Latijns-Amerikaanse groei is weinig duurzaam

De waarschuwing klonk op het Tweede Latijns-Amerikaanse Congres over Nationale Parken en andere Beschermde Gebieden. Het congres wordt gehouden in het skioord Bariloche, 1.500 kilometer ten zuidwesten van Buenos Aires.
“Latijns-Amerika groeit jaarlijks met 5 tot 6 procent. Dat economisch groeimodel is echter niet gebaseerd op plaatselijke behoeften, maar op wereldwijde vraag”, zei Robert Hofstede, programmacoördinator Latijns-Amerika van de World Conservation Union (IUCN).
“Latijns-Amerika kent linkse en rechtse regeringen, maar een ding hebben ze bijna allemaal gemeen: ze zijn zich er niet van bewust dat ze ontwikkeling moeten baseren op duurzaam management van natuurlijke hulpbronnen”, zei Hofstede. Hij benadrukte dat goed beheer van beschermde gebieden “overheidsbeleid” zou moeten worden. “We zijn al dertig jaar bezig met duurzame ontwikkeling, maar regeringen trekken zich er weinig van aan. We preken voor eigen parochie, op bijeenkomsten waar mensen komen die al overtuigd zijn.”
Ongeveer 2.000 mensen schreven zich in voor het congres dat zondag geopend werd en duurt tot en met zaterdag. De conferentie wil de toestand van de beschermde gebieden in de regio te analyseren. Latijns-Amerika herbergt meer dan 40 procent van de plant- en diersoorten in de wereld.
De sprekers op de conferentie wezen op verschillende bedreigingen voor het ecosysteem: monocultuur en de productie van gewassen voor biobrandstof, mijnbouw, olie- en gasboringen en de grootschalige aanleg van infrastructuur. “We zijn de grens al gepasseerd als het gaat om wat de natuur aankan”, zei de Uruguayaan Eduardo Gudynas, werkzaam bij het Latijns-Amerikaanse Centrum voor Sociale Ecologie (CLAES). Ter illustratie verwees hij naar de ontbossing in de Amazone, een gevolg van de uitbreiding van de veeteelt die zich richt op de export van vlees en melkproducten.
Gudynas wees verder op het feit dat de afgelopen jaren in veel Latijns-Amerikaans landen linkse regeringen aan de macht kwamen. Regeringen die kritisch staan ten opzichte van de vrijemarkthervormingen van de jaren negentig. Maar de nieuwe linkse wind lijkt weinig invloed te hebben op de milieuagenda. “Waarom zijn deze progressieve regeringen niet ook progressief als het om milieukwesties gaat?’, vroeg hij zich af.
Een uitzondering op de trend is Ecuador, waar de regering van Rafael Correa oliewinning in het nationale park van Yasuni blokkeerde, met het argument dat de economische voordelen niet opwegen tegen de verwachte milieuschade.
Gabriel López, hoofd van Global Strategies van de IUCN, wees op de noodzaak van een nieuw duurzaam ontwikkelingsmodel. Milieu zou daarin niet een van de deelsaspecten moeten zijn, maar de basis van het nieuwe model. “Als dat niet gebeurt, dan zullen beschermde gebieden over een paar jaar zijn uitgeput.”
De natuurgebieden vervullen een belangrijke rol in het milieu. Ze zuiveren lucht en water, absorberen koolstofdioxide, houden de bodem vruchtbaar en leveren medicijnen, vezels en hout.