Japan wil meer kinderen

De gevolgen van de lagere geboortecijfers in Japan kunnen deels worden opgevangen door meer banen voor vrouwen te creëren en de pensioenleeftijd te verhogen van 65 tot 70 jaar. Maar de regering zou ook graag zien dat er meer kinderen geboren worden.

Het is op zichzelf goed dat de overheid vrouwen aanmoedigt om de bevolking te laten groeien, zegt Yuko Ashino, voormalig hoofd van het Japanse Instituut voor Gezinsplanning. Maar dan moeten vrouwen ook het gevoel hebben dat de omstandigheden om kinderen te krijgen en op te voeden, verbeteren.

Japanse vrouwen krijgen volgens haar weinig kinderen omdat ze bezorgd zijn over de toekomst en omdat ze bij de regering te weinig inzet zien om goede voorzieningen te creëren. Japan geeft minder dan 2 procent van het bruto binnenlands product (bbp) uit aan opvoeding van kinderen. In Groot-Brittannië is dat bijvoorbeeld meer dan 2,5 procent. Vrouwen moeten erop kunnen vertrouwen dat ze een gezin kunnen stichten en kunnen blijven werken, zonder dat ze in financiële problemen komen.

De afgelopen jaren mislukten verschillende overheidsprogramma’s die bedoeld waren om de afname van het aantal geboorten te stoppen. In de jaren negentig werd de kinderopvang voor werkende moeders uitgebreid naar 24.000 centra in het hele land. Maar dat hielp niet.

Japan telt nu 128 miljoen inwoners. Als de huidige trend doorzet, dan zal dat aantal in 2050 gedaald zijn tot 100 miljoen. Uit een rapport dat vorige maand werd gepubliceerd door het Nationale Instituut voor Bevolking en Sociale Zekerheid, blijkt dat het aantal geboorten in Japan erg snel afneemt vergeleken met de situatie in de Verenigde Staten en Europa. Jongeren zouden in Japan geen kinderen krijgen omdat een huwelijk te duur is of vanwege de hoge kosten van het onderwijs.

Uit het onderzoek blijkt dat 70 procent van de vrouwen met kinderen graag een tegemoetkoming in de onderwijskosten wil. In 2005 daalde het aantal huwelijken voor het vierde achtereenvolgende jaar.

Jonge vrouwen willen graag werken en genieten van hun onafhankelijkheid, zegt Sumiko Shimizu, voormalig wetgever en lid van een werkgroep voor genderkwesties. In Japan brengt het huwelijk grote sociale verantwoordelijkheden met zich mee voor de vrouwen. Daarom stellen ze het uit.

Shimizu zegt dat de wereldwijde concurrentie bovendien Japanse bedrijven ertoe aanzet vrouwen alleen parttime banen aan te bieden. Dan zijn de personeelskosten lager, omdat er minder bonussen en vakantiedagen betaald hoeven worden. Ik vraag me af of deze situatie zal veranderen, want de internationale concurrentie neemt alleen maar toe. De helft van de werkende bevolking bestaat in Japan uit vrouwen, maar meer dan 60 procent van die vrouwen werkt parttime.

Volgens Katsuya Saito, een functionaris van het departement voor Opvoedingsondersteuning, een nieuwe afdeling van het ministerie van Gezondheidszorg, bezint de regering zich op maatregelen. Er zijn plannen om de kinderbijslag vanaf april te verdubbelen tot 83 euro per maand voor paren die een derde kind krijgen. Ook wordt gewerkt aan regels die bedrijven moeten motiveren om zowel mannen als vrouwen minder uren te laten werken, zodat de zorg voor de kinderen eerlijker verdeeld kan worden. (JS/PD)