China is belangrijkste wapenleverancier voor dictators

Ook al controleert China slechts twee procent van de mondiale wapenhandel, “de impact van het land is vooral af te meten aan het karakter van zijn cliënten”, zegt William D. Hartung, directeur van het Arms and Security Initiative aan de New America Foundation, een nonprofit beleidsinstituut.

China is op dit moment “een wapenleverancier voor dictators en mensenrechtenschenders” waar andere leveranciers niet te maken willen hebben, zoals Soedan, Zimbabwe en Birma. “We moeten niet vergeten dat het een van de ernstigste daden van de Chinese regering is dat ze de massamoord in Darfoer mogelijk maakt”, zegt Hartung. Zonder die steun hadden de Soedanese regering en de milities minder makkelijk op een dergelijke schaal kunnen moorden, verminken en intimideren.

Volgens Hartung leveren ook de grootste wapenhandelaars, zoals de Verenigde Staten, Engeland en Frankrijk, allemaal aan dictators en mensenrechtenschenders. Zeventien van de vijfentwintig ontwikkelingslanden die wapens kochten van de VS staan bij het Amerikaanse ministerie van Buitenlandse Zaken op de zwarte lijst van grove mensenrechtenschenders of ondemocratische regimes. “Daar mag volgens verschillende afspraken en verdragen niet aan geleverd worden”, zegt Hartung, maar in de praktijk worden de regels vaak overtreden met een beroep op ‘nationaal belang’ omdat de landen strategisch gelegen zijn of olie exporteren.

Oorlogsmisdaden

Woensdag verklaarden de organisaties Human Rights First en de Save Darfur Coalition dat de genocide-aanklacht tegen de Soedanese president Omar Al-Bashir van het Internationaal Gerechtshof wellicht de aandacht van de wereldgemeenschap vestigt op de oorlogsmisdaden in Darfoer. De Genocideconventie verbiedt het om wapens te leveren aan regeringen die genocide plegen.

De Chinese ambassadeur sprak zich afgelopen week in de Veiligheidsraad echter uit tegen de aanklacht. “China steunt het redelijke verzoek van de Afrikaanse Unie en andere organisaties aan de Veiligheidsraad om snel actie te ondernemen voor het intrekken van de aanklacht door het Internationaal Gerechtshof”, in overeenstemming met de statuten van het hof.

Volgens Hartung zijn sinds 2004 de grote meerderheid van de kleine en lichte wapens in Soedan door China geleverd. Veel daarvan is in de handen gekomen van de beruchte Janjaweed in Darfur. China doet dat vooral om toegang te krijgen tot de Soedanese olie.

China heeft verder twaalf F-7 en twaalf K-8 gevechtsvliegtuigen en 80 korteafstandsluchtraketten aan Myanmar geleverd, en twaalf 12 K-8 gevechtsvliegtuigen plus kleine wapens en ammunitie aan Zimbabwe. Soedan kocht bij China 3 A-5C Fantan gevechtsvliegtuigen, 12 K-8 vliegtuigen, 10 IIAP-tanks en tien WZ-551 pantservoertuigen. Aan India en Pakistan, die met elkaar in een nucleaire clinch liggen, is rakettechnologie geleverd.