Zambiaanse terdoodveroordeelden luchten hun hart op internet

“Het strafwetboek bepaalt niet dat het huis van een brandstichter wordt afgebrand of een verkrachter wordt verkracht. Dat is omdat de samenleving begrepen heeft dat er voor de straffen andere waarden gelden dan voor misdadigers. Waarom wordt dit principe niet toegepast op de doodstraf ?” Aan het woord is Benjamin Mawaya, een gevangene in de dodencel van de gevangenis van Kabwe op 150 kilometer van de hoofdstad Lusaka.
Mawaya’s internetpagina kwam tot stand dankzij de Canadian Coaliton against the Death Penalty (CCADP), die webpagina’s maakt voor gevangenen in de hele wereld. De meesten zitten in een dodencel in de Verenigde Staten, maar er zijn ook pagina’s van gevangenen uit Iran, Saudi-Arabië of China. De gevangenen gebruiken de webstek om uitdrukking te geven aan hun woede of frustratie of om vrienden buiten de gevangenis te zoeken
Tracy Lamourie, de directrice van de CCADP, krijgt elke week nieuwe aanvragen uit Zambia zonder te weten hoe de gevangenen in het Afrikaanse land op de hoogte zijn geraakt van het project van de Canadese ngo. Mogelijk werd de link doorgegeven tijdens een bijbelles op internet door kerken in Groot-Brittannië. Mond-tot-mondreclame zorgde voor de rest.
Niet iedereen wil zoals Mawaya vooral debatteren over de zin en onzin van de doodstraf. Job Kasonda Kapitana, een voormalige politie-officier, publiceert vooral poëzie op zijn pagina. Hij zegt meteen ook waarom hij in 1994 de doodstraf kreeg: “Ik heb een iemand neergeschoten en vervolgens gedood die ik wilde arresteren voor gewelddadig gedrag, allemaal binnen het politiebureau op vijf meter van mijn kantoor.”
Lewis Kalumba van de Democratische Republiek Congo is vader van drie dochters en een zoon. Na zijn veroordeling is zijn vrouw met een andere man getrouwd en in een “verre stad” gaan wonen. Hij vraagt op zijn pagina geld om zijn familie toe te laten op bezoek te komen. “Ik ben een arme ziel en mijn hart is gebroken onder de verwijten die ik me maak.”, schrijft Kalumba.
De websites helpen de gevangenen om de leed van het isolement en de ellende in de dodencel te verminderen, zegt bisschop Enocent Silwamba, de directeur van het Prison Fellowship of Zambia. In de zwaar beveiligde gevangenis van Kabwe zitten zes keer meer gevangenen dan de capaciteit die aanvankelijk was voorzien. De oudste gevangene zit er al dertig jaar.
Voorlopig moeten de Zambiaanse terdoodveroordeelden niet meteen vrezen voor hun leven. De huidige president, Levy Mwanawasa, heeft beloofd geen executiebevelen te ondertekenen en alle doodstraffen om te zetten in levenslang. Zolang echter de grondwet niet wordt aangepast, blijft de overbevolking in de dodencel toenemen.