Maleisische premier schokt natie met gratis condooms

In oktober deelt de Maleisische regering een eerste voorraad naalden en condooms uit aan 130.000 intraveneuze druggebruikers. We hebben beslist de stier bij de horens te vatten, zegt de Maleisische minister van Gezondheid, Chua Soi Lek. Het totale programma zal ongeveer 150 miljoen ringgit (32,6 miljoen euro) kosten en we hopen binnen een vijftal jaar resultaten te zien. Zonder condooms zal het HI-virus zich verspreiden, dat is een medische realiteit.

In Maleisische zijn dit revolutionaire woorden. Onder de vorige regering van premier Mahathir Mohamad vielen smeekbedes van mensenrechtenorganisaties, artsen en de Maleisische Raad voor Aids steevast in dovemansoren. Drie deelstaten verplichten koppels intussen zich te laten testen op aids voor ze mogen huwen, maar deze en andere maatregelen zijn volgens activisten amateuristisch en grijpen niet op de echte oorzaken.

De huidige gematigd islamitische regering van premier Abdullah Badawi liet zich overtuigen door alarmerende statistieken en het succes van vergelijkbare programma’s in streng islamitische landen als Iran en Indonesië, zegt een hoge ambtenaar op het ministerie van Gezondheid die zijn naam niet in de media wil. We kijken al meer dan twintig jaar de andere kant op. Zo kunnen we niet langer doorgaan.

Officieel telde Maleisië in 2004 meer dan 64.000 mensen met HIV, maar medische experts van de Verenigde Naties schatten het werkelijke aantal op 300.000. Deze week nog waarschuwde de Wereldgezondheidsorganisatie dat het land met 15.000 aids-wezen tegen een epidemie aanhikt en drastische maatregelen moet nemen. Een recente studie toonde dat drie op vier besmettingen met HIV rechtstreeks te wijten zijn aan hergebruik van naalden en onbeschermde seks door drugsverslaafden.

De volledige clerus is zwaar tegen het nieuwe plan. Moslims, hindoes, christenen en boeddhisten zeggen dat gratis condooms illegale seks aanmoedigen. HIV-geïnfecteerde mensen zouden op een geïsoleerd en afgelegen eiland moeten worden vastgehouden en de maatschappij niet bedreigen met hun besmetting, kwam vorige maand nog uit de mond van moslimgeestelijke Harusaani Zakaria, iemand met invloed in regeringskringen. Oppositieleider Mahfuz Omar van de islamitische PAS noemt het nieuwe plan belachelijk en vindt dat de regering beter alle massagesalons, karaokebars en escortdiensten sluit en zo de prostitutie aanpakt. Leiders van de regeringspartijen zouden het plan liever afgezwakt zien en alleen gratis condooms geven aan gehuwde drugsverslaafden of gebruikers met een positieve HIV-test.

Maar de regering houdt vol, en krijgt ruggesteun van Marina Mahathir, de dochter van de vorige premier en voorzitter van de Maleisische Raad voor Aids. Politiek leiderschap is dé meest beslissende factor voor succes in de strijd tegen aids, zegt ze. Kijk naar Senegal, een moslimland dat de besmettingsgraad op 1,5 procent heeft kunnen houden dankzij vroegtijdige bewustmakingscampagnes en 10 miljoen gratis condooms. Mahathir wil dat de regering tegelijk een informatiecampagne voor het grote publiek opzet. (ADR)