Gevangen in Miami

Gevangen in Miami

Haar emoties heeft ze onder controle, ze heeft al voor hetere vuren gestaan. Maar de overtuiging waarmee Adriana Pérez O’Connor nu ook in België aandacht vraagt voor haar zaak, is niet te miskennen. Haar man, Gerardo Hernández, is één van de zogenaamde Cuban Five: de vijf Cubanen die op 12 september 1998 werden opgepakt in Miami en nu in de VS gevangen zitten. Hernández werd beschuldigd van samenzwering, spionage en medeverantwoordelijkheid voor het neerhalen van twee vliegtuigjes van een contrarevolutionaire organisatie uit Miami door de Cubaanse luchtmacht in 1994. Hiervoor kreeg hij tweemaal levenslang met nog 15 jaar bovenop.
Al meteen bij zijn arrestatie werd aan Adriana en aan de vrouw van een medegevangene ieder bezoekrecht ontzegd. Na de uitspraak van het proces, in juli 2002, leek het dat Adriana toch een bezoekvisum zou krijgen. Bij aankomst op de luchthaven van Houston werd ze echter door het FBI aangehouden. Na uren ondervraging en het nemen van foto’s en vingerafdrukken werd ze opnieuw het land uitgezet. Zonder een glimp van haar man op te vangen.
Adriana liet het hier niet bij. In juni diende ze opnieuw een visumaanvraag in, waarop ze nog geen antwoord kreeg. De zaak ging intussen in beroep. ‘Onze advocaten vragen zowel respect voor het bezoekrecht als een onpartijdige procesplaats. In Miami vind je geen enkele magistraat die onpartijdig kan blijven in processen met betrekking tot Cuba’, aldus Adriana. ‘De magistratuur staat er onder permanente druk om de zaak in het belang van de regering Bush te sturen. Zelfs de telefoongesprekken worden er afgeluisterd.’
Halfweg de jaren negentig infiltreerde Gerardo in het milieu van de Cubaanse anti-Castro- organisaties in Miami, met de bedoeling aanslagen op Cubaanse doelwitten te voorkomen. Adriana blijft haar man hierin verdedigen. ‘Mijn man en anderen hebben hun leven ingezet voor de veiligheid van tien miljoen Cubanen. Wij Cubanen zijn genoeg geplaagd door vijandigheden van de anti-Castro-lobby in Miami: epidemieën, bomaanslagen in hotels en vliegtuigen, waarbij dodelijke slachtoffers vielen. Welke positie men ook inneemt tegenover Cuba of de activiteiten van de vijf in Miami, de VS schenden een fundamenteel mensenrecht door ons het bezoekrecht te ontzeggen.’ Amnesty International wijst erop dat de VS hiermee ingaan tegen internationale mensenrechtenverdragen die ze zelf mee hebben geratificeerd. Ook bij het Amerikaanse Congres, de Wereldraad van Kerken, en bij de Europese, Argentijnse, Mexicaanse, Russische en Britse parlementen werd de zaak aangeklaagd. (adw)

Levenslang

Gevangenen kunnen bij de publieke opinie op weinig sympathie rekenen. Eenmaal je jezelf in de foutmarge van de maatschappij hebt geplaatst, veroordeelt de goegemeente je tot levenslange uitsluiting: eens schuldig, altijd schuldig. Ex-gevangenen komen snel te weten dat hun kansen op sociale zekerheid, een gepaste job en een betaalbare woonst na hun celstraf bijzonder klein zijn. Opvolging en begeleiding voor ex-gedetineerden zijn zeer versnipperd, en informatie over opvangdiensten bereikt hen nauwelijks. Nochtans heeft onze samenleving er alleen maar baat bij dat deze mensen op een gezonde manier kunnen herintegreren in het dagelijks leven, zegt Welzijnszorg in haar campagne ‘Gevangen in armoede’. Investeren in betere hulpverlening voor gedetineerden en ex-gedetineerden verlaagt aanzienlijk de kansen op recidivisme. (td)
www.welzijnszorg.be

