Obama blogging uit New York

4 november 2008, en ik ben bij toeval onderweg naar New York. Het zijn niet de verkiezingen die me naar de Big Apple brengen, maar een vriendelijke uitnodiging en het vooruitzicht van een paar stevige interviews. Maar met dat soort toevalligheden houdt de Geschiedenis uiteraard geen rekening. Ik arriveer over enkele uren dus in het zenuwcentrum van het land dat aan zijn laatste dag va zijn langste verkiezingen ooit bezig is -eindelijk, zoals Paul Verhaegen noteerde in MO*59.
Ik verwacht me aan opgewonden media en een stevige dosis Obamamania, want de opiniepeilingen geven de zwarte senator zo veel voorsprong dat hij de competitie nauwelijks nog kan verliezen -al zegt Michael Moore terecht dat je niet mag beginnen feesten voordat je als eerste over de bent gekomen.
Om mij geestelijk te wapenen tegen een overdosis enthousiasme voor Change we can believe in, besloot ik mijn transatlantische vlucht door te brengen in gezelschap van een club Obama-critici ter linkerzijde. En wie de stem van links Amerika wil beluisteren kan daarvoor altijd terecht bij Z-net. De meningen van Michael Moore, Noam Chomsky en andere bekende en onbekende commentatoren werken als een condoom: ze beschermen tegen MOD (Mediatiek Overdraagbare Desinformatie), maar tegelijk zijn ze soms ook zo voorspelbaar dat ze een vruchtbare confrontatie ook wel eens in de weg staan. Toch graag gelezen, deze intellectuele rubber.

De wereld volgens Obama

Een van de grote oranje knipperlichten bij toekomstig president Obama is zijn buitenlandpolitiek. Obama belooft weliswaar een terugkeer naar een multilaterale aanpak, maar hij doet dat niet om de macht van de VS af te bouwen, wel integendeel. Ian Sinclair noteert in The Obama Illusion van 3 november dat Obama in zijn eerste grote buitenlandspeech van april 2007 zei: ‘We lead the world in battling immediate evils and promoting the ultimate good’. Bovendien, citeert Sinclair verder: ‘We must lead by building a 21st century military…. I strongly support the expansion of our ground forces by adding 65,000 soldiers to the Army and 27,000 Marines.’
Wat militaire zaken betreft, hoopt de hele wereld -en geen klein deel van de VS burgers- dat een president Obama een einde zal maken aan de desastreuze oorlogen in het Midden-Oosten. Ook op dat vlak ziet Sinclair weinig heil in de wereld na 4 november. Het zogenaamde “terugtrekken van de toepen uit Irak” betreft immers alleen de gevechtstroepen, terwijl Obama zou kiezen voor een jarenlange aanwezigheid van tussen 60.000 en 80.000 soldaten in Irak. De gevechtstroepen zouden dan weer opnieuw ingezet worden in Afghanistan, waar Obama een harde aanpak voorstaat -net als in Pakistan, overigens. Ook inzake Iran zijn de geluiden vanuit kamp Obama allesbehalve pacifistisch en tussendoor beloofde de Democratische presidentskandidaat ook het embargo tegen Cuba te zullen verlengen. Een nieuw en progressief Amerika op het wereldtoneel<? De kans is bijzon der klein, argumenteert Ian Sinclair.

Ook een klein verschil loont de moeite

Is de waarschijnlijke verkiezing van Barack Obama tot nieuwe president van de VS dan een maat voor  niets? Toch niet, beweert zowel Michael “Sicko” Moore als Noam Chomsky -beiden nochtans niet gekend omwille van hun neiging tot enthousiasme voor cosmetische veranderingen. In een interview met Paul Jay zegt Chomsky: ‘To say it doesn’t make any difference who wins is simply to express your contempt for the general population, ‘cause it does make a difference. A lot of what they say is correct: the two parties are effectively factions of one party, the business party, but the factions are somewhat different… . And as I mentioned, over time the differences show up in benefits, working conditions, wages, things that really matter to people. So yes, there’s a difference. It’s a narrow difference, and the spectrum within the political system is well to the right of popular opinion, and certainly the public is well aware of it. So 80 percent of the population say that the government is run by, I’m quoting, “a few big interests looking out for themselves, not the population.” And they can argue about the details, but the picture’s essentially correct, and they don’t like it. Nevertheless, there is some difference and you have to make a choice.’
Michael Moore drukt het wat cynischer uit in een lang interview met Amy Goodman. Hij hoopt dat Obama, zoals alle politici, “zijn verkiezingsbeloften zal breken” -waarbij Moore verwijst naar zijn versterking van de militaire aanwezigheid in Afghanistan, zijn plan om bedrijven een rol te laten spelen in de sociale zekerheid… Het is Moore’s manier om een hoop te verwoorden die ook Cornel West al uitsprak in het interivew dat we met MO* publiceerde in september: dat de eerder conservatieve standpunten van Obama een berekende politieke zet zijn om Middle America over de brug te halen. Maar lang niet idereen deelt de hoop dat president Obama zijn echte, progressieve zelf zal tonen eenmaal de verhuis naar het Witte Huis achter de rug is.

