'Indiase farmacie solt met vrouwenlichamen'

“Farmaceutische bedrijven sollen met vrouwenlichamen,” stelt actievoerder Sarojini van het Sama Health Forum. Sarojini ontdekte samen met medestanders dat de malariapil Quinacrine, die in 1998 werd verboden als anticonceptiemiddel, op verschillende plaatsen in India opnieuw opduikt. Quinacrine wordt volgens haar verstrekt in privé-klinieken en door “kwakzalvers”. De medicijnen worden verspreid via een goed georganiseerd netwerk en de Indiase Inspectiedienst (DCI) doet weinig moeite om de handel aan banden te leggen.

Navsharan Singh interviewde 32 vrouwen die Quinacrine gebruikten. Quinacrine wordt ingebracht in de baarmoeder, waar het een ontsteking veroorzaakt. Het litteken dat achterblijft, verstopt de eileiders. Een zwangerschap is daardoor niet meer mogelijk. “De vrouwen wisten niet dat Quinacrine was verboden vanwege de gezondheidsrisico’s,” aldus Singh. “De verstrekkers verzekerden de vrouwen dat het een veilig middel was.” Mogelijke bijwerkingen van de malariapil zijn onder meer kanker, infecties en eileiderzwangerschappen die kunnen leiden tot levensbedreigende situaties. De Wereldgezondheidsorganisatie (WGO) heeft daarom het gebruik van Quinacrine als anticonceptiemiddel afgeraden.

Onlangs besloot de Indiase overheid wel een onderzoek in te stellen naar het gebruik van Letrozole. Dit medicijn, dat bedoeld is om kanker te bestrijden, zou worden verstrekt om vruchtbaarheid te bevorderen. Daarvoor heeft de Inspectiedienst DCI echter nooit toestemming verleend. Vorige week zei minister van Volksgezondheid Sushma Swaraj dat de bedrijven SUN-Pharmaceuticals in Mumbai en Dabur India Ltd een officiële waarschuwing hebben ontvangen. Zij zijn gesommeerd om al het materiaal waarin Letrozole wordt gepromoot voor andere doeleinden dan kankerbestrijding, te vernietigen. Letrozole, een medicijn dat ooit werd geïntroduceerd door Novartis (Zwitserland), is in India en de meeste andere landen alleen toegestaan voor de behandeling van borstkanker. Letrozole staat er om bekend dat het embryo’s en foetussen kan vergiftigen.

Verschillende artsen die werken in privé-klinieken, hebben verklaard dat ze medicijnen hebben getest op onvruchtbare vrouwen. Ze werden daartoe aangezet door vertegenwoordigers van de twee bovengenoemde Indiase farmaceutische bedrijven. De artsen beweren in goed vertrouwen te hebben gehandeld. Zeker vierhonderd vrouwen kregen bij wijze van proef verboden medicijnen voorgeschreven. De bevindingen uit die tests circuleerden vervolgens voor promotiedoeleinden op door farmaceutische bedrijven georganiseerde conferenties.