Chinese stedelingen houden massaal hun plattelandsrechten

Yu is niet de enige. Uit onderzoek van de Chinese Academie blijkt dat tachtig procent van de migranten zijn plattelandshukou wil behouden. Plattelandsbewoners hoeven geen belasting op landbouwinkomsten te betalen en ze krijgen, als hun inkomen laag is, bepaalde voordelen zoals vrijstelling van collegegeld. Die rechten willen ze niet kwijt. Bovendien willen ze hun land niet opgeven, wat veel steden wel eisen in ruil voor stadhukou.

Ook Yu wil later in zijn leven weer terugkeren naar zijn dorp. Volgens hem zijn er bovendien andere voordelen die hij eigenlijk niet kwijt wil. Hij mag twee kinderen krijgen in plaats van een, hij krijgt subsidie voor huishoudelijke apparaten, en hij krijgt zijn dokterskosten vergoed.

Geen overheidssteun meer

De trend is in heel China zichtbaar. In de provincie Zhejiang, bijvoorbeeld, daalde het aantal mensen dat de plattelandshukou opaf van 577.000 in 2004 naar 189.000 in 2009. Het probleem is dat de 229 miljoen migranten in de grote steden — een derde van de stadsbevolking — hierdoor geen overheidssteun krijgen. Ze komen niet in aanmerking voor sociale huisvesting, mogen niet stemmen bij de lokale verkiezingen en kunnen hun kinderen niet naar de openbare middelbare school sturen.

“Het belangrijkste voor de regering nu is een systeem uitdenken om publieke diensten gelijk te trekken”, zegt She Hexing, professor aan de Chinese Nationale School voor Bestuur. “Dat betekent dat mensen op het platteland en in de stad dezelfde voordelen krijgen op het vlak van onderwijs, zorg en werk.” De grote steden vormen een obstakel, zegt ze, want ze willen wel goedkope arbeidskrachten van het platteland, maar geen verantwoordelijkheid voor openbare diensten en sociale zekerheid.

Tien miljoen migranten in één stad

Hervorming van het systeem op zo’n enorme schaal is een monsterproject, dat heel erg veel geld gaat kosten. In sommige regio’s is het al bezig. Zo wil Chongqing in de komende tien jaar tien miljoen migranten registreren. Daaronder bevinden zich ook 660.000 studenten, die al hebben geklaagd dat ze — zonder recht op beurs of zelfs op onderwijs — in feite onder dwang hun hukou moeten veranderen.

Volgens de gerenommeerde socioloog Tang Jun van de Chinese Academie van de Sociale Wetenschappen willen veel migranten best een stadsregistratie, als die maar eerlijk is. Volgens hem is een verplichte registratie, met inlevering van je landrecht, in feite hetzelfde als confiscatie. “Hukouhervorming is goed,” zegt Tang, “Maar het doel daarvan moet het garanderen van sociale zekerheid zijn.”