Vakbonden, actiegroepen en katholieke kerk in het geweer tegen FTAA

De Argentijnse anti-FTAA-coalitie bestaat uit de machtige Arbeiderscentrale en nagenoeg heel het maatschappelijk middenveld - van ATTAC-Argentinië tot de gekke moeders van de Plaza de Mayo. Tijdens de actieweek organiseert de coalitie een volksraadpleging. Ze roept de Argentijnen op massaal nee te stemmen tegen de FTAA, het schuldenbeleid van de Argentijnse overheid en plannen voor Argentijns-Amerikaanse militaire oefeningen.

Economist Julio Gambina, woordvoerder van de Argentijnse afdeling van ATTAC en een van de organisatoren van de anti-FTAA-week, waarschuwt dat de invloed van de VS in Zuid-Amerika sterk zal toenemen met de FTAA. Washington zal zijn greep aanzienlijk versterken op strategische grondstoffen als olie en water, zegt hij.

Volgens hem heeft de FTAA ook een duidelijke verborgen militaire agenda. Gambina verwijst daarbij naar het Plan Colombia, een door de VS gefinancieerd programma tegen de drugshandel en het linkse verzet in Colombia. Washington wil uitdrukkelijk zijn militaire controle op het continent versterken, aldus Julio Gambina. In 2000 stond Ecuador zijn luchtmachtbasis in Manta al voor tien jaar af aan de VS. En Washington verbergt ook niet dat het zijn militaire aanwezigheid in de regio tussen Argentinië, Brazilië en Paraguay drastisch wil opvoeren. Hiervoor voert het Witte Huis aan dat er terroristische cellen actief zijn in dit gebied. Maar de regio is ook economisch van belang, vooral door de Guarani-waterlaag, met 1,2 miljoen vierkante kilometer een van de grootste ondergrondse waterreserves ter wereld.

Ook de Argetijnse katholieke kerk mengt zich in het debat. Volgende week beslissen de Argentijnse bisschoppen of ze de gelovigen zullen oproepen deel te nemen aan de actieweek tegen de FTAA en de volksraadpleging. Begin september vergaderden de bisschoppen van de Mercosur-staten (Argentinië, Brazilië, Paraguay en Uruguay), samen met hun collega’s uit Bolivia en Chili in de Uruguayaanse hoofstad Montevideo. Hun slotverklaring was opvallend scherp. De bissschoppen noemden de FTAA een neokolonialistisch plan dat de armen in Latijns-Amerika zwaar zal treffen en geen eerbied zal opbrengen voor de soevereiniteit van de staten op het continent.

Ook in andere landen is het verzet groot. Vorig jaar stemden 11 miljoen Brazilianen tegen de oprichting van de FTAA, tijdens een informele volksraadpleging. De linkse Braziliaanse president Luiz Inácio ‘Lula’ da Silva heeft van de FTAA en van rechtvaardige handelsrelaties belangrijke politieke agendapunten gemaakt. In Argentinië lijkt de centrum-linkse president Néstor Kirchner ook steeds meer oor te hebben voor de argumenten van de FTAA-tegenstanders. De regering heeft al diverse ontmoetingen gehad met vertegenwoordigers van het Argentijnse maatschappelijke middenveld. Kirchner heeft tijdens deze contacten zelfs de documenten van de FTAA-onderhandelingen, die tot dan geheim waren gebleven, aan zijn gesprekspartners overhandigd.