Zakenkansen helpen China en India grensconflict te begraven

In het grensakkoord, dat in New Delhi werd ondertekend door Wen en de Indiase premier Manmohan Singh, zijn de “politieke parameters” en “richtinggevende principes” opgenomen voor concrete onderhandelingen over de 3550 kilometer lange en hoogst onduidelijke grens tussen de twee landen. China heeft formeel zijn aanspraken op het in 1975 door India geannexeerde Sikkim opgeborgen – het document verwijst nu naar dat gebied als “de staat Sikkim van de Republiek India”. De overige twistpunten zullen uitgebeend worden door speciaal daarvoor aangewezen onderhandelaars.

China en India vochten in 1962 een korte maar bloedige grensoorlog uit, en het wantrouwen dat daaruit resulteerde, bleef tot voor kort de relaties tussen de twee regionale grootmachten belasten. India beschuldigt China ervan een gebied van 40.000 vierkante kilometer te hebben ingepalmd op het plateau van Aksai Chin in Kasjmir. China zegt dat India 90.000 vierkante kilometer Chinees grondgebied bezet houdt, voor het grootste deel in de deelstaat Arunachal Pradesh.

De relaties tussen China en India werden nog slechter toen India in 1998 onverwachts atoomproeven uitvoerde. Indiase politici verklaarden toen dat die stap meer was ingegeven door strategische overwegingen die met China te maken hadden, dan door de rivaliteit met buurland Pakistan.

Maar enkel jaren later zette er opeens een dooi in tussen China en India. Op internationale fora vonden de twee Aziatische reuzen elkaar steeds vaker. In de Wereldhandelsorganisatie begonnen de twee landen hun standpunten over de handel in landbouwproducten en diensten en over onderwerpen als intellectueel eigendomsrecht op elkaar af te stemmen. Een topontmoeting in Peking brak in juni 2003 het ijs helemaal. De twee landen benoemden speciale vertegenwoordigers, die definitieve onderhandelingen over het omstreden grensverloop al een heel eind dichterbij hebben gebracht.

Volgens Wen is de verstandhouding tussen India en China nu beter dan ooit. Dat heeft veel te maken met de commerciële kansen die betere relaties tussen de twee zwaargewichten bieden. Zaken zijn belangrijker voor de (Chinese) bevolking dan de grens, verklaarde de Chineese ambassadeur in New Delhi, Sun Yuxi, bij het begin van het bezoek van Wen aan India.

Wen Jiabao, die vergezeld wordt door een entourage van 140 mensen, begon zijn bezoek dit weekend met een rondleiding door Bangalore, het Indiase Silicon Valley. Hij bezocht er privé-ondernemingen als Tata Consultancy Services, een internationale softwarereus, en twee overheidsinstellingen: het Indian Institute of Science en de Indian Space Research Organisation, die onder meer satellieten exporteert.

Wen heeft een vijfjarenplan voor economische samenwerking en handel tussen de twee landen in het vooruitzicht gesteld. China en India, die beschouwd worden als de belangrijkste toekomstige krachtbronnen van de wereldeconomie, dromen van een ambitieuze vrijhandelsovereenkomst. De handel tussen China en India was in 1995 amper 77 miljoen euro waard. Intussen is de kaap van de 10 miljard euro gerond, en economen achten een verdere toename tot 38 miljard euro tegen 2010 mogelijk.

Maar er blijven wrijvingspunten. India, dat in de jaren 50 een permanente zetel in de Veiligheidsraad afwees om China als het grootste land voor te laten, is ontstemd omdat China die geste nu vergeten lijkt. De VN zijn van plan de V-raad uit te breiden en India maakt aanspraak op één van de bijkomende permanente zitjes. Maar China steunt die eis niet voluit.

China ergert zich nog altijd aan de Indiase beslissing van 45 jaar terug om onderdak te verlenen aan de Dalai Lama, de Tibetaanse leider die zich blijft verzetten tegen de inlijving van zijn land door China. India heeft zich er intussen formeel bij neergelegd dat Tibet deel uitmaakt van het Chinese grondgebied, maar het Tibetaanse verzet blijft actief in India. Zondag werd de Chinese premier Wen geconfronteerd met een actievoerder die van op een toren van het Indian Institute of Science een rode spandoek ontrolde met de slogan ‘Free Tibet’.

Dergelijke incidenten lijken de Chinese delegatie niet uit evenwicht te kunnen brengen. We hebben elke reden om vriendelijk en coöperatief te zijn verklaarde Wen voor het begin van zijn bezoek. Er is geen grond om aan te sturen op conflicten of confrontatie. (PD)