Optimisme over toekomst van landbouw in Afrika

“Afrika’s landbouwsector heeft niet alleen het potentieel om zijn eigen bevolking te voeden maar ook om de graanschuur van de wereld te worden”, zegt Lindiwe Majele Sibanda. “Afrika heeft ook 60 procent van alle onbewerkte landbouwgrond ter wereld, en zijn opbrengsten kunnen tegen 2030 meer dan verdrievoudigen in waarde, van 280 miljard dollar vandaag tot 880 miljard dollar (van 218 miljard tot 685 miljard euro).”
Sibanda is ceo van het Food, Agriculture and Natural Resources Policy Analysis Network (FANRPAN). Deze ngo, die in zuidelijk Afrika actief is, hield deze week zijn jaarlijkse “topbeleidsdialoog” in de Namibische hoofdstad Windhoek. Meer dan tweehonderd beleidsmakers, onderzoekers, ontwikkelingspartners en landbouwers kwamen er samen om te praten over een verbetering van de infrastructuur en markttoegang die de voedselzekerheid verhoogt en de landbouwers beschermt tegen de gevolgen van de klimaatwijziging.
Drieduizend vijfhonderd kilometer verderop, in de Ghanese hoofdstad Accra, ging het vierde Forum voor een Groene Revolutie in Afrika van start met een gelijkaardig optimisme. Meer dan achthonderd mensen buigen zich gedurende drie dagen over een investeringsstrategie voor de Afrikaanse landbouw. Het Forum is een initiatief van de Alliantie voor een Groene Revolutie in Afrika (AGRA), een organisatie die geleid wordt door Kofi Annan, voormalig secretaris-generaal van de VN.

Positieve ontwikkelingen

Verscheidene positieve ontwikkelingen suggereren dat Afrika op weg is naar meer voedselveiligheid en economische groei. Malawi ontving in 2005 nog voedselhulp maar ontpopte zich de laatste vier jaar tot een netto-uitvoerder van maïs. Rwanda verhoogde zijn voedselproductie met 15 procent in 2007 en 16 procent in 2008.
In Tanzania konden 700.000 kleine boeren 5 miljoen ton maïs produceren dankzij een regeringsprogramma dat de aankoop van zaden en meststoffen ondersteunde. Een pas gepubliceerd rapport van de Bill and Melinda Gates Foundation stelt dat Ghana op weg is om het eerste Afrikaanse land te worden dat de Millenniumdoelstelling voor honger en armoede haalt (een halvering tegen 2015). Het land verminderde zijn hongerpeil met 75 procent van 1990 tot 2004 en zijn landbouwproductie is de laatste tien jaar met gemiddeld 5 procent per jaar gestegen.
Wetenschappers die gesteund werden door AGRA, hebben sinds 2006 meer dan 130 nieuwe plantvariëteiten voor de landbouw ontwikkeld.
Het Internationaal Onderzoeksinstituut voor Voedselbeleid (IFPRI) schat dat Afrika jaarlijks 32 miljard tot 39 miljard dollar (25 miljard tot 30 miljard euro) nodig zal hebben om het volledige economische potentieel van zijn landbouwsector te realiseren.

Kwantumsprong

Negentien Afrikaanse landen hebben plannen om hun jaarlijkse landbouwgroei met 6 procent per jaar te versnellen, een doelstelling die afgesproken is via het Afrikaanse programma voor landbouwontwikkeling CAADP.
“De Afrikaanse landbouw moet een kwantumsprong voorwaarts maken”, zei Kofi Annan in Accra.
Obstakels voor die grote sprong voorwaarts blijven de slechte kwaliteit van grond en zaden, het gebrek aan financiering en afzetmarkten en de zwakke beleidsondersteuning. Daarbij komen nog de gevolgen van de klimaatwijziging en de bedreiging van de biodiversiteit en natuurlijke rijkdommen.
Jørgen Ole Haslestad, directeur van Yara, een chemisch bedrijf uit Noorwegen en een van de Forumpartners, verwacht dat het Forum allianties zal smeden via publiek-private partnerships en dat dit de opmars van een duurzame landbouw nog zal versterken.