Conservatiever dan zijn kiezers

Paul Street publiceerde dit voorjaar een boek Barack Obama and the Future of American Politics. Op Z-net vind je een bijgewerkt hoofdstuk waarin Street zestien redenen aanhaalt die het Obama-fenomeen verklaren. In Obama Nation: Sixteen Reasons stelt hij dat Obama’s eigenlijke zelf zich wel degelijk rechts van een groot deel van de Amerikaanse publieke opinie bevindt. Dat is de reden, volgens Street dat de blanke bovenlaag en een groot deel van ondernemend Amerika zich zo enthousiast achter zijn kandidatuur schaart: hij mobiliseert de hoop en verwachtingen bij eengrote groep Amerikanen op reële verandering na acht hopeloze jaren, terwijl het risico op werkelijk indringende, structurele veranderingen heel erg beperkt blijft.
‘His real positions on Iraq, empire (more broadly) health care, energy, and trade might actually be centrist and even in some cases quite conservative, but his rhetoric and image have (like those of Hillary Clinton) been “carefully crafted” to tell progressively inclined primary voters that he is one of them.’
Street waarschuwt ook tegen de illusie dat Obama een echt ander buitenlandbeleid zal voeren. Hij omschrijft het als de behoefte bij mensen wereldwijd om een Keizer met Nieuwe Kleren te zien -en hij stelt dat aan die behoefte met vreugde en excellent professionalisme voldaan werd door Obama en zijn campagneteam. Hij citeert Obama aan boord van zijn campagnevliegtuig, herfst 2007: ‘If I am the face of American foreign policy and American power, as long as we are making prudent strategic decisions, handling emergences, crises, and opportunities in the world in an intelligent and sober way…I think that if you can tell people,  ‘We have a president in the White House who still has a grandmother living in a hut on the shores of Lake Victoria and has a sister who’s half-Indonesian, married to a Chinese-Canadian,’ then they’re going to think that he may have a better sense of what’s going on in our lives and country.  And they’d be right.’

Merk Obama

Perceptie is realiteit: dat is wellicht een goede beschrijving van de motor die Barack Obama gebracht heeft tot waar hij vandaag staat: een zwarte intellectueel die massaal gesteund wordt door African Americans omwille van zijn huidskleur, terwijl hij niet gevreesd wordt door de blanke elite omdat hij in sociaal-ideologisch opzicht niet echt zwart is. Het merk Obama speelt in op een politiek landschap waarin inhoudelijke thema’s sowieso véél minder belangrijker blijken dan het “karakter” van de presidentskandidaat.
Als president Obama een beleid van sociale herverdeling en internationale samenwerking gaat voeren, zal de hele wereld dankbaar zijn om deze geniale  politieke marketing -en persoonlijk vind ik niet dat die mogelijkheid volledig uitgesloten moet worden, zeker met een versterkte Democratische meerderheid in beide kamers van het parlement. Maar anderzijds is de kans reëel dat de change we can believe in veel minder verandering oplevert dan we willen, terwijl zwarte en blank-voortstrevende burgers -elk om hun eigen redenen- heel terughoudend zullen zijn om de “revolutionaire” president aan te vallen.
Daarom, zegt Aurora Levins Morales in Thinking Outside the (Ballot) Box: ‘We’re far more potent as organizers and catalysts than as voters. Our ability to create a world we can thrive on does not depend on who wins this election, it depends on our ability to dismantle profit-based societies in which greed trumps ethics.’ En de zwarte auteur en activist Bruce Dixon besluit ‘Marketing is not even distantly related to democracy or civil empowerment.  Marketing is about creating emotional, even irrational bonds between your product and your target audience.’

Tenslotte

Dit zou onderhand wel mogen volstaan als een preventieve dosis antistoffen om ons te beschermen tegen Obamahysterie. Nu maar hopen dat die gekte ook werkelijk uitbreekt, want wie wil nu niét dat Obama deze verkiezingen wint?

Gie Goris, 4 november ’08, ergens tussen het gezonken eiland IJsland (het stond nog op de landkaart van American Airlines, maar  niet meer op die van Wall Street) en de goed verdedigde territoria van Sarah Palin (ik ben geen Rus! ik ben geen eland! niet schieten, er zijn onschuldige kinderen aan boord!)