Wereldbankbaas treedt aan onder luid protest

De andersglobalisten willen Wolfowitz met een protesthaag verwelkomen op zijn nieuwe job. De nieuwe Wereldbankbaas reikt hen de hand. Een woordvoerder zegt dat Wolfowitz het maatschappelijke middenveld meer wil betrekken en dat hij van Afrika een prioriteit wil maken - twee dada’s van de activisten.

Wolfowitz’ wordt bij zijn aantreden vandaag overladen met goede raad. Het regent rapporten van belangengroepen en denktanks die hun wensen en bezorgdheden willen overmaken aan de tiende baas van de Wereldbank. Het gebrek aan geloofwaardigheid van de instelling vormt de rode draad doorheen de publicaties.

Het Centre for Global Development (CGD), een denktank die een reeks economen en ontwikkelingsexperts groepeert, zegt dat Wolfowitz ook moet werken aan de efficiëntie van de internationale instelling. Wolfowitz zal een combinatie van charme, zachte dwang en koehandel moeten gebruiken om de geloofwaardigheid, de invloed en de efficiëntie van de Bank veilig te stellen, zegt Nancy Birdsall, de voorzitter van de CGD. Om te slagen moet hij alles uit zijn wittebroodsweken persen.

Veel ontwikkelingslanden beschouwen de Wereldbank als een multilaterale dekmantel van westerse belangen. Het panel van de CGD vermeldt dat de bank opnieuw relevant moet worden voor de groeilanden in Azië en Latijns-Amerika. Op de lentevergadering van de Wereldbank en het Internationaal Monetair Fonds (IMF) in april kondigde een aantal Aziatische ministers aan dat ze in de toekomst minder met de bank in zee gaan. Ze klaagden dat de Bank, in 1944 opgericht door de overwinnaars van de Tweede Wereldoorlog, te veel oog heeft voor de belangen van de industrielanden.

Een andere kritiek luidt dat de Wereldbank projecten financiert die te weinig bijdragen tot de ontwikkeling van het Zuiden. De experts van het Centre for Global Development stellen voor dat de Wereldbank systematisch het effect van ontwikkelingshulp gaat evalueren. Zo’n evaluatie zou ook tegemoet komen aan de kritiek van de regering-Bush dat de instelling te weinig resultaatgericht werkt.

Critici ter linker zijde zijn ervan overtuigd dat Wolfowitz de agenda van de Bank nog meer in de richting van de rijke landen zal sturen. Het andersglobalistische netwerk 50 Years Is Enough is verontrust door het evaluatierapport 2004 van de Operations Evaluation Department. De quasi-onafhankelijke toezichtdienst roept de Bank op zich meer op economische groei te richten en minder op sociale indicatoren zoals het onderwijs en de gezondheidszorg. Dat betekent meer investeringen in infrastructuurwerken en in privé-projecten.

Zo’n invulling van een ‘resultaatgebonden benadering’ is precies waar de regering-Bush al twee jaar op aanstuurt, zegt Soren Ambrose van 50 Years Is Enough. Ik heb een vermoeden dat het jaarrapport de koers van Wolfowitz moet legitimeren. Zodat hij kan zeggen: ‘Kijk, dit was al bezig voor mijn aantreden.’

Tientallen organisaties suggereren in een open brief dat de nieuwe Wereldbankbaas een verborgen agenda heeft: regeringen verzwakken die partij kiezen tegen de belangen van transnationale bedrijven. Er is een reden waarom Wolfowitz aan de top van de Wereldbank wordt geplaatst, zegt Doug Hellinger van Development GAP. Wolfowitz moet de toegang van bedrijven tot bronnen van rijkdom - olie, de banksector, goedkope arbeid - verbeteren. Hij moet de verzetshaarden breken, vooral in Latijns-Amerika en Azië. (MM/PD)