'Israël schendt mensenrechten door administratieve detentie'

Opluchting in Palestina midden vorige maand: Israëlische gevangenisautoriteiten ondertekenden een akkoord ter verbetering van de levensomstandigheden van de Palestijnse gevangenen, waardoor vrijwel alle gevangenen een einde maakten aan hun wekenlange hongerstaking. Die gold als protest tegen hun opsluiting zonder voorafgaand proces, de onmenselijke behandeling tijdens ondervragingen en de weigering van medische zorgen en van familiebezoek.

Het in mei gesloten akkoord leidde er onder meer toe dat de eenzame opsluiting van 19 Palestijnen, die al tien jaar in volkomen isolatie zaten, werd stopgezet. Ook bepaalde het akkoord dat het verbod op familiebezoeken voor gevangenen uit de Gazastrook werd opgeheven.

Maar tot een afschaffing van de administratieve detentie, waarbij personen zonder aanklacht of proces voor onbepaalde tijd kunnen worden vastgehouden op basis van een administratief aanhoudingsbevel, kwam het niet. Het akkoord stipuleerde enkel de nogal rekbare bepaling dat ‘alle gevangenen die in administratieve hechtenis zitten, op het einde van hun lopende periode zullen worden vrijgelaten, tenzij er nieuwe bewijzen tegen hen voorgelegd worden’.

Intimidatie

De praktijk van administratieve detentie in Israël wordt nu in een rapport van mensenrechtenorganisatie Amnesty International zwaar op de korrel genomen. ‘Aanvankelijk was administratieve detentie bedoeld als uitzonderlijke maatregel tegen mensen die een zeer ernstig en onmiddellijk gevaar vormen voor de veiligheid, maar al tientallen jaren misbruikt Israël de praktijk om de mensenrechten van Palestijnse gevangenen met de voeten te treden’, klinkt het. Amnesty eist in zijn rapport dat Israël alle Palestijnen in administratieve detentie vrijlaat of hen onmiddellijk iets ten laste legt en hen een eerlijk proces geeft.

Amnesty International eist in zijn rapport dat Israël alle Palestijnen in administratieve detentie vrijlaat of hen onmiddellijk iets ten laste legt en hen een eerlijk proces geeft

Bovendien verwijt Amnesty Israël dat het de praktijk toepast om vreedzame activisten te intimideren en hun acties in de bezette Palestijnse gebieden te beteugelen. De organisatie dringt dan ook aan op onmiddellijke en onvoorwaardelijke vrijlating van politieke gevangenen, die enkel vastgehouden worden voor het vreedzaam uitoefenen van hun recht op vrije meningsuiting en vereniging.

‘Business as usual’

De administratieve aanhouding in Israël schendt het recht op een eerlijk proces, maar dat is niet het enige mensenrechtelijke probleem dat de praktijk met zich meebrengt. Het komt immers voor dat administratieve gedetineerden tijdens hun ondervraging onderworpen worden aan mensenrechtenschendingen zoals foltering of andere vormen van mishandeling. Tijdens hun detentie worden ze soms slachtoffer van een wrede en vernederende behandeling, eventueel als straf voor hongerstakingen of andere vormen van protest. Verder is er nog de onzekerheid waarin de administratieve gedetineerde en zijn familie leeft, want door de mogelijke verlenging van de aanhouding hebben zij er vaak geen idee van hoelang de gedetineerde zal vastzitten.

Heeft het akkoord tussen de Israëlische gevangenisautoriteiten en de Palestijnse hongerstakers vorige maand dan totaal geen zoden aan dijk gebracht? Ann Harrison, adjunct-directeur van Amnesty International voor het Midden-Oosten en Noord-Afrika, is niet bepaald positief. ‘Gelijk wat in het akkoord is bepaald, administratieve detentie is opnieuw business as usual. Sinds het akkoord heeft Israël minstens 30 administratieve aanhoudingsbevelen verlengd en ten minste drie nieuwe aanhoudingsbevelen uitgevaardigd.’ Ook de belofte van familiebezoek voor gevangenen uit Gaza ziet ze niet rooskleurig in: ‘Daarvan is vooralsnog geen sprake.’

De Palestijnse voetballer Mahmoud al-Sarsak uit Gaza blijft daarom zijn hongerstaking verder zetten. Drie jaar geleden werd hij administratief aangehouden, zonder aanklacht of proces, en sindsdien leeft hij in detentie. Zijn hongerstaking begon in maart en duurt nu al meer dan 70 dagen. Hij is op dit moment in levensgevaar.