Crisis in politiek noopt ngo's tot bezinning

De Venezolaanse editie van het WSF wordt vandaag (zondag) afgesloten. De verhouding tussen politiek, niet-gouvernementele organisaties (ngo’s) en de burger, kwam tijdens diverse discussies en workshops over andere thema’s boven drijven. Het WSF wordt jaarlijks gehouden als tegenhanger van het Wereld Economisch Forum in Davos. Het forum trekt vooral vertegenwoordigers van maatschappelijke organisaties.

Dat de politiek in Latijns-Amerika in een crisis verkeert, heeft te maken met het feit dat de burger zich niet vertegenwoordigd voelt door de gekozen volksvertegenwoordigers, zei Pedro Santana van de Colombiaanse organisatie Vía Ciudadana. Volksvertegenwoordigers dienen vooral zichzelf en niet de maatschappelijke belangen. Sociale bewegingen zoals feminisme en milieubeweging ontstaan als antwoord op dat gebrek aan representativiteit.

Juan Carlos Monedero van het Institute of International Studies in Spanje, noemde politieke partijen een noodzakelijk kwaad. Sociale bewegingen ontstaan in zijn ogen uit nobele motieven, maar ze zijn vaak aan bederf onderhevig en geen lang leven beschoren.

Politieke partijen gedragen zich als kartels. Dat klinkt lelijk, maar er zijn politieke spelregels en wie zich daar niet aan houdt, wordt eruit gewerkt, aldus Monedero. Volgens hem hebben veel politieke partijen hun oorspronkelijke functie verloren. Ze helpen in zijn visie niet meer bij het opbouwen van politieke en sociale waarden, ze informeren de burger niet, maar ze bespelen in plaats daarvan de media om steun te verwerven voor hun ‘kartel’.

Dat de situatie complex is, illustreerde hij aan de hand van de recente verkiezingen in Venezuela. Slechts 25 procent van de stemgerechtigden ging naar de stembus. Uit een jaarlijkse opiniepeiling, bekend als de Latinobarómetro, bleek echter dat Venezuela een van de landen is waar het vertrouwen in de democratie het grootst is. Zeventig procent van de ondervraagden zei het democratische systeem te vertrouwen.

Lilian Celiberti, van de Uruguayaanse vrouwenrechtenbeweging Articulación Femenista Marco Sur, zei dat politieke partijen de verantwoordelijkheid hebben om iets te doen met de inbreng van sociale bewegingen. Het is belangrijk dat regeringen ervoor zorgen dat hun ideeën en vragen worden vertaald in beleid.

De deelnemers aan de Caracas-editie van het WSF – zo’n 70.000 mensen van 2.200 organisaties – discussieerden ook uitgebreid over politisering van het jaarlijkse evenement en de potentie ervan om te dienen als springplank voor politieke actie. Voorstanders daarvan kregen tegengas van bezoekers die het evenement ‘zuiver’ wilden houden. Zij willen niet geassocieerd worden met de politiek omdat sociale bewegingen historisch gezien belangrijk zijn als het gaat om het bereiken van veranderingen.

Anderen kozen voor de gulden middenweg: de autonomie van het Forum waarborgen en daarnaast een open en vastomlijnd beleid als het gaat om de relatie tussen het WSF en sociale bewegingen enerzijds en politiek en overheid anderzijds.

Het Wereld Sociaal Forum wordt dit jaar op drie plaatsen gehouden. Vorige week werd het forum in Bamako (Mali) afgesloten. Eind maart begint in Karachi (Pakistan) de Aziatische editie. (JS)