Slechte punten voor het milieubeleid van Barroso

Aan het begin van zijn tweede ambtstermijn als voorzitter van de Europese Commissie verklaarde José Manuel Barroso dat het energiebeleid een centraal actieterrein zou worden voor de Barroso II-Commissie. Ook een efficiënt gebruik van natuurlijke hulpbronnen, een koolstofarme toekomst en een inclusieve, duurzame economie kwamen op de agenda te staan.

Barroso verwees daarvoor naar een verhoogd gebruik van fossiele brandstoffen en de verdere uitputting van natuurlijke hulpbronnen zoals vis en water, die dringend een oplossing vereisten.

Tegenspraak

2,5 jaar later en halfweg het mandaat van de Barroso II-Commissie meten The Green 10, een platform van de belangrijkste Europese milieuorganisaties, de stand van zaken op. De uitkomst van hun rapport spreekt Barroso’s eerdere beloftes tegen. ‘Tenzij de Commissie nog van spoor verandert, zou Barroso II weleens één van de slechts scorende commissies ooit kunnen zijn op het vlak van milieu’, luidt de conclusie.

Hoewel The Green 10 in hun rapport enkele gedane inspanningen van de Commissie toejuichen, verwijten ze de Commissie in het algemeen tekort te schieten in het voeren van een slagkrachtig beleid dat resulteert in een duurzaam milieu. Volgens Jorgo Riss, directeur van Greenpeace Europe, ligt de oorzaak daarvan grotendeels in een beleid dat al te vaak dubbelzinnig is: ‘De Commissie heeft bijvoorbeeld een degelijke energie-roadmap voor 2050 opgesteld, waarbij ze hernieuwbare energie en energie-efficiëntie als twee ‘no-regret’-opties beschouwt voor het toekomstige Europese energiesysteem. Tegelijkertijd geeft de Commissie wel nog altijd meer geld uit aan onderzoek naar nucleaire en fossiele energie dan aan onderzoek naar propere hernieuwbare energietechnologieën.’

‘De Commissie heeft de laatste tijd gehandeld in functie van het financiële systeem, als een dienaar, want niemand is er nog meester over. Het milieubeleid heeft daaronder geleden.’

The Green 10 stellen evenzeer het landbouw- en visserijbeleid in vraag: ‘Hoewel de Commissie vooropstelt een duurzamer landbouw- en visserijbeleid te voeren, zullen haar hervormingsvoorstellen geen einde maken aan industriële overbevissing, noch het uitsterven van dier- en plantsoorten verhinderen en evenmin land-, water- en voedselvervuiling door pesticiden tegenhouden’.

Dienaar van de crisis

Het platform van milieuorganisaties is er zich van bewust dat slagen of falen in een duurzaam milieubeleid niet enkel in handen ligt van de Europese Commissie. ‘De Commissie is met haar initiatiefrecht voor wetgeving de belangrijkste pion, maar de EU-lidstaten en het Europees Parlement hebben ook een invloed’, verduidelijkt Riss. ‘De eerlijkheid gebiedt te zeggen dat de conservatieve houding van sommige lidstaten de Commissie niet steeds heeft geholpen.’

Riss benadrukt dat ook de financiële crisis een impact heeft gehad op de mate waarin de Commissie de voorbije jaren aandacht besteedde aan het milieubeleid. Tony Long, directeur Europees beleid bij WWF, beaamt: ‘De energie van de Commissie is voornamelijk gegaan naar de crisis. De Commissie heeft de laatste tijd gehandeld in functie van het financiële systeem, als een dienaar, want niemand is er nog meester over. Het milieubeleid heeft daaronder geleden. Terwijl het milieu net aan de basis van onze samenleving ligt: het is van belang voor de landbouw, de visserij, de publieke gezondheid, noem maar op. De Commissie is de focus verloren.’

Jobs en groei

‘De vrees bestaat dat milieubeschermingsmaatregelen een rem zijn op ontwikkeling, maar het tegendeel is waar’, zegt Long. ‘Een sterk milieubeleid betekent net een versnelling van ontwikkeling, met jobs en groei tot gevolg. Als we energie-efficiëntie ernstig zouden nemen, dan zouden nu honderdduizenden mensen aan het werk zijn om de enorme aantallen energieverkwistende huizen te isoleren.’

‘Het is nog niet te laat’, besluit hij. ‘Maar de tijd dringt. We zijn al halfweg.’