Eén pot nat

Geesteszieke gedetineerden hebben het nog minder onder de markt dan onze doorsnee “criminelen”. Ons land werd al driemaal op de vingers getikt door de Europese Raad wegens de gebrekkige opvang en de Liga voor de Mensenrechten luidde al meermaals de alarmbel over het gebrek aan wettelijke omkadering voor deze mensen in België.
‘Ons standpunt is eenvoudig: geesteszieken horen niet thuis in gevangenissen’, zegt Bieke Machiels van de Liga. ‘Deze mensen zich meestal niet eens bewust dat ze in de fout zijn gegaan moeten doorstromen naar gepaste opvangcentra: private psychiatrische instellingen. Maar dat vereist nogal wat goodwill, op politiek niveau omdat gedetineerden op die manier onder een andere bevoegdheid en dus op een andere geldpot komen, en op hulpverleningsniveau. De psychiatrische instellingen staan niet te springen om geesteszieken met een strafblad op te vangen.’
Goed nieuws is dat onze regering het standpunt van de Liga overnam in haar regeerakkoord, slecht nieuws is dat er nog steeds veel mensen met geestelijke stoornissen in de cel belanden. Gepaste opvang en voldoende geschoold personeel zijn daar nagenoeg onbestaande. De psychiatrische afdeling van de Gentse gevangenis heeft 17 bedden terwijl de gevangenispopulatie meer dan 60 geesteszieke delinquenten telt, zegt Henri Heimans van de Commissie ter Bescherming van de Maatschappij.
Heimans bezocht samen met collega’s gevangenissen in Nederland, Canada, Groot-Brittannië en de Verenigde Staten. ‘België hinkt toch wel achterop, als je vergelijkt met andere landen’, zegt Heimans, ‘De instellingen die we bezochten, waren een pak vooruitstrevender dan wat we in ons land gewoon zijn. De buitenlanders die op hun beurt onze gevangenissen bezochten, waren geschokt over het gebrek aan begeleiding. Ook het feit dat hier helemaal geen psychologische crisisopvang is, tart elke verbeelding.’ Heimans noemt het regeerakkoord een lichtpuntje, maar nuanceert meteen: ‘De nieuwe regeringsverklaring focust vooral op de aanpak van de overbevolking in onze gevangenissen, minder op de oplossingen voor de geesteszieken.’ Maar dat laatste vergt in de eerste plaats een flink pak geld op tafel en een betere coherentie tussen de verschillende niveaus en bevoegdheden.
Volgens Heimans is de gevangenisopvang voor geesteszieken in de negen Amerikaanse staten die zijn collega bezocht uitstekend. Human Rights Watch oordeelt daar in een recent rapport anders over. Amerikaanse gevangenissen tellen ongeveer 250.000 gevangenen met een geestesziekte, drie keer meer dan het aantal patiënten in geestelijke gezondheidscentra met een strafblad. In verhouding telt de Amerikaanse gevangenispopulatie drie keer meer geesteszieken dan de doorsnee bevolking. Velen onder hen lijden aan serieuze aandoeningen als schizofrenie en zware depressies. Ze worden uitgebuit en misbruikt door de andere gedetineerden, ze worden vaker gestraft en geïsoleerd omwille van hun afwijkend gedrag en opvang ontbreekt.
Federale en lokale overheden hebben de afgelopen jaren heel wat centra voor geestelijke gezondheidszorg gesloten, maar slaagden er niet in om waardige alternatieven te bieden. Gevolg is dat veel mensen met geestesstoornissen de toegang tot medische behandeling ontlopen. En tenzij ze rijk zijn, belanden zulke mensen gauw in de cel door de repressieve Amerikaanse rechtspraak, zegt HRW. Veel gevangenen zouden nooit achter de tralies zijn beland, als er betere voorzieningen waren geweest. (td)