Ook onder de Thaise generaals geen gerechtigheid

Toen de militaire regering het onderzoek gelastte naar de gebeurtenissen in 2003, hoopten nabestaanden en mensenrechtenorganisaties op gerechtigheid. Om drugshandelaren uit de weg te ruimen was in dat jaar een zeer gewelddadige campagne uitgevoerd waar de autoriteiten, tot aan premier Thaksin toe, toestemming voor hadden gegeven.

Maar de hoop dat de verantwoordelijken voor het gerecht zouden verschijnen, werd deze week de grond in geboord. Premier Surayud Chulanont deelde enkele dagen voor het aantreden van de in december gekozen nieuwe regering mee dat het onderzoekspanel te weinig bewijzen heeft gevonden. “Omdat veel getuigen weigeren om vitale informatie te geven, kan het panel niemand verantwoordelijk stellen”, zei Surayad tegen de pers.

Straffeloosheid

Mensenrechtenorganisaties reageren onthutst. “Dat betekent dat de cultuur van straffeloosheid in dit land doorgaat”, zegt Pornpen Khongkachonkiet, coördinator van de Thaise Werkgroep van Rechtvaardigheid voor Vrede. “Meer dan 2500 mensen zijn gedood, en ik kan niet begrijpen hoe de politie of het onderzoeksministerie het panel kan vertellen dat ze niemand kunnen vervolgen”, zegt Somchai Homlaor, een mensenrechtenadvocaat.

Volgens waarnemers die het proces van dichtbij volgden, sloeg het panel voor de verkiezingen van 23 december een volkomen andere toon aan. Ze hadden naar eigen zeggen bewijzen gevonden en er zouden vervolgingen mogelijk zijn. Ze hadden handgeschreven instructies van hoge bewindspersonen in de regering aan lokale ambtenaren om voor een harde aanpak te kiezen.

Door deze uitlatingen kregen vrouwen als Malai Khamjarsai weer hoop. De dood op haar 33-jarige zus en 44-jarige zwager zou eindelijk worden onderzocht. Ze werden vermoord op 19 mei 2003 bij een grenspost nabij Mae Sot, aan de Birmese grens, omdat ze naar verluidt drugs wilden verhandelen. “Maar ze zijn vermoord omdat mijn zwager geen smeergeld wilde betalen aan de politie”, zegt Khamjarsai. “Ik verdenk de politie van de moorden.” De regering wilde aanvankelijk haar vragen niet beantwoorden, maar dat veranderde toen Thaksin werd afgezet. Echter: “Nu er een nieuwe regering is, die door Thaksin wordt gesteund, vrees ik dat de zaak voor altijd onopgelost blijft.”

Wreedheden

De taal van de regering in 2003 was oorlogszuchtig. “De drugshandelaren zullen worden opgesloten, of zelfs helemaal verdwijnen,” zei de minister van Binnenlandse Zaken toen. “Wie zit daarmee?”. Toen de politie werd beschuldigd van wreedheden, antwoordde de regering in Bangkok dat de meeste doden het slachtoffer waren geworden van bendes die elkaar aan het uitroeien waren.

Pas toen Thaksin in ballingschap verdween en de militaire regering nieuw onderzoek gelastte, leek het recht zijn beloop te krijgen. Sinds deze week is die hoop voorbij. “Niet één persoon is vervolgd voor deze wrede campagne”, zegt Sunai Phasuk, de Thaise onderzoekers voor de mensenrechtenorganisatie Human Rights Watch (HRW). “Ik heb mijn vertrouwen in gerechtigheid volledig verloren”.