Argentinië identificeert ‘verdwenen’ burgers

Tijdens de militaire dictatuur in Argentinië verwenen naar schatting elfduizend mensen, hoewel mensenrechtenorganisaties het aantal op dertigduizend leggen.
De Equipo Argentino de Antropología Forense (EAAF) heeft resten gevonden in de provincies Buenos Aires, Córdoba, Entre Ríos en Santa Fe, en doet ook onderzoek in Chaco, Jujuy en Tucumán. In sommige gevallen gaat het pas om de eerste stadia van het onderzoek: documenten bestuderen en getuigenissen optekenen. In een tweede fase worden opgravingen verricht en pas daarna worden de resten bestudeerd in de laboratoria van de EAAF.

“De voorbije 23 jaar hebben we zo’n negenhonderd menselijke skeletten gevonden”, vertelt Luis Fondebrider van de EAAF. “Driehonderd daarvan hebben we kunnen overdragen aan de families. Maar in de rest van de gevallen zijn bijkomende DNA-tests nodig.”

Met steun van het ministerie van Volksgezondheid en het Mensenrechtensecretariaat is de organisatie nu een publiciteitscampagne op radio en televisie begonnen om de families te overtuigen een bloedstaal af te staan. De genetische kaart van al die stalen komt in een gegevensbestand.

“We hebben geen bepaalde groep families op het oog,” zegt Fondebrider. “daarom zoeken we bloedstalen van ongeveer 3.600 families zodat we meer mogelijkheden hebben om die te vergelijken met elk skelet.” Volgens Fondebrider willen de families niet enkel dat de verantwoordelijken berecht worden, maar zoeken ze ook antwoorden op de vraag wat er met hun geliefden gebeurd is. Ze willen de resten een echte begrafenis geven en zo een hoofdstuk van onzekerheid afsluiten.

Er bestaat in Argentinië al een gelijkaardig genetisch gegevensbestand van illegaal geadopteerde kinderen van slachtoffers, die nu op zoek gaan naar hun biologische familie. Maar het huidige project wordt door de staat zelf beheerd en is onderdeel van een bredere samenwerking van de EAAF met haar Peruaanse en Guatemalaanse tegenhangers. De drie organisaties willen kennis en ervaring uitwisselen en samen het onderzoek naar slachtoffers van de dictaturen in Latijns-Amerika in een hogere versnelling schakelen.

De EAAF geniet wereldwijd prestige en werd al opgetrommeld door internationale tribunalen, VN-agentschappen, waarheidscommissies en de regeringen van vijfendertig landen. Het team speelde ook een belangrijke rol in de identificatie in 1997 van de resten van Ernesto ‘Che’ Guevara, die veertig jaar geleden in Bolivia gedood werd.