Servië probeert ontstellend aantal zelfmoorden in te dijken

Minstens zevenhonderd mensen plegen elk jaar zelfmoord in Vojvodina, aan de grens met Hongarije. De provincie is met een zelfmoordcijfer van 30 per 100.000 mensen goed voor 40 procent van alle zelfmoorden in Servië.

Het epicentrum van de zelfvernietiging is de stad Subotica, waar in juli 92 en in augustus 94 mensen zich van het leven beroofden. De provinciale hoofdstad Novi Sad staat op de tweede plaats met 200 zelfmoorden per jaar.

De cijfers zijn afkomstig van een nieuw onderzoek van de universiteit van Novi Sad dat deze week werd voorgesteld in Belgrado. Uit ons onderzoek kwam een ander vreselijk cijfer naar voren: voor elke gelukte zelfmoordpoging zijn er tien mislukte pogingen, zegt Slavica Selakovic Bursic, professor psychiatrie. Selakovic Bursic vertegenwoordigt Servië bij de Internationale Vereniging voor de Preventie van Zelfmoord (IASP). Hij zegt dat de Wereldgezondheidsorganisatie de Vojvodina heeft opgenomen in een wereldwijd onderzoek naar de oorzaken en de preventie van zelfmoord.

De overheid probeert aan preventie te doen. Sinds januari werden verschillende noodnummers geopend en er wordt een hervorming van de gezondheidszorg voorbereid die meer toegespitst is op de psychiatrische noden.

In Hongarije, net over de grens, ligt het aantal zelfmoorden met 27 per 100.000 ook bijzonder hoog. Het land was jarenlang de koploper in Centraal-Europa en het hoge zelfmoordcijfer in de Vojvodina is deels een uitloper van de Hongaarse psyche. De etnische Hongaren van Vojvodina hadden jarenlang het grootste aandeel in het fenomeen, maar nu nemen Serviërs ongeveer de helft van de gevallen voor hun rekening. Er is niet één oorzaak, het is een combinatie van factoren, zegt psychiater Zoltan Sagi. Het is de combinatie van erfelijkheid en milieu die mensen tot de wanhoopsdaad doet besluiten. Milieu betekent in dit geval alcoholisme, ouderdom, eenzaamheid en vergevorderde kanker.

Volgens de Wereldgezondheidsorganisatie is het in Oost-Europa nog erger gesteld dan in Centraal- en West-Europa. Volgens het recent uitgebrachte rapport ‘Geweld als een Wereldwijd Gezondheidsprobleem’ is Litouwen de koploper op het Euraziatische continent met 52 zelfmoorden per 100.000, gevolgd door Letland en Rusland met 43. Die topdrie wordt gevolgd door een resem andere ex-Sovjetlanden, waar het aantal zelfmoorden sinds de val van de muur spectaculair gestegen is.

Het Europese vasteland is overigens het continent met het hoogste gemiddelde. West-Europa is goed voor 5 zelfmoorden per 100.000, gevolgd door 4,1 in Noord-Amerika. In Afrika maken gemiddeld 3,1 op 100.000 mensen zelf een einde aan hun leven.