Biologische landbouw schiet wortel op Puerto Rico

Puerto Rico importeert ongeveer 90 procent van het voedsel dat op het eiland geconsumeerd wordt. Het kleine beetje dat boeren ter plaatste produceren, vooral koffie, bananen, melkproducten en pluimveeproducten, werd meestal op de conventionele manier verbouwd. Maar hoewel de boeren op Puerto Rico nauwelijks steun krijgen van de overheid, neemt het aantal ecoboeren snel toe. Zij beginnen overal op het eiland markten om hun producten rechtstreeks aan consument te verkopen.

Ecoboer Raul Noriega uit Aibonito is een hoogleraar die in de VS studeerde. Hij verbouwt medicinale planten zoals aloë, timmermanskruid en zwarte nachtschade, aromatische kruiden zoals rozemarijn, pepermunt en knoflook en gewassen als aubergines, bonen en uien.

Noriega koos om twee redenen voor biologische landbouw. De eerste is nogal egoïstisch: ik eet zelf wat ik verbouw. Als ik pesticiden gebruikt, dan krijg ik ze zelf ook binnen. De tweede reden is dat deze vorm van landbouw het beste is voor het land. De Schepper heeft deze wereld perfect en harmonieus gemaakt. Elk insect, elke worm en elke plant heeft een betekenis en een doel, ook als we dat niet direct zien. Zo lang de aarde bestaat, heeft zij ons gevoed zonder dat daar synthetische stoffen voor nodig waren.

De waarde van biologische landbouw kan volgens Noriega niet worden gemeten met de middelen die daarvoor gebruikt worden bij conventionele landbouw. Daarbij wordt uitgegaan van factoren als kostenbesparing. Er wordt niet gekeken naar de sociale en ecologische waarden.

Een paar mijl ten westen van Aibonito, in de stad Jayuya, staat de proefboerderij van Rebecca Perez-Rosello en Juan Jose Sainz. Zij begonnen in 1991 met hun bedrijf, aan de noordkant van de Cerro Punta, met 1338 meter de hoogste berg van Puerto Rico. De boerderij ligt bijna op loopafstand van de top van de berg en grenst aan het tropische staatsreservaat Toro Negro. Perez en Sainz verbouwen onder meer bieten, radijs, tomaten, pepers, broccoli, sinasappelen, mosterd, sla, wortels en komkommer.

De toename van het aantal ecoboeren is een wereldwijde trend. Volgens een recent rapport van de International Federation of Organic Agriculture Movements (IFOAM), hebben kleinschalig ecoboeren in 36 landen inmiddels telkens meer dan 50.000 hectare land in gebruik. In totaal is wereldwijd 26 miljoen hectare aangemerkt als biologisch. In 2003 leverde de biologische landbouw 25 miljard dollar op. IFOAM schat dat bijna 560.000 boeren in 108 landen gecertificeerd zijn als ‘biologisch’.

Volgens hoogleraar ecologie Miguel Altieri van de Universiteit van Californië, is gebleken dat biologische bedrijven zonder gebruik van chemische bestrijdingsmiddelen even productief kunnen zijn als conventionele bedrijven. Biologische bedrijven verbruiken minder energie en beschermen de bodem en het water beter. Altieri beweert dat ze genoeg voedsel kunnen produceren voor een hele generatie, zonder de natuurlijke hulpbronnen en het milieu te schaden.

Op Puerto Rico baart het systeem van certificering de boeren echter zorgen. Certificering is nodig om de charlatans eruit te filteren die conventionele landbouwproducten proberen te verkopen als biologisch. Maar over de vraag wat biologisch is en wat niet en wie dat bepaalt, bestaat discussie. Aangezien Puerto Rico deel uitmaakt van de Verenigde Staten, heeft het Amerikaanse ministerie van Landbouw (USDA) het laatste woord in die zaak. Dat betekent dat geen enkel bedrijf in de Verenigde Staten biologische producten mag verkopen zonder het keurmerk ‘USDA Organic’.

De USDA heeft bepaalde instituten de opdracht gegeven de biologische landbouw te controleren. Deze instituten, waartoe zowel staatsuniversiteiten als commerciële laboratoriums behoren, hebben de autoriteit om certificaten te weigeren of toe te kennen. Noriega en andere boeren vrezen dat het certificeringsproces de boeren op termijn op kosten zal jagen en dat die kosten doorberekend moeten worden in het product. Pablo Diaz-Cuadrado, ecoboer in Orocovis, zegt dat hij fundamenteel tegen de certificering is. De Amerikaanse regering moet zich niet bemoeien met interne Puerto Ricaanse zaken, zegt hij. Perez-Rossello vindt de certificering echter zinnig. Er zijn hier boeren die denken dat ze biologisch bezig zijn, maar die in feite geen benul hebben van biologische landbouw, zegt zij. (JS/PD)