Inktvis wordt schaarse delicatesse

In de eerste helft van 2009 werd 58.000 ton inktvis bovengehaald in het zuidwestelijke deel van de Atlantische Oceaan, in de eerste helft van dit jaar nog maar 29.000 ton. In 2007 bracht de Argentijnse vloot alleen nog 232.000 ton aan wal, terwijl buitenlandse schepen die buiten de 200-mijlsgrens moeten blijven, nog meer vingen.
De zee voor Argentinië, Uruguay en Brazilië is wereldwijd het belangrijkst vangstgebied voor sommige veelgegeten inktvissoorten. Voor de Argentijnse visserijsector zijn inktvissen na heek de belangrijkste exportsoort.
Nu pas, nu het seizoen bijna voorbij is, beginnen de vangsten weer te verbeteren. Maar de meeste vissers, vooral zij die zich alleen op inktvis toeleggen, maken zich grote zorgen.

Veel oorzaken

Vissers, wetenschappers en milieubeschermers zijn het erover eens dat overbevissing hoogstens één van de oorzaken van de teruggang is. Natuurlijke populatieschommelingen en de klimaatverandering spelen waarschijnlijk ook een rol.
“De inktvisbestanden fluctueren van nature sterk, en misschien treden die veranderingen sneller op door de klimaatverandering”, zegt Guillermo Cañete van de Argentijnse Stichting Dierenwereld. Guillermo Jacob, de directeur van het visserijbedrijf Bahía Grande, schrijft de magere vangsten van de voorbije jaren toe aan natuurlijke veranderingen die de inktvissen diepere of koelere stromingen hebben doen opzoeken. “Onze vismethodes zijn duurzaam”, verzekert hij, “er is geen grote druk op de bestanden”.
Volgens Jacob vangen ook de honderden Aziatische en Spaanse schepen die buiten de exclusieve economische zone inktvis proberen binnen te halen, niet te veel weg. Sommige milieubeschermers geloven wel dat de Spaanse trawlers te veel vrouwtjes bovenhalen net voordat ze hun eieren moeten afzetten. De kleinere vissersschepen passen vangstmethodes toe waarbij ze in de paaitijd vrouwtjes ongemoeid laten.

Aanpassen

Volgens Cañete moeten de vissers absoluut vermijden dat de effecten van natuurlijke fluctuaties en overbevissing elkaar gaan versterken. “We moeten een beleid voeren waarbij we ons aanpassen aan de verandering van het klimaat in de oceanen”.
Eén probleem is dat er te weinig wetenschappelijke gegevens zijn om met zekerheid te kunnen zeggen waaraan de achteruitgang van de vangsten ligt. Het Argentijnse Instituut voor Onderzoek en Ontwikkeling van de Visserij stuurde al twee jaar geen onderzoekers meer mee met de vissers.
Een ander probleem is dat in het belangrijkste inktvissengebied niet alleen Argentinië vangstlicenties aflevert, maar ook de Britse Falklandeilanden of de Malvinas zoals de Argentijnen ze noemen. De twee overheden hanteren verschillende vangstgrenzen. Argentinië wil dat telkens 40 procent van de bestanden overblijven voor reproductie, terwijl de Falklands met gewone vangstquota in ton werken. Het conflict tussen Argentinië en Groot-Brittannië over de eilandengroep maakt het moeilijk tot een gemeenschappelijke aanpak te komen. Een tijdland werkten de twee overheden samen om een gemeenschappelijk visserijbeleid te voeren, maar in 2005 stapte Argentinië uit dat overleg. Het land erkent immers de Britse visserijrechten rond de Falklands/Malivinas niet.