Opwarming zee treft Japanse vissers

Ik overdrijf niet als ik zeg dat de situatie kritiek is, zegt Tomohiro Takase, hoofd van het departement Visserij van de gemeente Hachijojima. Het eiland Hachijojima ligt ruim 480 kilometer ten zuiden van Tokio. In de regio nam het aantal zeeoren (een schelpdierensoort) dramatisch af. Volgens Takase is de vangst van twintig ton per jaar gedaald tot minder dan een ton en dat voorspelt een weinig rooskleurige toekomst voor de vissers. Zeeorenvisserij was jarenlang een lucratieve business voor de eilandbewoners, omdat de schelpdieren erg duur zijn.

Uit onderzoek is gebleken dat het zeewier in bijna alle wateren rond het eiland aan het verdwijnen is. Wetenschappers doen nog onderzoek naar de exacte oorzaken en mogelijke oplossingen voor het probleem. Zij hopen daar in 2008 meer duidelijkheid over te kunnen geven. Een van de voorlopige conclusies is dat het zeewier doodgaat van de hogere watertemperatuur. De afgelopen vijf jaar werd nauwelijks zeewier geoogst in Hachijojima, terwijl de regio vroeger bekend stond om de weelderige algengroei op de zeerotsen.

De hogere temperatuur van de zee is echter maar een oorzaak. Het wier verdwijnt ook doordat het wordt opgegeten door bepaalde vissoorten en zeedieren zoals zee-egels. Zeewier is in Japan een belangrijk ingrediënt in het nationale dieet. Er wordt onder meer honing van gemaakt. Een andere theorie luidt dat kustontwikkeling heeft geleid tot het lozen van meer schadelijke stoffen in zee, waardoor de hoeveelheid voedingsstoffen in het water veranderde. Wetenschapper onderzoeken of te hoge concentraties nitraat het ecosysteem verstoren.

De Japanse overheid financiert in Hachijojima projecten ter bescherming van de zeebodem. Ook loopt er een project waarbij ijzer, metaalslak en houtsnippers worden begraven in kustgebieden in Hokkaido. De onderzoekers hopen dat het ijzer de groei van zeewier bevordert. Vijf jaar geleden bleek uit onderzoek van Nieuw-Zeelandse wetenschappers dat het mogelijk is om de groei van algen en wier te bevorderen door het ijzergehalte in het water te verhogen.

Volgens het ministerie van Visserij is de afgelopen tien jaar tussen 6.000 en 10.000 hectare zeewier verdwenen. Professor Yoshiaki Masuda, een voormalige wetenschapper aan de Kagoshima Universiteit, zegt dat uit zijn onderzoek blijkt dat de watertemperatuur in die periode in sommige kustregio’s twee tot drie graden is gestegen.

Masuda werkt nu voor de niet-gouvernementele organisatie ‘Bouw een Woud in de Zee’. Hij helpt vissers in de prefectuur Nagasaki bij het kweken van zeewier. Bij dat project worden over een oppervlakte van 1.600 vierkante kilometer kiemplanten in zee verspreid.

Hirohisa Saito, een van de medewerkers van Masuda zegt dat de import van goedkoop buitenlands zeewier heeft bijgedragen aan het doodbloeden van de lokale markt. De regering heeft de situatie te lang op z’n beloop gelaten en het tekort aangevuld met de import van wier. Maar dat is geen oplossing. (JS/MM)