Congolese huisvrouwen weer op de schoolbanken

Je kunt er niet naast kijken in Beni, een stad in het oosten van Congo, in de provincie Noord-Kivu. Rijpe vrouwen uitgedost in blauw en wit, net als alle schoolgaande kinderen in Congo, zeulen met schooltassen of dikke ringmappen. “Ik ben tien jaar getrouwd, maar ik heb er geen probleem mee in uniform rond te lopen”, zegt Jeannine Mathuma. Ze is de dertig voorbij en is ingeschreven in het vierde jaar van het secundair aan het Institut de l’avenir in Beni. Ze zegt dat ze er naar uitkijkt zich “correct te leren uitdrukken in het Frans en in het Engels”, maar ze wil toch vooral haar einddiploma”.
Aan het Institut de l’avenir in Beni loopt een twintigtal vrouwen van middelbare leeftijd school; in andere instellingen in de stad zijn nog eens ongeveer dertig getrouwde vrouwen ingeschreven. Het gaat vooral om echtgenotes van werknemers van overheidsbedrijven. Een collectieve arbeidsovereenkomst zegt dat die bedrijven bij de dood van een werknemer een kind uit diens gezin in dienst moeten nemen, of zijn vrouw als de kinderen nog te jong zijn. Als ook de vrouw niet kan, mag het bedrijf ook in de ruimere familie van de overleden werknemer op zoek gaan naar een plaatsvervanger.

Het blijft in de familie

Maar voor de meeste functies is er wel een goede opleiding nodig. De getrouwde vrouwen slaan dus weer aan het studeren om de goede baan van hun man binnen hun gezin te houden als er iets gebeurt met hun echtgenoot. Antoinette Kahebe, een medewerkster van Dienst Douane in Beni, profiteert al van de regeling. Nadat haar man overleed, kon zij zijn plaats innemen. “De familieraad heeft voor mij gekozen. Ik heb een goede scholing en mijn kinderen zijn nog jong.”
Paulin Kamuha, de voorzitter van de syndicale delegatie van het Office congolais de controle in Beni, zegt dat hij vrouwen alleen kan aanraden de draad weer op te nemen. Hij gaat er prat op dat hij al vijf vrouwen heeft geholpen die dankzij hun nieuwe studies de baan van hun overleden man konden opeisen.
Er zijn ook mannen die hun echtgenotes aanmoedigen weer naar school te gaan. “Het is goed voor haar toekomst en voor het onderwijs van onze kinderen”, zegt Yves Musubao, een ambtenaar.
Trouwen met een ambtenaar blijkt een ideale stimulans om vrouwen een nieuwe poging te doen wagen. Sommige vrouwen beginnen al erg jong aan het tweedekansonderwijs. Evelyne Kakule, een jonge moeder, liet vier jaar geleden haar schooltas staan. Nu zit ze weer op de schoolbanken. “Bij mijn vrienden ben ik in de achting gestegen, en ik ken nu ook veel meer mensen.”
(InfoSud/Vertaling: IPS)