Zelfhulp werkt het beste bij wederopbouw Pakistan

Pakistan werd op 8 oktober getroffen door een verwoestende aardbeving. Minstens 75.000 mensen kwamen om en 80.000 raakten gewond. De beving met een kracht van 7,8 op de schaal van Richter, richtte grote verwoestingen aan in de regio Kasjmir en in de aangrenzende Noordwestelijke Grensprovincie. Meer dan drie miljoen mensen werden dakloos. De komende tijd moeten zo’n 400.000 huizen worden gebouwd of hersteld.

Aqeel Bilgrami’s, een van de bekendste architecten van Pakistan, probeert uit alle macht te voorkomen dat de regering zich laat misleiden door mensen die willen profiteren van de wederopbouw van Pakistan door inadequate materialen en technieken te promoten. Prefabgebouwen kunnen nuttig zijn als tijdelijke ziekenhuizen of scholen, maar niet voor grootschalige huisvesting, vindt hij.

Prefab is onpraktisch omdat de benodigde materialen hier niet verkrijgbaar zijn, zegt Bilgrami. Als voorzitter van het Pakistaanse Instituut van Architecten heeft hij een team deskundigen samengesteld dat ervaring heeft met het ontwerpen van aardbevingsbestendige huizen in Noord-Pakistan. Volgens dat team moeten er afhankelijk van de regio, verschillende typen huizen gebouwd worden.

Steden zoals Balakot en Muzaffarabad zijn per weg te bereiken. Daar kunnen we gewapend beton, cement en staal gebruiken voor overheidsgebouwen, scholen en ziekenhuizen. Voor woonhuizen in die steden wordt ook overwogen gewapend beton te gebruiken. In minder goed toegankelijke gebieden zou zoveel mogelijk gebruik gemaakt moeten worden van materialen die ter plaatste aanwezig zijn, waaronder het puin van de ingestorte huizen.”

“Dank u, maar we weten het zelf”

We hebben de ontwerpen al gemaakt, we moeten ze alleen nog laten zien aan generaal Zubair, die verantwoordelijk is voor de wederopbouw, zegt Bilgrami. We willen de autoriteiten ervan overtuigen dat onze ontwerpen praktisch, goed realiseerbaar en goedkoop zijn. Deskundigen uit de hele wereld tonen interesse en willen ons helpen met hun kennis. Daar zijn we dankbaar voor, maar ik denk dat we hier heel goed weten wat nodig is.

Arif Hasan, een andere bekende architect, heeft ook eenvoudige, goedkope oplossingen bedacht waarbij gebruik kan worden gemaakt van plaatselijke materialen en mankracht. Het enige wat nodig is, is dat we eenvoudige, aardbevingsbestendige huizen bouwen waarvoor dezelfde materialen als vroeger worden gebruikt, zegt hij.

Hasan denkt aan een bouwhandleiding die verspreid kan worden onder iedereen die geïnteresseerd is in de bouw van nieuwe onderkomens. We zullen ook moeten kijken of sommige huizen gerepareerd kunnen worden in plaats van ze af te schrijven.

Zowel Bilgrami als Hasan vindt het belangrijk de lokale bevolking te betrekken bij de bouwprojecten. Daardoor doen ook zij kennis en ervaring op die later weer noodzakelijk kan zijn. Volgens Hasan zou het goed zijn om mensen te betalen voor het ruimen van puin, omdat de meeste slachtoffers het geld goed kunnen gebruiken. Voor bulldozers en ander zwaar materieel zijn veel gebieden niet toegankelijk. De regering kan gereedschap en bouwmaterialen verstrekken en salarissen uitbetalen aan de lokale bewoners. Zij kunnen dan de nog goede onderdelen van hun huizen inbouwen in nieuwe woningen.

De door Hasan en Bilgrami voorgestelde methode van zelfhulp vindt steeds meer gehoor bij internationale organisaties, inclusief de Internationale Organisatie voor Migratie (IOM en het Internationale Rode Kruis. Zij zijn inmiddels begonnen met de verspreiding van reparatiekits aan overlevenden.

Naast de ontwerpen van Bilgrami’s team is ook een ontwerp in beeld dat gebaseerd is op de ‘Calearth-techniek’ van de van oorsprong Iraanse architect Nader Khalili, die werkt vanuit Californië. Zijn idee is gebaseerd op het gebruik van zandzakken die gevuld worden met een mengsel van cement en modder en die door prikkeldraad met elkaar verbonden worden. Door de zakken op elkaar te stapelen kunnen, zonder dat daarvoor ingewikkelde kennis vereist is, muren gebouwd worden. Hoewel Khalili’s idee nog niet de harten van lokale architecten veroverd heeft, zijn zij wel onder indruk van het feit dat de huizen seismische testen glansrijk doorstonden.

Steeds meer Pakistanen trekken naar de steden, nu de wederopbouw nog nauwelijks van de grond gekomen is en de winter voor de deur staat. In de steden doen ze een beroep op de toch al beperkte voorzieningen. Het VN-Kantoor voor de Coördinatie van Humanitaire Bijstand (OCHA), schat dat 3,2 miljoen mensen, verspreid over 15.000 dorpen in een gebied van bijna 78.000 vierkante kilometer, onderdak nodig hebben. Er zijn niet voldoende tenten beschikbaar om al deze mensen op te vangen.

Het Pakistaanse leger schat dat meer dan 100.000 mensen die hoog in de bergen leven, naar lager gelegen gebieden moeten worden geëvacueerd als de winter over een paar weken begint. (JS/ADR)