Nepalese koning viert verjaardag in zijn eentje

Buiten de muren van het paleis oogden de onweerswolken donkerder dan ooit. Eén kandidaat werd vermoord, een andere herstelt van een schotwonde en tientallen anderen nemen hun toevlucht tot legerkampen uit angst voor de maoïsten. Zeven politieke partijen hebben een onwaarschijnlijke alliantie gevormd om de verkiezingen te boycotten. Ziedaar de stand van zaken voor de gemeenteraadsverkiezingen in Nepal, die gepland zijn voor 8 februari.

Na bijna twee weken van schermutselingen tussen zwaarbewapende ordetroepen en stenengooiende demonstranten zijn de gevangenissen tot de nok gevuld. De stadscentra zijn herschapen tot zones van angst.

Het is niet meteen wat koning Gyanendra voorspiegelde toen hij op 1 februari 2005 de regering aan de kant schoof. Als een land in de greep is van terroristen, moeten degenen die in vrede en democratie geloven zich verenigen, zei Gyanendra exact een jaar geleden op TV.

Een jaar later heeft de koning zijn geloof in de democratie niet verloren. Hij blijft bij zijn ‘stappenplan’: lokale verkiezingen in 58 steden en gemeenten, gevolgd door parlementsverkiezingen in 2007. En binnen drie jaar een terugkeer naar de meerpartijendemocratie.

Maar die eerste stap lijkt nu al een heksentoer. De monstercoalitie die de stembusslag boycot, haalde bij de vorige editie 90 procent van de stemmen. En de maoïstische rebellen deden hun belofte om de verkiezingen te verstoren gestand met twee moordaanslagen tegen kandidaten. Dinsdag kwam het tot een veldslag tussen de politie, het leger en de rebellen in de stad Palpa. Twintig agenten en vijftig rebellen stierven en 140 agenten zijn nog steeds vermist.

Afgelopen weekend trokken meer dan 600 kandidaten zich terug uit de verkiezingen. Velen beweerden dat ze zich niet eens hadden geregistreerd als kandidaat. De weinige kandidaten die nu nog hun hachje riskeren, verblijven in politiekampen omdat ze daar beschermd worden tegen de rebellen.

Keshab Sthapit, ex-burgemeester van de hoofdstad Kathmandu, doet niet meer mee. Dit gaat niet meer om verkiezingen, zegt hij. Sthapits kleine partij wilde meedoen om de royalisten te verslaan, maar trok zich terug omdat het paleis hem als de kandidaat van de koning afschilderde. Zo’n label schud je nooit meer af. De ex-burgemeester werd ook bijzonder nerveus van de dagelijkse dreigtelefoontjes van maoïsten. Die dreigementen waren trouwens de reden dat hij in 2004 zijn burgemeestersjerp aan de haak hing.

Koning Gyanendra verliest nu snel het schaarse krediet dat hij genoot bij de rijke en hoogopgeleide elite in de hoofdstad. Ik ben totaal gedesillusioneerd, zegt Rajendra Khadga, die een bemiddelde Nepalees die vorig jaar nog blij was toen de koning de kibbelende en corrupte partijleiders aan de kant schoof. Ik zie vandaag werkelijk niet wat het verschil is tussen de koning en de politici. Hij zegt zwart en hij doet wit. (MM/ADR)