Opstand in Oaxaca onthoofd en verdeeld

“Ze hebben ons niet verslagen. We zullen ze laten zien dat we nog altijd sterk zijn”, verklaart Florentino López aan de telefoon. López is een van de APPO-activisten waartegen een arrestatiebevel is uitgevaardigd en die dus voortdurend op de loop zijn voor de politie. “Door de repressie lijkt de toestand gekalmeerd en lijken we verslagen. Maar vergis je niet, de lont brandt hier nog altijd”.

De begin december ingezworen president Felipe Calderon heeft de repressie tegen de volksbeweging in een hogere versnelling geschakeld. Begin deze week liet hij de Flavio Sosa, diens broer Horacio, Ignacio Garcia en Marcelino Coache oppakken. De vier APPO-leiders waren in Mexico-stad voor onderhandelingen met de regering. Volgens de sociale verzetsbeweging zitten 250 van haar sympathisanten in de gevangenis, zijn er 20 vermoord en 50 andere “verdwenen”.

De arrestaties zouden ertoe kunnen leiden dat APPO zich voortaan op de juridische strijd gaat concentreren, denkt Edgar Cortez van de mensenrechtenkoepel “Alle Rechten voor Iedereen”. Voor politoloog Leo Zuckermann wil de regering met de arrestaties duidelijk maken dat iedereen zich aan de wet moet houden, ook de mensen die opkomen voor sociale rechtvaardigheid.

Binnen de APPO-koepel van 300 sociale organisaties is er heel wat kritiek op gewelddadige acties van individuen in de eigen rangen. Acht organisaties, waaronder de vakbonden van de universiteit Benito Juarez en het instituut voor sociale zekerheid van de deelstaat Oaxaca, stellen voorwaarde bij hun verdere participatie.

Voor Miguel Alvarez, die eerder bemiddelde tussen de regering en de Zapatistische rebellenbeweging in de deelstaat Chiapas, heeft APPO het conflict in Oaxaca niet langer in de hand: “De organisatie heeft niet meer dezelfde kracht en steun. Ze moet intern orde op zaken stellen en met proactieve voorstellen komen”.

In Oaxaca is sinds de laatste confrontatie met de politie op 25 november de rust weergekeerd. De leraars, die met hun staking eind juni aan de grondslag van APPO lagen, geven opnieuw les, de winkels gaan opnieuw open en de omstreden gouverneur Ulises Ruiz is teruggekeerd met zijn administratie.

De verzetsbeweging in Oaxaca blijft het vertrek van Ruiz eisen, omwille van de repressie van de politieke oppositie. De gouverneur wordt er verder van beschuldigd geld te hebben verduisterd om de campagne te financieren van zijn partij, de Partij van de Geïnstitutionaliseerde Revolutie (PRI), bij de presidentsverkiezingen.

Ook binnen de Partij voor Nationale Actie (PAN) van president Felipe Calderon gaan er stemmen op om Ruiz discreet van de macht te verwijderen. Dat moet gebeuren zonder de PRI gezichtsverlies te laten leiden, want de beide partijen hebben elkaar nodig om te kunnen regeren.