Strijd tegen namaak en roofkopieën staat nog nergens

Meer dan de helft van de kleren, cd’s en cassettes en computersoftware die in Mexico verkocht worden, zijn illegaal ingevoerd of gekopieerd. Bij sportschoenen loopt het aandeel op tot twee derde, bij sigaren tot 90 procent. Ook videospelletjes, boeken, speelgoed, horloges en telecommunicatieapparatuur worden ijverig nagemaakt. De verkoop van smokkelwaar en vervalsingen levert elk jaar vier tot zeven miljard euro op in Mexico. Veel van de illegale handelswaar wordt open en bloot aan de man gebracht, soms onder de neus van de politie en de overheid. Acht miljoen Mexicanen verdienen er hun brood mee.

“We verkopen goed omdat de mensen hier betaalbare producten vinden”, zegt Fabián, een straatventer die in roofkopieën van cd’s doet. Fabián heeft zijn stalletje op minder dan 500 meter van de kantoren van de Mexicaanse procureur-generaal opgesteld. Die is verantwoordelijk voor de strijd tegen smokkel en piraterij.

De Mexicaanse procureur-generaal staat voor een titanenwerk. Mexico is na Rusland en China de grootste markt voor illegaal gekopieerde cd’s, zegt de Internationale Federatie van de Audio-industrie (IFPI). De verkoop van roofkopieën van cd’s levert in Mexico per jaar ongeveer 300 miljoen euro op.

“Meestal heb ik weinig last van de politie”, zegt Fabián. “Als ze eens vervelend beginnen te doen, blijf ik gewoon een tijdje weg, tot alles weer kalm is.” In heel Mexico zijn er zeker 55.000 stalletjes als dat van Fabián waar illegaal gekopieerde muziek wordt aangeboden. Samen verkopen de eigenaars van al die standjes 105 miljoen cd’s en cassettes per jaar, 40 miljoen meer dan het aantal muziekdragers dat legaal over de toonbank gaat.

De Mexicaanse zwarte markt kan veel films, videospelletjes en software leveren voordat de officiële versie in de winkels verschijnt. Buitenlandse bedrijven en veel Mexicaanse ondernemers zijn daar niet blij mee. “Mexico wordt overspoeld met smokkelwaar en roofkopieën. Dat kost de staat handenvol geld en bovendien verdwijnen er honderden arbeidsplaatsen door”, klaagt Tony Kuri, de voorzitter van de Nationale Kamer van de Kledingindustrie. Kuri schat dat zijn sector vorig jaar 7,5 miljard euro is ingeschoten bij de concurrentie met illegale producenten en de diefstal en heling van handelswaar.

Kuri vindt dat de Mexicaanse overheid te weinig onderneemt om de wetten die smokkel en de namaak van merkproducten strafbaar stellen, te doen naleven. Sinds 1999 staan er op de handel in smokkelwaar en roofkopieën gevangenisstraffen in plaats van boetes. Mexicaanse consumenten beseffen volgens Kuri ook te weinig dat ze in de fout gaan als ze illegale handelswaar kopen. Ook de armoede in Mexico speelt een rol. Namaakproducten zijn soms drie keer goedkoper dan normale handelswaar. (PD)