Mexicaanse president wil harde aanpak misdaad

“De plannen van de nieuwe regering zijn erop gericht om de militarisering van het land te legitimeren. Dat zal resulteren in mensenrechtenschendingen en de criminalisering van sociale protesten”, zegt Adrián Ramírez, voorzitter van de Mexicaanse Liga ter Verdediging van de Mensenrechten.

Calderón, die 1 december werd geïnstalleerd, gaf opdracht tot een niet eerder vertoonde militaire en politieoperatie in de westelijke staat Michoacán, waar 542 mensen, waaronder 24 politieagenten, dit jaar werden vermoord in het drugscircuit.

Hij kondigde een loonsverhoging aan voor militairen en plaatste 7.500 van hen over naar de federale politie. Ook werden 2.500 militairen van de marine overgeplaatst. Het aantal politieagenten dat de federale regering tot haar beschikking heeft, steeg van ruim 17.000 tot ruim 27.000.

Ook vroeg Calderón om een aanzienlijke verhoging van het budget voor veiligheid. Enrique López, redacteur van de krant Provincia de Michoacán, zegt dat de stappen van de regering slechts op twee manieren geïnterpreteerd kunnen worden: als een politieke manoeuvre die er niet op gericht is daadwerkelijk effect te sorteren, of als een topje van een ijsberg van maatregelen om de strijd tegen de georganiseerde misdaad aan te pakken.

“Onveiligheid en misdaad aanpakken is goed”, zegt
Isabel Uriarte, van mensenrechtencentrum Agustín Pro Juárez. “Maar we maken ons er zorgen over dat er niet tegelijkertijd preventieve veiligheidsmaatregelen worden aangekondigd en dat de plaatselijke politiekorpsen niet worden versterkt.”

De activist constateert dat het nieuwe overheidsbeleid tegen drugssmokkelaars, die zich extreem gewelddadig gedragen, “een manier zijn om geweld door de overheid te legitimeren.”

Het geweld dat Mexicaanse drugskartels gebruiken, nam de afgelopen maanden toe. Dit jaar werden al 2.000 mensen vermoord bij drugsoperaties.

Uit opiniepeilingen blijkt dat veiligheid een van de grootste zorgen is van de Mexicanen. Bijna de helft van de gezinnen in het land zegt tenminste één persoon te kennen die slachtoffer is geweest van een misdrijf, blijkt uit een onderzoek van het VN-Bureau tegen Drugs en Criminaliteit (UNODC).

Van elke honderd misdrijven worden er echter maar 25 gemeld bij de politie, wegens het wantrouwen tegen de politie en de enorme papierhandel die erbij komt kijken. Van elke 25 gerapporteerde zaken worden er maar vijf of minder onderzocht en slechts in twee gevallen worden er arrestaties verricht, blijkt uit statistieken van het Secretariaat voor Openbare Veiligheid.

Ramírez ontkent niet dat de misdaad aangepakt moet worden, maar hij is wel kritisch over het plan daar militairen bij in te zetten “op een manier die inbreuk kan maken op de rechten van burgers.” Dat zou volgens hem onder meer gebeuren als gevolg van het opzetten van checkpoints op (snel)wegen en bij het uitvoeren van huiszoekingen.

Hij wijst er ook op dat het leger in het verleden door de autoriteiten is ingezet om sociale onrust de kop in te drukken, zoals de afgelopen maanden gebeurde in de staat Oaxaca. Sinds oktober zijn 5.000 manschappen van de federale politie in Oaxaca gestationeerd. “De militarisering in Michoacán komt op het moment dat sociale bewegingen er meer invloed beginnen te krijgen”, zegt Ramírez.

Diverse opiniepeilingen wijzen er echter op dat de meeste Mexicanen positief zijn over Calderóns plannen. Gouverneurs van diverse Mexicaanse staten, vooral de staten die grenzen aan de Verenigde Staten, hebben Calderón gevraagd om ook daar de strategie te introduceren die hij in Michoacán hanteert. IPS