Politieke breuklijn speelt India parten - analyse

De Verenigde Staten hadden vijf dagen nodig om hun hulpaanbod aan de slachtoffers van de ramp in Zuidoost-Azië op te trekken van 35 miljoen dollar tot 350 miljoen dollar. Dat bedrag is nog altijd erg relatief. De VS hebben bijvoorbeeld al 150 miljard dollar uitgegeven om in Irak een democratisch bestuur aan het bewind te brengen.

India, dat zelf zwaar getroffen is, had minder tijd nodig om zijn buurland Sri Lanka 25 miljoen dollar hulp toe te zeggen. India heeft ook vliegtuigen en oorlogsbodems met hulpgoederen en helikopters naar Sri Lanka gestuurd. Ook de Malediven en Indonesië krijgen hulp vanuit India.

Maar de hulpverlening in India zelf loopt niet perfect. De Indiase hulpactie kwam luttele uren na de ramp op gang, en blijkbaar wordt er voldoende drinkwater, voedsel en medicijnen aangevoerd naar de getroffen gebieden aan de oostkust. Maar ooggetuigen melden dat niet alle voorraden verdeeld raken en er op sommige plaatsen toch honger wordt geleden. Nog erger is de situatie op de Andamanen en de Nikobaren, twee eilandengroepen dicht bij het epicentrum van de aardbeving waar duizenden mensen zijn gedood. De gebieden zijn maar in beperkte mate toegankelijk omdat er een Indiase luchtmachtbasis is gevestigd en er inheemse volken leven die geen contact met de buitenwereld hebben. Doordat de Indiase overheid buitenlandse organisaties weert, hapert de hulpverlening aan de afgelegen eilandengroepen. Op sommige eilanden worden rellen gemeld uit woede over het uitblijven van voldoende hulp.

De tsunami’s bewijzen maar weer eens dat India absoluut niet voorbereid is op noodsituaties”, oordeelt S.P. Udayakumar, de coördinator van de Volksbeweging tegen Kernergie (PMANE). “We zijn een week verder, en op de stranden liggen nog altijd opgeblazen mensenlijken en dierenkadavers.” Udayakumar is boos dat de directie van de kerncentrale van Kalpakkam, die niet ver van de miljoenenstad Chennai (Madras) aan zee ligt, op 26 december de kustregio niet waarschuwde voor het naderende onheil. Toen de veiligheidsapparatuur van de centrale de aardbeving in de buurt van Sumatra registreerde, werden de kernreactors stilgelegd, maar verder ondernam de directie niets. Pas twee uur later bereikten de reusachtige vloedgolven de Indiase kust – kostbare tijd die gebruikt had kunnen worden om de systemen te activeren die de regio waarschuwen voor tropische stormen. “Toen de zee zich terugtrok, renden veel arme mensen het drooggevallen stuk zeebodem op om krabben en vissen te verzamelen. Ze werden totaal verrast door de muur van water die daarna op hen af kwam”, windt Udayakumar zich op.

Dat India niet participeert in het door Japan en de VS opgezette systeem dat kuststaten van de Stille Oceaan waarschuwt voor tsunami’s, heeft veel te maken met de politieke breuklijn die tussen de Golf van Bengalen en de Stille Oceaan loopt. De Indiase houding dateert nog uit de Koude Oorlog: New Delhi probeert angstvallig zijn eigen boontjes te doppen uit angst dat het Westen India zijn wil zou opleggen. Die obsessionele drang om zelfredzaam te blijven, heeft de Indiase wetenschap geen goed gedaan en wreekt zich nu ook in deze noodsituatie.

Misschien zorgt de catastrofe voor een doorbraak. “Er is weinig twijfel dat India zich gedwongen zal voelen deel te nemen aan internationale samenwerking om een herhaling van een dergelijke ramp onmogelijk te maken”, zegt H.N. Srivastava, een Indiase expert in crisismanagement. Volgens Eddie Bernard, de directeur van het Pacfic Marine Environmental Laboratory in Seattle, kan er snel een waarschuwingssysteem op poten gezet worden voor de Indische Oceaan als er gebruik wordt gemaakt van de Amerikaanse en de Japanse ervaring in de Stille Oceaan.

In de samenwerking met buitenlandse hulporganisaties toont India zich nog altijd niet erg soepel. Hulpverleners van overzee zijn welkom, maar mogen enkel onder Indiase leiding in actie komen. Sinds vorige week donderdag maakt India wel samen met Japan, Canada en Australië deel uit van een kerngroep van landen die hun inspanningen willen afstemmen met de Verenigde Naties om “dubbelwerk te vermijden, gaten in de hulpverlening op te sporen en oplossingen te vinden voor zaken die fout lopen.” (PD)