Het is niet al multinational wat daar blinkt

De drie grootste Chinese bedrijven zijn Sinopec (nummer vier wereldwijd), China National Petroleum (nummer vijf) en State Grid (nummer 7). Niet toevallig zijn het alledrie energiebedrijven. Ze illustreren de grote energiehonger die de economische groei van China met zich meebrengt.

Ook geen toeval: het zijn alledrie staatsbedrijven. Op enkele uitzonderingen na staan alle 89 Chinese bedrijven onder de 500 grootste bedrijven ter wereld onder controle van de staat. Dit weerspiegelt het feit dat 80 procent van alle Chinese bedrijven eigendom zijn van de staat of bescherming genieten van de Chinese overheid.

Ook in andere groeilanden heeft de overheid nog vaak een meerderheidsparticipatie in grote bedrijven. Denk maar aan het Braziliaanse Petrobras en het Russische Gazprom. Via deze weg behouden overheden de controle op de markt (niet zelden de energie- en grondstoffenmarkt) en streven ze via de bedrijven ook andere doelstellingen dan winstmaximalisatie na.

Zeker in de energiesector houden overheden graag een vinger in de pap. Gemeten naar de omvang van bewezen voorraden zijn de dertien grootste oliebedrijven in de wereld allemaal staatsbedrijven. Hieronder het al eerder genoemde China National Petroleum, het Saudische Aramco en het Russische Gazprom.

Coöperaties

Naast bedrijven gecontroleerd door de overheid en door aandeelhouders, bevinden zich onder de grote bedrijven ook coöperatieve bedrijven. De Internationale Alliantie van Coöperaties stelde een top 300 van de grootste coöperaties op. Een kruising met de Fortune Global 500 levert 17 reuzencoöperaties op.

De grootste coöperatie is het Franse Crédit Agricole. Met een omzet van meer dan 70 miljard euro in 2012 prijkt het op plaats 73 van de Fortune-lijst. Naast Crédit Agricole komen nog vier andere coöperatieve banken en acht coöperatieve verzekeringsmaatschappijen voor op de lijst. Deze zijn voornamelijk afkomstig uit Frankrijk, Japan en de Verenigde Staten.

Op plaats 259 op de lijst vinden we CHS, een coöperatie van boeren en kleinere landbouwcoöperaties uit de VS. Opvallend zijn ook de twee Zwitserse coöperatieve supermarktketens Coop en Migros. Ze hebben elk meer dan twee miljoen leden en samen zijn ze goed voor 70 procent van de Zwitserse voedselverkoop.