Buenos Aires ziet sloppenwijken uitdijen

Veel gezinnen in de arme wijken van de Argentijnse hoofdstad kunnen de hoge huishuur voor schamele woningen niet meer aan. Wie bijvoorbeeld in een coöperatieve organisatie werkt die door de overheid is gesubsidieerd, verdient nauwelijks meer dan wat men voor een armetierige eenkamerwoning met gedeelde badkamer vraagt. Een hypotheeklening is al helemaal uitgesloten, daarvoor zouden ze tienmaal meer moeten verdienen.

Velen gaan zich daarom vestigen in een illegale nederzetting aan de rand van de stad, een zogeheten villa miseria, de Argentijnse variant van de sloppenwijk. Ze wonen er in constructies die gemaakt zijn van alle materiaal dat ze maar kunnen vinden.

Woningen zijn niet alleen te duur in Buenos Aires, er zijn ook gewoon veel woningen tekort. Volgens een studie van de plaatselijke woningcommissie zijn er 500.000 woningen tekort in de hoofdstad. Toch staan er 100.000 appartementen of huizen leeg.

Naast de sporen

De laatste tien jaar zijn de sloppenwijken enorm toegenomen in Buenos Aires. In Villa 31, een van de meest opvallende sloppenwijken, naast Retiro, het belangrijkste treinstation van de hoofdstad, is de bevolking gestegen van 12.000 in 2001 naar 26.000 vandaag. Er worden nu al constructies van vier verdiepingen opgetrokken met de bedoeling die te verhuren. Deze maand bezette een groep een groot terrein naast de treinsporen. Ze eisen daar ook te mogen bouwen.

Diosnel Pérez, vertegenwoordiger van Villa 20, in het zuidwesten van de stad, zegt dat er in zijn wijk ongeveer 21.000 mensen wonen. “In verschillende constructies wonen tot veertig huurders. Het stadsbestuur zegt dat ze verhuur in de villa gaat verbieden maar waar moeten de mensen dan naartoe? Sommigen proberen er voordeel uit te halen maar dat komt alleen doordat de overheid geen kredieten, grond of woning ter beschikking stelt.”

Botsingen

De centrumlinkse regering van Cristina Fernández zegt dat het ministerie van Federale Planning sinds 2003 via nieuwbouw of renovatie 846.000 woningen heeft gecreëerd voor 3,8 miljoen Argentijnen. Maar in de hoofdstad, waar de centrumrechtse zakenman Mauricio Macri burgemeester is, loopt de samenwerking tussen nationale en lokale overheid slecht. De woningplannen gaan er niet vooruit, de problemen stapelen zich op, zeggen experts.

Van de begroting voor woonbeleid heeft Buenos Aires vorig jaar slechts 45 procent gerealiseerd, dit jaar nauwelijks 18 procent, zegt Valeria Mutuberría, onderzoeker van Infohábitat, een interdisciplinair onderzoeksteam van de Nationale Universiteit General Sarmiento.

Burgemeester Macri, die volgend jaar een gooi wil doen naar het presidentschap, beloofde eind november aan de villa-bewoners dat ze eigenaar zouden worden van de grond en de woning die ze bezetten. Volgens Mutuberría was die belofte een van aanleidingen tot de grondbezettingen in de dagen nadien. Daarbij deden zich botsingen voor tussen villa-bewoners en kwamen drie mensen om.