Hoe meer ik weet, hoe pessimistischer ik word. Anderzijds is er hoop, de EU zet kleine stapjes in die goede richting. Een voorbeeld hiervan zijn de EU-richtlijnen over handel met Israëlische nederzettingen. Als de EU verder concrete stappen in die richting durft te zetten, en de VS meegaan in de trend, zal Israël wel moéten veranderen om er economisch niet alleen voor te staan.’

Leven in België

Verschillende vluchtelingen vonden hun weg naar België, maar Palestijnen uit de Westelijke Jordaanoever krijgen meestal een negatief antwoord van de Dienst Vreemdelingenzaken. ‘De redenering daarbij is dat in de Westelijke Jordaanoever wonen geen gevaar vormt voor je leven’, zegt An Peeters. ‘Vluchtelingen uit Palestina zouden ook geen recht hebben op een Belgisch statuut, omdat ze als vluchteling  al onder bescherming staan van UNRWA. Maar eigenlijk is dat een foute redenering. Die bescherming houdt vooral in dat ze bevoorrading krijgen van eten. Als Palestijnen het Belgisch statuut krijgen, is dat meestal omdat ze al vijf jaar in het land zijn. Onder Europese wetten moeten ze dan regularisatie krijgen tot Belgische burger.’

‘De eerste jaren willen de Palestijnen vaak niets te maken hebben met de politiek. Ze zijn blij dat ze in België zijn, willen Frans of Nederlands studeren, hun kinderen naar school sturen en een normaal leven leiden. Vaak zijn ze cynisch. “Wat maakt het uit? Er verandert toch niets”, zeggen ze dan. Dikwijls worden ze wel na enkele jaren actief en vinden ze hun weg naar onze vzw of andere organisaties. Maar een echte samenwerking ontbreekt door de verschillende politieke opinies en de afscheiding tussen de aanhangers van Hamas en de Fatah.’