Braziliaanse ontziltingsinstallatie stilt dorst én honger

De ontziltingsinstallatie van Caatinga Grande was de eerste in de regio en levert voor elke van de 335 dorpsbewoners 10 liter drinkbaar water per dag op. Voor elke liter drinkwater produceert Caatinga Grande ook een liter water met een hoog zoutgehalte. Dat water kan niet zomaar worden weggegoten zonder schade aan de bodem en de plantengroei en werd al gauw een onderwerp van discussie met naburige dorpen.


“We zaten met een milieuprobleem”, zegt Odilon Juvino de Araújo van het Braziliaanse instituut voor Landbouwonderzoek (EMBRAPA), “dat we hebben kunnen omzetten in een nuttig kringloopsysteem”. Araújo wijst naar de drie grote watertanks naast de ontziltingsinstallatie. De eerste bevat drinkwater voor het dorp, de tweede andere reservoirs met zout afvalwater dienen als kweekvijver de rode tilapiabaars, een smakelijke vissoort die het goed doet in water met een hoog mineraalgehalte.


De snelgroeiende tilapia kan na zes maanden worden gegeten. De twee reservoirs leveren het dorp 800 kilo vis per jaar op, verspreid over vier vangsten. “Ik had in het begin moeite om erin te geloven, maar de vissen zijn vet en zien er goed uit”, zegt Cicero Martins da Costa, een van de verantwoordelijken van de viskwekerij. “Dit is een nieuwe inkomstenbron.”


Het afvalwater van de visvijvers, rijk aan mineralen en organisch materiaal, blijft een gevaarlijke vervuiler maar ook dit water gaat niet verloren. De Brazilianen gebruiken het voor de irrigatie van velden met een zoutminnende plantensoort (Atriplex Nummularia) van Australische oorsprong. Een onderaardse beschermingslaag zorgt ervoor dat het water niet verder in de bodem doordringt. De planten dienen als voedsel voor schapen en geiten in de regio.


De ontzitlingsinstallatie kostte 26.000 euro en werd betaald met geld van het Programa Água Doce, een samenwerkingsverband tussen de overheid en niet-gouvernementele organisaties dat op steun kan rekenen van de Stichting van de Banco do Brasil. De partners van het Programa Água Doce hebben vijf miljoen euro uitgetrokken om hetzelfde systeem toe te passen in 22 andere dorpen in 11 verschillende deelstaten.


“Het geld is goed besteed”, vindt de voorzitter van Stichting, Jacques de Oliveira Pena, “voor een halve reaal (20 eurocent) per persoon en per dag krijgen de mensen drinkwater, vis en extra voedsel voor hun geiten en schapen.”