BABEL: El chulquero, de informele geldschieter

Het prijskaartje voor een smokkelroute naar de VS schommelt tussen de 12.000 en 14.000 dollar, om naar Europa te komen betaalt een Ecuadoraan al vlug tussen de 3000 en de 8000 euro. Een groot deel van dat bedrag wordt geleend, meestal niet bij officiële banken want die stellen hoge voorwaarden, maar wel bij een chulquero, een lokale geldschieter.
De term is ontleend uit het Quichua. Chulco betekent een zaak, een handeltje. De chulquero doet dan ook gouden zaken. De intresten die de geldschieter int op de geleende bedragen schommelen tussen de zestig en de 240 procent op jaarbasis, wat per maand vijf tot twintig procent betekent. Als onderpand vraagt de man of vrouw het huis of de grond van de migrant, of een blanco getekende cheque.
Vaak doen migranten er twee jaar of meer over om het geleende bedrag terug te betalen. Soms duurt het dus zo lang vooraleer de achtergebleven familie een graantje kan meepikken van het teruggestuurde geld, de zogenaamde remesas.
Wanneer het dan fout loopt en de migrant wordt teruggestuurd of geen werk vindt, deelt de familie ook in de schulden. Talloze families in Ecuador worden op die manier uitgekleed door de chulquero en belanden uiteindelijk op straat, als in een vorm van schuldslavernij die een spiraal van armoede op gang brengt.
Ook wie niet migreert, leent wel eens geld bij de chulquero voor grote uitgaven. De jongste tijd zijn er in sommige regio’s van Ecuador nogal wat Colombianen die zich aandienen als chulquero. Zij zien hierin een mooie opportuniteit voor hun in het zwart verdiende drugsgeld. 
Officieel is het verboden om aan woekerintresten te lenen. Sommige chulqueros riskeren een stevige geldboete en een paar jaar cel. Maar aanklagen is niet eenvoudig, zeker niet wanneer er geld geleend wordt voor illegale activiteiten. En een lening om mensensmokkelaars te betalen is uiteraard niet legaal.
Alejandro kwam in 1999 in Brussel toe. Hij had geluk dat zijn oom zijn ticket kon voorfinancieren, zodat hij geen gigantische bedragen moest terugbetalen. Toch vindt hij dat hij het slachtoffer is van eenzelfde praktijk, aangezien de economische situatie in Ecuador hem verplichtte om te migreren.
‘De buitenlandse schuld van ons land is precies hetzelfde als wat de chulqueros doen: de rijke landen profiteren van de armoede van de ontwikkelingslanden, om hen nog meer uit te zuigen.’