De steile weg naar de WSIS-top over de informatiesamenleving

De staats- en regeringsleiders worden van 10 tot 12 december verwacht in
Genève om zich te bezinnen over de digitale kloof tussen Noord en Zuid. Over
die doelstelling bestaat eensgezindheid, maar over de manier waarop de kloof
moet worden gedicht lopen de meningen erg uiteen.

China ziet de top, een initiatief van de Internationale Telecommunicatieunie
ITU en de Zwitserse regering, als een louter technische aangelegenheid en
wil niet weten van verwijzingen naar de VN-verklaring over de universele
rechten van de mens. Vertegenwoordigers van ngo’s die de belangen van de
communicatiemedia vertegenwoordigen betreuren dan weer dat de persvrijheid
en de vrijheid van meningsuiting niet expliciet in de teksten zijn terug te
vinden.

De mensenrechtenkwestie hangt samen met het debat over de noodzaak om de
media te vermelden als de actoren van de informatiesamenleving. “Het
tegendeel zou neerkomen op een landbouwconferentie zonder vermelding te
maken van boeren”, meent Tracey Naughton van de groep die de mediasector
vertegenwoordigt.

De ontwerpteksten doen een oproep tot pluralisme in de berichtgeving en
waarschuwen tegen de concentratietendens in het eigendom van de mediasector.
Staatsmedia moeten worden omgevormd tot publiekrechtelijke instellingen met
redactionele onafhankelijkheid, zo luidt een verdere eis van media-ngo’s.

De ontwikkelingslanden eisen de oprichting van een fonds om de
infrastructuurachterstand in het Zuiden weg te werken. Europa, de Verenigde
Staten, Canada en Japan zien zo’n aanslag op hun portefeuille niet zitten.
Een gelijkaardige tegenstelling betreft de discussie over auteursrechten en
het recht op software met open broncodes, waar vooral de VS de belangen van
softwarereus Microsoft verdedigt.

Het “gebrek aan politieke wil” zorgt bij ngo’s voor teleurstelling maar kan
het enthousiasme niet temperen. De WSIS-top is voorlopig de eerste
conferentie waarbij ngo’s bij de voorbereiding op voet van gelijkheid
mochten samenwerken met vertegenwoordigers van regeringen en de
privé-sector. Volgens Wolfgang Kleinwaechter, ICT-specialist en activist van
de Deense universiteit van Aarhus, zijn de ngo’s bereid “hun
verantwoordelijkheid te nemen samen met andere sectoren”, ook wanneer de
regeringen het laten afweten.

Op 7 en 8 december komt er een extra vergadering van hoge
regeringsvertegenwoordigers om de laatste knelpunten uit de weg te ruimen.
De Zwitserse regering gaat proberen bilaterale ontmoetingen te organiseren
tussen landen die er tegengestelde standpunten op nahouden.